Na czym polega terapia Simontona i do kogo jest skierowana?

Czym jest terapia Simontona?

Carl Simonton był amerykańskim onkologiem, radioterapeutą i pionierem psychoonkologii. W swojej długoletniej praktyce lekarskiej zaobserwował, że stres jest jednym z głównych czynników sprzyjających rozwojowi chorób nowotworowych. Zauważył też jednak, że stan psychiczny pacjentów – ich przekonania, emocje – odgrywa ogromną rolę w przebiegu leczenia. Brak wiary w możliwość wyzdrowienia obniża efekty terapii klinicznej, nawet jeśli rokowanie jest pomyślne, a pozytywne postawy często przyczyniają się do poprawy efektów leczenia onkologicznego.

Simonton doszedł do wniosku, że wszelkie rodzaje nowotworów nie są problemem czysto fizycznym – choroba obejmuje też sferę ludzkiej psychiki, więc i ona wymaga leczenia. Na podstawie swoich doświadczeń popartych wynikami licznych badań naukowych onkolog opracował program psychoterapii. Dzięki jej metodom pacjenci mogą zmodyfikować styl życia, nauczyć się radzić sobie z niepożądanymi myślami i emocjami, wzbudzać w sobie nadzieję na wyzdrowienie, odzyskać poczucie sensu życia i mimo cierpienia – wypełniać je radością.

Jak wygląda terapia metodą Simontona?

Metoda simontonowska bazuje na elementach terapii poznawczo-behawioralnej, której celem jest zmiana wyuczonych, nieprzystosowawczych sposobów myślenia i działania na konstruktywne. Tworząc swoją koncepcję, Simonton czerpał też inspirację z treningu uważności (mindfulness), metod relaksacyjnych czy wizualizacji.

Ponieważ każdy człowiek jest inny i zmaga się z indywidualnymi problemami, nie istnieje jeden schemat terapii simontonowskiej. Dla każdego pacjenta oznacza ona jednak poszukiwanie zgodnego z jego przekonaniami i wartościami sposobu życia, który będzie źródłem radości, a tym samym wesprze proces zdrowienia.

Choć metoda Simontona może służyć przepracowaniu problemów, opanowaniu umiejętności radzenia sobie z lękiem i oswajaniu takich tematów, jak ból czy umieranie, zasadniczo terapia nie skupia się na poszukiwaniu i analizowaniu problemów. Jej główny cel to skoncentrowanie uwagi pacjenta na tym, co w jego życiu jest pozytywne.

W terapii metodą Simontona zwykle łączy się pracę indywidualną z grupową, a także z terapią rodzinną. Zajęcia mogą mieć postać warsztatów stacjonarnych, a nawet zorganizowanych turnusów. Przede wszystkim jednak metoda simontonowska jest formą samopomocy, z której pacjent ma korzystać na stałe, po zakończeniu cyklu zajęć.

Czemu służy terapia metodą Simontona?

Terapia Simontona ma służyć poprawie funkcjonowania pacjenta we wszystkich obszarach życia tak, by jego postawy i zachowania sprzyjały zdrowieniu. Uczy nawyków służących utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej, konstruktywnego sposobu myślenia, radzenia sobie z emocjami i w kontaktach z otoczeniem. Terapia opiera się na działaniach w sferze:

• fizyczności (dotyczy zdrowych nawyków żywieniowych, aktywności ruchowej, zabawy, relaksu),

• emocji i przekonań (pozwala odrzucić nawyk zamartwiania się na zapas, lepiej radzić sobie ze stresem i sytuacjami kryzysowymi, buduje pozytywne nastawienie i wiarę w sukces leczenia),

• relacji z otoczeniem (ułatwia komunikację z bliskimi, korzystanie z ich pomocy – w terapii uczestniczy także rodzina, która uczy się udzielać choremu mądrego wsparcia),

• duchowości (buduje nowe cele, energię do życia i poczucie jego sensu, zmienia stosunek do śmierci).

Elementem terapii Simontona jest także psychoedukacja, w której ramach pacjent uzyskuje informację na temat zależności między zdrowiem psychicznym a fizycznym, wpływie stresu na działanie układu odpornościowego. Ta wiedza pozwala lepiej zrozumieć sens metody i motywuje do jej wdrażania.

Efekty terapii simontonowskiej

Carl Simonton podkreślał, że jego program nie może zastąpić konwencjonalnego leczenia. Okazał się jednak jego znakomitym uzupełnieniem. Obecnie metodę Simontona włącza się w terapię pacjentów onkologicznych na całym świecie, ponieważ:

• zdecydowanie poprawia kondycję psychiczną pacjenta, co przekłada się na wzrost fizycznej odporności i zwiększa szanse na wyzdrowienie,

• zwiększa zaangażowanie pacjenta w proces leczenia i wiarę w skuteczność konwencjonalnej terapii,

• poprawia relacje rodzinne chorego i jego komunikację z otoczeniem, w tym z personelem medycznym,

• uczy chorego radzić sobie z przeżywanym w związku z chorobą bólem czy lękiem oraz czerpać radość z życia mimo cierpienia.

Kto może skorzystać z terapii Simontona?

Choć metoda Simontona przeznaczona jest przede wszystkim dla pacjentów onkologicznych i ich bliskich, z powodzeniem skorzystać z niej mogą osoby, które zmagają się z innymi przewlekłymi schorzeniami, np. chorobami neurodegeneracyjnym, chorobą niedokrwienną serca, AIDS, niepełnosprawnością ruchową. Terapii mogą poddać się także ludzie zupełnie zdrowi, jeśli np. odczuwają lęk przed zachorowaniem na nowotwór.