Czym jest stłuczenie kolana?
Stłuczenie kolana jest rodzajem urazu mechanicznego, w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych i tkanek. Stłuczenie nie skutkuje przerwaniem ciągłości skóry. W zależności od stopnia stłuczenia wskazuje się na wystąpienie różnych zespołów objawowych. Do stłuczenia najczęściej dochodzi w wyniku upadku lub uderzenia stawem w twarde podłoże. Kontuzja dotyka zarówno osoby uprawiające sport, jak i niepodejmujące aktywności fizycznej.
Objawy stłuczenia kolana
Stłuczenie objawia się miejscowym obrzękiem, zaczerwienieniem i tępym bólem o różnym natężeniu. Początkowo bolesność jest trwała, jednak z czasem pojawia się tylko przy ruchliwości. Ponadto wskazuje się na dużą tkliwość na dotyk stłuczonego miejsca. Jeśli stłuczona okolica jest wyraźnie ciepła, możemy mówić o podniesieniu temperatury tkanek. Bardzo często opuchnięciu kolana towarzyszy również siniak, który powstaje na skutek uszkodzenia podskórnych naczyń krwionośnych i wylewu krwi. Skutkiem stłuczenia jest również upośledzenie ruchomości stawu, który jednak wraca do pełnej funkcjonalności po kilku godzinach.
Kiedy stłuczone kolano wymaga konsultacji lekarskiej?
Konsultacji lekarskiej wymagają poważne stłuczenia, w wyniku których dochodzi do długotrwałych zaburzeń w mobilności stawu. Jeśli poszkodowany pomimo upływu kilku dni ma problem z chodzeniem, wskazana jest konsultacja, czy nie doszło do poważnych urazów. Bardzo mocne stłuczenia kolana mogą prowadzić nawet do zerwania więzadła, zerwania mięśnia, a nawet pęknięcia kości stawu. Dodatkowo konsultacji wymagają duże i rozległe krwiaki. Wskazaniem do wizyty u ortopedy jest również utrzymujący się kilka dni obrzęk kolana i gorączka, która wskazuje na stan zapalny. Bagatelizowane stłuczenia mogą prowadzić do pogłębiania się urazów, trwałych zmian w obrębie stawu, a z czasem bóli reumatycznych.
Jak leczyć stłuczone kolano?
Kluczowa w przypadku stłuczenia kolana jest pierwsza i szybka reakcja. Zbagatelizowanie kontuzji może prowadzić do poważnych urazów tkanek. Ulgę w bólu przyniesie zimny okład, który dodatkowo niweluje opuchliznę i zapobiega rozszerzaniu się podskórnego krwiaka. Należy jednak pamiętać, by zimnego okładu nie przykładać bezpośrednio do skóry. Kostki lodu lub specjalny żelowy okład chłodzący należy owinąć w ściereczkę i tak przykładać do opuchniętego miejsca. Pomocna może być również maść przeciwbólowa i przeciwzapalna. W przypadku krwiaka warto stosować maść z heparyną, która ma właściwości ściągające, zmniejszające zasinienie i podskórne wylewy. Wskazany jest odpoczynek z uniesionymi do góry nogami. To pozycja pomocna w zmniejszaniu obrzęku i łagodzeniu bólu. Diagnostyka stawu kolanowego w zależności od rodzaju urazu opiera się na badaniu RTG, USG lub tomografii komputerowej.
W przypadku trudności z chodzeniem i poruszaniem stawem kolanowym niezbędna może być orteza, czyli stabilizator kolana, który odciąży kontuzjowane miejsce. Jeśli skutkiem stłuczenia jest poważny uraz, niezbędna w przywróceniu mobilności stawu kolanowego jest rehabilitacja. W niektórych przypadkach ortopeda może zalecić również przyjmowanie środków farmakologicznych wspomagających regenerację uszkodzonych tkanek. Doraźnie dopuszcza się przyjęcie tabletek przeciwbólowych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Rehabilitacja stłuczonego kolana
Ćwiczenia na ból kolana skupiają się na wzmacnianiu mięśni, w szczególności przyczepów, a także stopniowym zwiększaniu zakresu ruchliwości stawów. W pierwszej fazie fizjoterapii wykonywane są ćwiczenia bez obciążenia. Z czasem w celu wzmacniania stawu niezbędny jest stopniowo wprowadzany trening z obciążeniem, np. z hantlami, kettlebell, gumą oporową. Dużą skuteczność wykazują ćwiczenia izometryczne lub jazda na rowerze stacjonarnym. Szczególnie wskazane w rehabilitacji kolana jest pływanie. Trening w wodzie nie obciąża stawów, a w efektywny sposób przywraca im siłę, wytrzymałość i poprawia zakres ruchowy. W rehabilitacji kolana należy pamiętać również o wzmacnianiu mięśni podudzi, ud i pośladków, gdyż to one m.in. odpowiadają za stabilizację stawu kolanowego. Jeśli doszło do poważnych urazów, na pierwszych treningach fizjoterapeuta może zalecić ćwiczenie z opaską stabilizującą staw kolanowy.
- J. Kruczyński, Wiktoria Degi Ortopedia i Rehabilitacja, PZWL, 2019.
- A. Coote, P. Haslam, T. Gaździk, Ortopedia i reumatologia Crash Course, Edra Urban & Partner, 2015.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.