Ugryzienie pluskwy – jak je rozpoznać? Objawy i leczenie ugryzienia
Pluskwa jest pasożytem żywiącym się krwią ludzi i zwierząt. Ukąszenia pluskiew nie są groźne, ale mogą wywołać reakcję alergiczną. Owad w miejscu ugryzienia pozostawia niewielkie wkłucie i zaczerwienienie. Do ukąszenia najczęściej dochodzi w nocy podczas snu. Wędrujący po ciele owad pozostawia po sobie wiele śladów po ukąszeniach. Zmiany najczęściej znikają samoistnie. W niektórych przypadkach konieczne jest podanie leku.
Pluskwy – czym się żywią i jak kąsają?
Pluskwy to niewielkie, kilkumilimetrowe owady. Mają owalny, spłaszczony odwłok w kolorze czerwonobrunatnym, który rozdyma się w trakcie pobierania pokarmu. Pluskwy żywią się krwią ssaków, jednak pozbawione źródła pokarmu potrafią wprowadzić się w stan hibernacji i przetrwać nawet kilka miesięcy. Owady żyją w środowisku ludzkim i uwielbiają niehigieniczne warunki. Zasiedlają meble, szczeliny ścian i podłóg, w których składają jaja. Lubią ciepło, dlatego na miejsce żerowania wybierają sypialnie – materace, pościel, szczeliny w łóżku, szpary w podłodze. Owady żerują nocą, w dzień są trudne do zlokalizowania i wykrycia. Mają czułki, dzięki którym wykrywają ciepło i zapach potencjalnego żywiciela. W momencie ukąszenia wpuszczają pod skórę substancję znieczulającą, co sprawia, że proces gryzienia jest bezbolesny. Pozwala to na spokojne opicie się owada krwią żywiciela.
Jak wyglądają ugryzienia pluskiew?
Rozpoznanie ukąszeń jest stosunkowo proste, gdyż rzadko występują one pojedynczo. Zmian jest dużo, a ślady po ugryzieniach układają się symetrycznie w liniach, tak jak wędrował owad. Pasożyt kąsa w odsłonięte miejsca, najczęściej na twarzy, szyi, rękach i nogach. Ukąszenie pluskwy ma postać małej, czerwonej plamki, która przypomina ślad po ugryzieniu meszki lub wszy odzieżowej. Z czasem miejsce ukąszenia staje się delikatnie wypukłe, podobnie do ugryzienia pchły lub ukłucia komara. Ugryzienie pluskwy oprócz zmiany skórnej u większości osób nie powoduje innych objawów. Wyjątkiem jest reakcja alergiczna.
Reakcja alergiczna na ukąszenia pluskiew
Reakcja alergiczna następuje natychmiast po pojedynczym ugryzieniu pluskwy. W chwilę od ukąszenia na skórze pojawia się pokrzywka, która przybiera postać bladych bąbli na rumieniowym podłożu. Dodatkowo rozwija się silny świąd, a niekiedy także gorączka.
W skrajnych przypadkach ugryzienia owadów prowadzą do stanu anafilaksji, czyli ciężkiej reakcji alergicznej, poprzedzającej wstrząs anafilaktyczny. Anafilaksja jest stanem zagrażającym życiu. Pierwszymi niepokojącymi objawami są zaburzenia świadomości i wymioty. Jeśli wystąpią u Ciebie po ugryzieniu owada, natychmiast wezwij pogotowie, dzwoniąc na numer 999 lub 112.
Czy ukąszenia pluskwy są groźne?
Ślad po ugryzieniu pluskwy nie jest groźny, jednak owad tak. Pluskwa może przenosić drobnoustroje odpowiedzialne za rozwój bardzo groźnych chorób, m.in.: dżumy, tularemii, gruźlicy czy choroby Chagasa, która dotyka rocznie aż 18 mln osób na świecie. Ponadto kanadyjscy lekarze odkryli, że pluskwy roznoszą szczepy gronkowca złocistego i enerokoków, które dla osób z obniżoną odpornością stanowią zagrożenie śmiertelne [1]. Owady są zatem niebezpieczne, tym bardziej dla osób podróżujących do krajów tropikalnych, nocujących w miejscach o niskim standardzie higienicznym i mających obniżoną odporność.
Leczenie ugryzienia pluskwy
Ślady po ukąszeniach pluskiew zazwyczaj ustępują samoistnie po mniej więcej 2 tygodniach. Zmianom towarzyszy świąd. Rozdrapywanie ukąszeń grozi uszkodzeniem skóry, a powstałe ranki sprzyjają bakteryjnemu nadkażeniu. W takim przypadku należy udać się do lekarza rodzinnego, który najpewniej zaleci przyjęcie antybiotyku i stosowanie miejscowych preparatów przeciwbakteryjnych.
Osoby, u których wystąpiła reakcja alergiczna, powinny zasięgnąć opinii alergologa. Najczęściej stosowane są doustne leki antyhistaminowe, miejscowe preparaty uśmierzające świąd i przyspieszające gojenie zmian.
Pluskwy – jak rozpoznać ich obecność?
Obecność pluskiew mogą zdradzić ślady wydzielin owada, które mają postać małych, czarnych lub brązowych plamek. Na pościeli mogą być również widoczne drobne ślady krwi. W pomieszczeniu skolonizowanym przez pluskwy unosi się charakterystyczny zapach malin i kolendry. Pluskwy lubią ciepło, dlatego najczęściej kolonizują materace łóżek, miękkie siedziska, obicia mebli, wykładziny, zasłony. Przechodzą przez gniazdka elektryczne, dlatego z łatwością mogą przemieszczać się pomiędzy pokojami.
Pluskwy – jak się ich pozbyć?
Nawet jednorazowe ugryzienia owadów powinny skłonić do znalezienia ich źródła. Pluskwy nie lubią niskich i wysokich temperatur, dlatego konieczne jest pranie pościeli, ubrań i innych tekstyliów z pomieszczenia, w którym mogą żerować owady. Jeśli pluskwy skolonizowały materac, kanapę lub inne siedziska, może okazać się konieczne ich zutylizowanie. Należy pamiętać, że meble te mogły stać się miejscem złożenia jaj owada, a te są praktycznie niewidoczne. Odkurzanie może być pomocne, ale tylko w usunięciu odchodów i dorosłych osobników. Lepszymi i polecanymi rozwiązaniami są czyszczenie parowe, wymrażanie ciekłym azotem i dezynfekcja za pomocą insektycydów. O pomoc warto zwrócić się do profesjonalistów zajmujących się neutralizacją owadów. Niestety domowe sposoby w przypadku usuwania pluskiew mogą być zawodne.
- M. Derda i in., Wektory przenoszące choroby pasożytnicze, bakteryjne i wirusowe człowieka. II. Pluskwiaki, karaluchy, pchły, mrówki i kleszcze, „Hygeia Public Health” 2017, 52(3), s. 217–225.
- K. Buczyłko, E. Majsiak, A. Wagner, Alergia na owady niebłonkoskrzydłe, „Alergia Astma Immunologia” 2015, 20(3), s. 170–177.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.