Uczulenie na lateks – jak radzić sobie z alergią na prezerwatywy i rękawiczki? Jakie są objawy uczulenia?
Uczulenie na lateks dotyka przede wszystkim pracowników służby zdrowia, którzy na co dzień stosują rękawiczki jednorazowe, wykonane z tego materiału. Ponadto charakterystyczne objawy skórne mogą wystąpić po kontakcie skóry lub błon śluzowych z lateksową prezerwatywą. Jak radzić sobie z uczuleniem na lateks? Jakie są charakterystyczne jego objawy?
Polecane
Czym jest uczulenie na lateks?
Lateks jest składnikiem gumy naturalnej, wykorzystywanej do produkcji m.in. rękawic, prezerwatyw, masek twarzowych, smoczków czy balonów. Szczególnie wyraźny przyrost osób zgłaszających nieprawidłową reakcję organizmu po kontakcie z tym materiałem zaobserwowano w latach 70. XX w. Miało to związek ze zwiększonym stosowaniem jednorazowych rękawic lateksowych jako elementu profilaktyki AIDS i WZW (wirusowego zapalenia wątroby).
Za powstanie reakcji alergicznych odpowiedzialne są białka oraz substancje wykorzystywane w produkcji wyrobów lateksowych.Na rozwój alergii najbardziej narażone są dzieci z rozszczepem kręgosłupa ze względu na konieczność częstego cewnikowania i wykonywania operacji. Ponadto większa liczba alergii skórnych i wziewnych wywołanych lateksem pojawia się u pracowników służby zdrowia.
Warto wspomnieć, że pomiędzy lateksem a innymi alergenami zachodzi reakcja krzyżowa. Jest to sytuacja, gdy organizm reaguje uczuleniem w wyniku kontaktu z innym alergenem, który jest podobny do uczulających cząsteczek lateksu. Objawy alergii na składnik gumy naturalnej mogą pojawić się więc dopiero po spożyciu bananów, awokado, kiwi, brzoskwini, kasztanów jadalnych, ziemniaków i pomidorów.
Objawy uczulenia na lateks
Uczulenie na lateks ma charakter alergii kontaktowej, której towarzyszą: świąd i wysypka na skórze, zapalenie spojówek, nieżyt nosa oraz astma oskrzelowa. Ponadto alergeny mogą osadzać się na cząsteczkach kurzu, które przenikają drogami układu oddechowego do wnętrza organizmu. Stąd niekiedy reakcja immunologiczna przypomina tę przy alergii na pyłki.
Jeśli Twój organizm jest szczególnie nadwrażliwy, mogą również wystąpić hipotonia (nadciśnienie tętnicze) oraz wstrząs anafilaktyczny, które bezpośrednio zagrażają życiu. Co ciekawe – pojawienie się tak wyraźnych reakcji u noworodków po ssaniu smoczka może być jedną z przyczyn SIDS (nagłej śmierci łóżeczkowej).
Uczulenie na rękawiczki lateksowe – objawy
Objawy uczulenia na lateksowe rękawiczki mają przeważnie charakter zapalenia skóry, wywołanego podrażnieniem rąk przez materiał. Sprzyjają mu również pozostałe na dłoniach resztki mydła i środków antyseptycznych, a towarzyszą: zaczerwienienie, obrzęk, suchość, pękanie i łuszczenie skóry.
Niekiedy objawy uczulenia pojawiają się dopiero po kilkunastu godzinach. Wówczas za wystąpienie objawów alergicznych odpowiedzialne są substancje wykorzystywane w produkcji rękawic lateksowych: antyutleniacze oraz przyspieszacze wulkanizacji (głównie tiuramy, karbaminiany i tiazole).
Ostatnią grupą objawów są reakcje natychmiastowe, wywołane przez białka: pokrzywka, nieżyt nosa, zapalenie spojówek, astma oskrzelowa, obrzęk naczynioruchowy oraz zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny.
Uczulenie na lateks w prezerwatywach – objawy
Objawy uczulenia na lateks w prezerwatywie mogą wystąpić zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny. Na penisie, wargach sromowych i innych partiach ciała, z którymi lateks miał styczność, pojawiają się:
pokrzywka,
wysypka,
zaczerwienienie,
świąd,
pieczenie.
Jak radzić sobie z alergią na lateks?
Jeśli została u Ciebie zdiagnozowana alergia na lateks, unikaj produktów zawierających ten składnik. Wybieraj rękawiczki jednorazowe z winylu, a zwykłe prezerwatywy zastąp silikonowymi lub poliuretanowymi.
Jeżeli na skórze pojawiły się stany zapalne, ulgę może przynieść kąpiel w krochmalu. W tym celu rozprowadź dwie łyżki mąki ziemniaczanej w dwóch szklankach wody aż do uzyskaniu konsystencji kisielu. Całość wlej do wanny z ciepłą wodą (nieprzekraczającą 40 st. Celsjusza).
Możesz spotkać się z zaleceniem stosowania wapnia (zwanego potocznie wapnem na alergię) jako metody łagodzenia zmian uczuleniowych. Niestety nie jest ono skuteczne (działa jak placebo), a niekiedy może być wręcz szkodliwe. Nie stosuj go, jeśli przyjmujesz leki antyhistaminowe, ponieważ może zaburzyć wchłanianie substancji aktywnych przepisanego przez lekarza medykamentu.
Leczenie uczulenia na lateks
Diagnoza uczulenia na lateks opiera się przede wszystkim na wywiadzie, testach skórnych, testach płatkowych i badaniu laboratoryjnym próbki krwi. Niekiedy lekarz wykonuje dodatkowo próby prowokacyjne nosa i oskrzeli. Warunkiem skutecznego leczenia jest ograniczenie kontaktu z produktami zawierającymi w składzie lateks.
Jedyną metodą leczenia jest immunoterapia swoista. Stosowana jest ona wówczas, gdy ograniczenie kontaktu z alergenem nie jest możliwe. Polega na podawaniu szczepionek w równych odstępach czasu z coraz większą dawką czynnika alergizującego aż do całkowitego powstrzymania nieprawidłowej (nadreaktywnej) reakcji immunologicznej organizmu. Niestety immunoterapia jest procesem długotrwałym – leczenie może trwać nawet kilka lat.
- M. Kowalewski, M. L. Kowalski, Alergia na lateks, „Alergia, Astma Immunologia” 1997, nr 2 (2), s. 78–86.
- W. Kamińska, Alergia na lateks u pracowników służby zdrowia i możliwości jej ograniczania, „Bezpieczeństwo Pracy” 2002, nr 3, s. 4–7.
- K. Gembka, E. Cichocka Jarosz, Alergia na lateks – czynniki wywołujące, symptomatologia i postępowanie, „Alergia, Astma Immunologia” 2013, nr 18 (3), s. 151–163.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
