Tokofobia – co to takiego? Objawy, przyczyny i leczenie

Tokofobia – co to jest?

Ciąża, a następnie poród, to przełomowa chwila w życiu wielu kobiet. Często towarzyszy jej jednak nie tylko radość i szczęście, lecz także niepewność i lęk. Pewne obawy są naturalne i pojawiają się w głowie większości pań – poród bywa w końcu trudnym i obciążającym fizycznie doświadczeniem. Jeśli jednak na samą myśl o nim odczuwasz wręcz paraliżujący strach, możliwe, że Twoim problemem jest tokofobia. Zmaga się z nią nawet 10% wszystkich kobiet.

Co to jest tokofobia? Pojęcie to pochodzi z języka greckiego i stanowi połączenie dwóch słów: tokos (poród) i phobos (strach). W dosłownym tłumaczeniu oznacza więc po prostu lęk przed naturalnym porodem. Klasyfikuje się ją jako jedną z fobii specyficznych, czyli takich, których źródłem jest konkretny bodziec lub sytuacja. Jeśli się z nią zmagasz, możesz odczuwać strach nie tylko przed samym bólem podczas porodu, lecz także związanymi z nim negatywnymi komplikacjami. Wśród nich znajdują się przede wszystkim rozstrój zdrowia lub śmierć (swoja lub dziecka), obawa przed urodzeniem chorego dziecka oraz strach przed utratą kontroli i brakiem wsparcia ze strony personelu medycznego.

Jakie są rodzaje tokofobii i z czego mogą wynikać?

Co ciekawe, tokofobia nie dotyczy wyłącznie ciężarnych kobiet. Możesz na nią cierpieć również wtedy, gdy nie jesteś w ciąży, a nawet nigdy wcześniej nie rodziłaś. Obecnie wyróżnia się bowiem aż trzy rodzaje tego zaburzenia, a każdy z nich może mieć nieco inne przyczyny:

• Tokofobia pierwotna – dotyczy kobiet, które nigdy wcześniej nie rodziły i nie były w ciąży. Ma wówczas podłoże nerwicowe. Możesz doświadczyć takiego zaburzenia na skutek słuchania traumatycznych opowieści i dramatycznych wspomnień kobiet, które mają bardzo negatywne doświadczenia związane z porodem;

• Tokofobia wtórna – pojawia się u kobiet, które były wcześniej w ciąży, jednak doświadczyły w związku z nią niezwykle nieprzyjemnych sytuacji. Wśród powodów tokofobii znajduje się wówczas m.in. poronienie, bardzo ciężki i bolesny poród, brak profesjonalnej opieki medycznej lub urodzenie chorego dziecka;

• Tokofobia w następstwie depresji – występuje jako jeden z objawów depresji. Może pojawić się zarówno w pierwszej ciąży, jak i w następnych. Charakteryzuje się przeświadczeniem o braku sił do urodzenia dziecka i lękiem przed śmiercią.

Tokofobia występuje też jako skutek traumatycznych przeżyć. Możesz być na nią bardziej narażona, jeśli doświadczyłaś kiedyś przemocy seksualnej lub jeśli Twoja matka zmarła podczas porodu.

Tokofobia – objawy lęku

W przypadku zaburzenia, jakim jest tokofobia, objawy w dużej mierze pokrywają się z tymi charakterystycznymi dla innych fobii specyficznych. Strach przed porodem może więc wywoływać:

• wzmożony niepokój,

• bardzo szybkie bicie serca,

• rozdrażnienie,

• nawracające bóle głowy,

• bóle brzucha i wymioty,

• uczucie duszności,

• ataki paniki.

Tokofobia objawia się też ciągłym, katastroficznym myśleniem na temat porodu, które jest pełne czarnych scenariuszy. Mogą temu towarzyszyć związane z nim koszmary senne. Oprócz tego duży poziom lęku często ma negatywny wpływ na popęd seksualny i obniża go. 

Czym skutkuje tokofobia?

Tokofobia bardzo utrudnia życie. Paniczny strach przed porodem może nawet doprowadzić do tego, że zrezygnujesz z chęci posiadania dziecka, nawet jeśli wcześniej było to Twoim marzeniem. Tokofobia nierzadko skutkuje więc bezdzietnością.

Tego typu zaburzenie może też powodować ciągły brak ochoty na seks. Kobiety, które doświadczają tokofobii, unikają współżycia, ponieważ nie ufają żadnej metodzie antykoncepcji i obawiają się, że i tak zajdą w ciążę. Prowadzi to do pogorszenia komfortu życia. Brak seksu w związku może też wywołać inne problemy w relacji z partnerem.

Kobiety w ciąży cierpiące na tokofobię borykają się z dużym dyskomfortem psychicznym aż do momentu rozwiązania. Często decydują się też na cesarskie cięcie. Część z nich uważa, że jest to bezpieczniejsze rozwiązanie od naturalnego porodu.

Czy tokofobię można leczyć?

Jeśli zauważysz u siebie objawy tokofobii, które utrudniają Ci życie, nie załamuj się. Tego typu lęki można opanować. Kluczowa jest wówczas psychoterapia pod okiem specjalisty. Podczas niej możesz porozmawiać z psychologiem o swoich obawach i lepiej poznać ich źródła.

Oprócz tego ważne jest, aby docierać do rzetelnych informacji związanych z ciążą i porodem. Czytaj więc dobre książki poruszające ten temat. Dzięki nim dowiesz się, czego możesz się spodziewać, a tym samym stopniowo oswoisz swój lęk. Z tego względu dobrym rozwiązaniem jest też uczęszczanie do szkoły rodzenia.

W przypadku ciąży, poza terapią i zdobywaniem wiedzy, warto również zadbać o to, aby w miarę możliwości otoczyć się profesjonalną i troskliwą opieką medyczną. Wybór dobrego ginekologa i położnej ma tu niebagatelne znaczenie. Doświadczeni specjaliści mogą bowiem rozwiać Twoje obawy, a ich podejście zminimalizować objawy tokofobii.

Jeśli jednak tokofobia jest bardzo zaawansowana i uniemożliwia normalne funkcjonowanie, lekarz może przepisać Ci środki farmakologiczne, których zadaniem jest zmniejszenie lęku. Niektóre takie leki można stosować również w ciąży.