Co to jest udar mózgu? Przyczyny, objawy i leczenie

Czym jest udar mózgu?

Udar mózgu jest schorzeniem neurologicznym, które charakteryzuje się nagłym wystąpieniem ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu. Nieprawidłowości te utrzymują się dłużej niż 24 godziny i muszą być związane z przyczyną naczyniową (zaburzeniami krążenia mózgowego). Jeżeli objawy ustępują szybciej, mówi się o przemijającym napadzie niedokrwiennym (zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia).Wyróżnia się:

• udar niedokrwienny mózgu - spowodowany zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu,

• udar krwotoczny mózgu - spowodowany pęknięciem naczynia krwionośnego i wypływem krwi do struktur mózgu.

Udar mózgu jest stanem zagrożenia życia. Każdego roku rozpoznaje się go u około 15 milionów osób na całym świecie. Stanowi drugą przyczynę zgonów. Ryzyko jego wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem - najwięcej przypadków odnotowuje się u osób po 65. roku życia. Zdarza się jednak, że chorują również ludzie młodzi i dzieci.

Jakie są przyczyny udaru mózgu?

Jak wcześniej wspomniano, przyczyną udaru mózgu jest zatrzymanie dopływu krwi do jego tkanek na skutek zwężenia lub zatkania światła naczynia krwionośnego (w 80% przypadków) lub pęknięcie naczynia krwionośnego. Wyodrębniono czynniki ryzyka, które sprzyjają wystąpieniu zaburzenia. Dzieli się je na niemodyfikowalne i modyfikowalne, czyli takie, na które mamy wpływ.

Niemodyfikowalne czynniki ryzyka udaru mózgu to:

• wiek,

• płeć (udar mózgu częściej występuje u mężczyzn),

• uwarunkowania genetyczne,

• predyspozycje rodzinne,

• udar mózgu przebyty w przeszłości,

• przemijające napady niedokrwienne.

Za modyfikowalne czynniki ryzyka udaru mózgu uznajemy:
nadciśnienie tętnicze,

• cukrzycę,

• choroby naczyń krwionośnych,

• choroby serca,

• zaburzenia gospodarki lipidowej,

• stosowanie używek (tytoniu, alkoholu, narkotyków),

• otyłość,

• małą aktywność fizyczną.

Jakie są objawy udaru mózgu?

Objawy udaru mózgu zależą przede wszystkim od tego, w której części tego narządu doszło do zatrzymania dopływ krwi lub pęknięcia naczynia krwionośnego. Dzieje się tak, ponieważ każda struktura odpowiada za inne funkcje. Na rodzaj dolegliwości ma wpływ także rozległość udaru.

Objawy udaru mózgu pojawiają się nagle. Zalicza się do nich:

• niedowład połowiczy,

• osłabienie jednej z kończyn,

• zaburzenia widzenia,

• problemy z mową,

• trudności w rozumieniu mowy,

• trudności z wypowiadaniem słów lub głosek,

• osłabienie czucia po jednej stronie ciała,

• niemożność wykonywania precyzyjnych ruchów,

• zaburzenia równowagi,

• zaburzenia połykania,

• niezdolność do pisania i czytania,

• problemy z rozpoznawaniem przedmiotów,

• zawroty głowy,

• wymioty,

• asymetrię twarzy (opadnięcie jednego kącika ust lub powieki).

Objawy udaru krwotocznego mózgu zwykle pojawiają się w trakcie wysiłku fizycznego lub po wzburzeniu emocjonalnym. Częściej niż w przypadku typu niedokrwiennego obserwuje się silny ból głowy. Mogą pojawić się także utrata przytomności i zaburzenia świadomości.

Objawy udaru mózgu mogą się stopniowo nasilać. Zdarza się, że częściowo lub całkowicie ustępują. Nawet gdy tak się stanie, konieczne jest wezwanie pomocy medycznej lub skonsultowanie się z lekarzem pierwszego kontaktu. Nigdy nie powinieneś bagatelizować objawów, które wskazują na udar mózgu.

Diagnostyka udaru mózgu

Diagnostyka udaru mózgu składa się z:

• wywiadu chorobowego,

• badania neurologicznego,

• badań obrazowych (tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego głowy),

• badań laboratoryjnych.

Jakie skutki niesie za sobą udar mózgu?

Udar mózgu niesie za sobą poważne skutki dla zdrowia. Jeżeli jest rozległy, najczęściej prowadzi do śmierci (nawet po udzieleniu odpowiedniej pomocy medycznej). U wielu osób jest przyczyną niepełnosprawności, braku samodzielności i pogorszenia się jakości życia.Inne skutki udaru mózgu to m.in.:

• zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego,

• powikłania kardiologiczne (migotanie przedsionków, zawał serca),

• zaburzenia oddychania,

• nagły wzrost ciśnienia tętniczego,

• zaburzenia wodno-elektrolitowe.

Rokowanie przy udarach mózgu zależy od wielu czynników. Znaczenie mają przede wszystkim: wiek, choroby współistniejące, ogólny stan osoby chorej oraz czas od wystąpienia objawów do wdrożenia leczenia.