Tasiemiec – przyczyny, objawy, leczenie
Tasiemiec to pasożyt, który bytuje w organizmach zwierząt i może przedostać się do organizmu człowieka poprzez zjedzenie surowego mięsa lub nieodpowiednią higienę rąk. Najczęściej osiedla się w jelitach, powodując takie objawy jak ból brzucha, utrata masy ciała czy zaburzenia łaknienia (wzrost lub spadek apetytu). Niektóre postacie pasożyta mogą osiedlić się również w mięśniach, oku, a nawet mózgu. Tasiemczyca – czyli choroba wywołana obecnością tego intruza – wymaga konsultacji lekarskiej i wdrożenia odpowiedniego leczenia. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na ten temat!
Tasiemiec – co to takiego? Jak można się zarazić?
Tasiemiec to pasożyt, który osiedla się w organizmach ludzi i zwierząt i żyje ich kosztem. W opracowaniach naukowych opisano ok. 3 tys. gatunków tasiemca, w tym m.in. tasiemca nieuzbrojonego, uzbrojonego, karłowatego czy bąblowcowego. Organizmy te są doskonale przystosowane do pasożytniczego trybu życia poprzez znajdujące się na ich główkach narządy czepne – przyssawki lub haczyki – dzięki którym zakotwiczają się w jelicie żywiciela. Nie mają otworu gębowego ani układu wydalniczego, ponieważ potrafią chłonąć substancje odżywcze zawarte w treści pokarmowej całą powierzchnią swojego ciała. Nie potrzebują też układu oddechowego, ponieważ przebywają w środowisku ubogim w tlen. Mogą osiągać imponujące rozmiary – nawet do 10 m długości. Tasiemiec kojarzy się przede wszystkim z przewodem pokarmowym, jednak niektóre jego postacie – tj. tasiemiec uzbrojony – mogą zasiedlać również inne narządy, mięśnie, oczy, a nawet mózg.
Do zarażenia pasożytem dochodzi poprzez zjedzenie zakażonego mięsa wołowego lub wieprzowego w postaci surowej (tatar) lub niedogotowanej. Larwy dostają się do organizmu człowieka poprzez zjedzenie nieumytych owoców, niedostateczną higienę rąk oraz kontakt z zakażonymi odchodami zwierząt. Rozwój tasiemca trwa w ok. 3–4 miesiące, a po tym czasie wraz z kałem wydalane są człony wypełnione jajami, które mogą dalej zakażać środowisko.
Pamiętaj, że na zakażenie tasiemcem szczególnie narażone są dzieci, które z reguły lubią bawić się ze zwierzętami, ale nie zawsze odpowiednio dbają o higienę rąk i w czasie zabawy mogą przypadkowo dotknąć zwierzęcych odchodów.
Jakie są objawy tasiemca?
W początkowej fazie zakażenie tasiemcem przebiega bezobjawowo. Gdy pasożyt osiąga postać dojrzałą, w organizmie rozwija się choroba zwana tasiemczycą. Jej główne symptomy to:
poranne bóle brzucha;
nudności;
biegunka lub zaparcia;
zaburzenia łaknienia w postaci zwiększonego lub zmniejszonego apetytu;
apatia lub nadmierne pobudzenie.
Do innych objawów należą: wymioty, zaburzenia snu, niedokrwistość, niedobór witaminy B12, dolegliwości ze strony układu nerwowego, a także bóle głowy oraz zaburzenia widzenia, jeśli pasożyt zaatakował oczy lub mózg. Osoby zarażone często obserwują fragmenty tasiemca w kale.
Sprawdź też, jak przebiega bąblowica wywołana przez tasiemca bąblowcowego (bąblowca).
Jak zdiagnozować tasiemca?
Obecność tasiemca diagnozuje się na podstawie objawów, które zgłasza osoba chora (żywiciel), a także kilkukrotnego badania kału wraz z wydalonymi częściami pasożyta. Analiza członów macicznych – czyli tych wypełnionych jajami – pozwala określić, jaki rodzaj tasiemca osiedlił się w organizmie.
Jeśli obserwujesz u siebie objawy, które mogą wskazywać na obecność tasiemca, nie czekaj – skonsultuj się z lekarzem. W pierwszej kolejności odwiedź gabinet internisty lub lekarza rodzinnego. Dzięki prywatnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu na wizytę będziesz czekać nie dłużej niż 1 dzień. Zarezerwujesz ją dzięki wygodnemu systemowi e-rejestracji lub przez aplikację mobilną. W ramach pakietu przygotowanego przez TU Zdrowie możesz oddać również kał do badania lub wykonać wiele innych badań diagnostycznych i niewielkich zabiegów ambulatoryjnych. Sprawdź, co jeszcze możesz zyskać w ramach pakietów prywatnej opieki medycznej, których ceny zaczynają się od 69 zł miesięcznie.
Jak pozbyć się tasiemca?
Leczenie tasiemczycy polega na podaniu leków przeciwpasożytniczych, wśród których są takie środki jak prazykwantel czy albendazol. Farmakoterapia musi odbywać się pod ścisłym nadzorem lekarza. W przypadku zakażenia bąblowcem przeprowadza się zabieg chirurgiczny. Poważniejsza interwencja jest potrzebna również wtedy, gdy intruz bytuje w innych częściach ciała niż jelita. W trakcie leczenia musisz na bieżąco obserwować wygląd stolca, aby sprawdzić, czy wciąż znajdują się w nim fragmenty pasożyta. Dopiero ich brak przez trzy miesiące daje Ci pewność, że Twój organizm się go pozbył.
Tasiemiec – profilaktyka
Aby nie dopuścić do zakażenia tasiemcem, unikaj spożywania surowego mięsa. Gdy przygotowujesz potrawy z wołowiny lub wieprzowiny, dbaj o to, aby zawsze były one odpowiednio ugotowane lub upieczone. Dbaj o higienę rąk i ucz dzieci ich regularnego mycia. Jeśli masz zwierzęta domowe, ostrożnie sprzątaj ich odchody i pamiętaj o ich regularnym odrobaczaniu, które zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się tasiemca i wielu innych pasożytów.
- A. Boroń-Kaczmarska, Choroby zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.
- J. Rzymowska i in., Diagnostyka wybranych inwazji pasożytniczych przewodu pokarmowego człowieka, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2016.
- R. Flisiak, Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2020.
- J. Gawor i in., Zagrożenie bąblowicą wielojamową (alweokokozą) dla ludzi w Polsce, „Przegląd Epidemiologiczny”, nr 58 (2004).
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.