Jak nawilżyć i leczyć struny głosowe?

Struny głosowe – gdzie są i jak działają?

Strunami głosowymi nazywane są fałdy głosowe, które pełnią podstawową funkcję w krtani, czyli narządzie głosowym. Składają się one z mięśni, więzadeł głosowych, tkanki łącznej, naczyń krwionośnych i nerwów. Ich budowa jest warstwowa, dzięki czemu mogą drgać aż na trzech płaszczyznach – otwierania i zamykania głośni oraz poziomej i pionowej fali śluzówkowej. 

Krtań, w której umiejscowione są struny głosowe, znajduje się w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa. Zajmuje obszar między czwartym a szóstym kręgiem. Patrząc pod kątem budowy gardła, jest ona odcinkiem znajdującym się dokładnie między gardłem, które możesz dostrzec w odbiciu lustra, a tchawicą. 

Wraz z biegiem lat głos i odpowiadające za jego wydźwięk struny głosowe się zmieniają. Dzieje się tak, ponieważ błona śluzowa fałd staje się coraz cieńsza, a warstwy wewnętrzne (osadzone najgłębiej) ulegają pogrubieniu. 

Struny głosowe – choroby i zagrożenia

Wśród najczęstszych chorób dotykających strun głosowych wymienia się:

• afonię,

• dysfonię,

• guzek śpiewaczy.

Afonia, znana także jako bezgłos, sprawia, że głos chorego traci wcześniejszą dźwięczność. Do schorzenia może dojść w wyniku pojawienia się zaburzeń czynności krtani. Mowa między innymi o infekcjach gardła i zmianach nowotworowych. Dodatkowo do afonii mogą doprowadzić silne doznania emocjonalne (np. wzruszenie lub napad histerii), a także nerwica. Osoba dotknięta afonią może porozumiewać się szeptem. W przypadku utracenia tej zdolności mowa o apsityrii.

Dysfonia objawia się chrypką, czyli twardym i szorstkim brzmieniem głosu. Za schorzenie odpowiadają przede wszystkim przyczyny czynnościowe (np. przy pracy zawodowej związanej z głosem), psychogenne (np. w przebiegu depresji lub przy stanach lękowych) i organiczne. Objaw ten może także wynikać z wielu chorób. Mowa między innymi o zapaleniu krtani, guzkach głosowych i zmianach obrzękowo-zapalnych fałd głosowych. Niestety dysfonia może być także symptomem zmian nowotworowych. 

Z kolei guzek śpiewaczy, nazywany także guzkiem krzykaczy, objawia się częstą chrypką oraz łamliwością i większą męczliwością głosu. Głównymi przyczynami schorzenia są zbyt intensywne używanie fałd głosowych lub ich mechaniczny uraz. Pierwszym etapem powstania guzków śpiewaczych jest pojawienie się tzw. guzków miękkich. Już wtedy należy przedsięwziąć kroki do poprawy stanu strun głosowych, w przeciwnym razie zmiana może wyewoluować w tzw. guzki twarde.

Oprócz wspomnianych schorzeń struny głosowe narażone są także na negatywne efekty wynikające z zapalenia krtani. W zależności od tego, czy mowa o zapaleniu podgłośni czy nagłośni, za stan ten mogą odpowiadać wirusy lub bakterie. Bezpośrednio na strunach głosowych zdarzają się także różnego rodzaju łagodne zmiany tkanek, np. polipy, ziarniaki, żylaki, brodawczaki i torbiele.

Warto pamiętać, że zły stan strun głosowych to nie tylko choroby. Na dolegliwości ze strony krtani i fałd głosowych wpływ mogą mieć także środki chemiczne (np. toksyczne gazy, sztuczne nawozy lub metale ciężkie) oraz wdychanie dymu papierosowego czy też różnego rodzaju pyłów. Dodatkowo struny głosowe mogą ulegać podrażnieniom przy refluksie żołądkowo-przełykowym.

Domowe sposoby na dbanie o struny głosowe

Dbanie o struny głosowe powinno rozpocząć się jeszcze zanim doznają one urazu. Warto pamiętać o tym, aby stosować tzw. zasady higieny wypowiedzi. Mowa tutaj przede wszystkim o oszczędzaniu głosu. Wypowiadanie się przez długi czas podniesionym tonem zdecydowanie mu nie służy. Lepiej sprawdzi się cichsza forma wypowiedzi. Ważne są też regularne przerwy na nawilżenie jamy ustnej i gardła.

Wyleczenie strun głosowych domowymi sposobami jest możliwe jedynie przy odpowiedniemu nawilżeniu gardła. Należy pić często, ale małymi porcjami, napoje niedrażniące przełyku. Płynem, który idealnie wypełni to zadanie, a jednocześnie jest w każdym domu, jest zwykła woda. 

6–8 szklanek wody dziennie sprawi, że Twoje struny głosowe będą odpowiednio nawilżone. Należy unikać mocnych kaw i herbat, ponieważ mogą dodatkowo podrażnić przełyk. Ponadto napoje spożywane dla zdrowia strun głosowych i gardła muszą mieć odpowiednią temperaturę. Niewskazane są ani zbyt gorące, ani zbyt zimne płyny. Warto wspomnieć, że prawidłowe nawodnienie organizmu i nawilżenie jamy ustnej oraz przełyku wspomaga także leczenie infekcji gardła, takich angina wirusowa lub angina bakteryjna.

Dla Twoich strun głosowych niezmiernie ważna jest także prawidłowa technika oddychania. Do tych ćwiczeń nie potrzebujesz specjalistycznego sprzętu. Techniki wykorzystujące do oddychania przeponę możesz zacząć trenować w domowym zaciszu. Jedno z ćwiczeń polega na stanięciu w rozkroku, oparciu rąk o biodra i wykonywaniu wdechów nosem i ustami. Po wciągnięciu powietrza postaraj się zatrzymać oddech na kilka sekund, napinając przy tym przeponę. Wykorzystane powietrze powoli wypuść.

Struny głosowe – co na chrypkę?

Odpowiednie nawyki dotyczące dbania o swój głos i nawilżenia jamy ustnej oraz stosowanie technik ułatwiających prawidłowe oddychanie sprawiają, że struny głosowe są w pewien sposób pobudzone i gotowe do działania, kiedy tylko będziesz ich potrzebować. Co jednak w sytuacji, gdy mimo starań dopadła Cię chrypka?

W leczeniu chrypki wynikającej ze zbyt intensywnego używania strun głosowych pomocne są naturalne substancje takie jak miód czy porost islandzki. Ten pierwszy składnik wykazuje działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne. Z kolei porost islandzki wpływa łagodząco na podrażnioną błonę śluzową gardła, krtani i fałd głosowych.

Struny głosowe – do jakiego lekarza się zgłosić i jak wygląda leczenie?

W celu uzyskania diagnozy dolegliwości strun głosowych i gardła w pierwszej kolejności udaj się do lekarza rodzinnego (pierwszego kontaktu). Specjalista przeprowadzi wywiad i, jeżeli uzna to za potrzebne, zleci dodatkowe badania lub skieruje Cię do innego lekarza. W przypadku przewlekłych lub zaawansowanych schorzeń strun głosowych konieczna może okazać się konsultacja otolaryngologa (specjalisty od fałd głosowych).

Leczenie schorzeń krtani i strun głosowych różni się w zależności od przyczyny. Przykładowo w przebiegu leczenia afonii bardzo ważne są badania fizykalne i laryngologiczne. Lekarz często decyduje o rozpoczęciu terapii foniatrycznej. Ma ona na celu rehabilitację głosu i przywrócenie strun głosowych do stanu sprzed choroby. Dodatkowymi formami terapii przy bezgłosie są jonoforeza i inhalacje. Z kolei jeżeli problem wynika z czynników psychologicznych, niezbędne są psychoterapia oraz odpowiednie ćwiczenia relaksacyjne.