Wstrząśnienie mózgu - czym jest i jakie daje objawy? Jak pomóc poszkodowanemu?

Chwilowe zaburzenie funkcjonowania mózgu nie zmienia jego struktury. Co ciekawe, wstrząśnienie mózgu najczęściej diagnozuje się u dzieci do 18. roku życia oraz u dorosłych po 50. roku życia.

Jakie są objawy wstrząśnienia mózgu?

Główny objaw wstrząśnienia mózgu to utrata przytomności. Czas trwania braku świadomości może wynosić od kilku sekund do nawet kilkunastu minut. Zdecydowana większość poszkodowanych nie pamięta chwili wypadku, co jest związane z chwilową niepamięcią. Czasami pojawia się tzw. niepamięć wsteczna, oznaczająca, że chory nie przypomni sobie wydarzeń sprzed zdarzenia, które doprowadziły do wstrząśnienia mózgu. Taki stan najczęściej utrzymuje się około godziny.

Innymi objawami mogącymi wskazywać na wstrząśnienie mózgu są:

• zawroty i bóle głowy,

• nudności i wymioty,

• przyspieszone bicie serca - tachykardia,

• niepokój,

• nierówność źrenic,

• senność,

• zaburzenia wartości ciśnienia tętniczego krwi,

• upośledzenie mowy,

• spowolnienie ruchów.

Wymienione symptomy na ogół przemijają po upływie około 1-3 dni. W późniejszym okresie ofiara wypadku komunikacyjnego może ponadto doświadczać problemów ze snem, zaburzeń węchu i smaku, problemów z przyswajaniem wiedzy, zmiany osobowości oraz stanów depresyjnych.

Jak diagnozuje się wstrząśnienie mózgu?

Po wypadku komunikacyjnym lub innym zdarzeniu, które spowodowało uraz mózgowo-czaszkowy, poszkodowany musi być poddany bardzo szczegółowemu badaniu lekarskiemu. Pierwsze pytania specjalisty dotyczą okoliczności utraty przytomności. Jeśli pacjent trafia do lekarza w stanie nieprzytomności, ocenia się jego stan w skali GCS (Glasgow). Potwierdzenie nieprzytomności przynosi wynik poniżej 8 punktów. Nie mniej ważne są zeznania świadków zdarzenia, w tym również policji i zespołu karetki pogotowia.

W niektórych przypadkach konieczne okazuje się poszerzenie diagnostyki o badania neurologiczne, radiologiczne i dodatkowe konsultacje ze specjalistami. W rzadkich przypadkach wykonuje się tomografię komputerową i rezonans magnetyczny. Istotne jest, aby lekarz upewnił się, czy w wyniku urazu mechanicznego nie doszło do powstania krwiaka mózgu lub złamania podstawy czaszki.

U bardzo małych dzieci, w tym niemowląt, przeprowadzenie typowego obrazowania jest trudnym zadaniem. W takich przypadkach wykonuje się USG przez ciemię przednie (jest ono niezrośnięte w tej grupie wiekowej). Na tej podstawie lekarz może ocenić, czy doszło do pojawienia się krwawienia lub innych nieprawidłowości w mózgu.

Leczenie wstrząśnienia mózgu

Typowym postępowaniem w przypadku diagnozy wstrząśnienia mózgu jest krótkotrwała hospitalizacja. Pacjent musi pozostać pod obserwacją lekarzy i odpoczywać. Niewskazane jest przyjmowanie preparatów na bazie kwasu acetylosalicylowego, który może zwiększyć ryzyko krwawienia i upośledzić procesy krzepnięcia krwi. W większości przypadków chorzy wracają do dawnej sprawności po upływie kilku tygodni.

Powikłania po wstrząśnieniu mózgu zdarzają się stosunkowo rzadko. Czasami jednak dochodzi do rozwoju tzw. zespołu powstrząśnieniowego. Nawet przez kilka tygodni po urazie chory może mieć problem z koncentracją, doświadczać silnych bólów i zawrotów głowy, zapominać niektóre fakty. Nie wolno bagatelizować takich objawów; konieczne jest jak najszybsze zgłoszenie ich lekarzowi. W poważnych przypadkach może dojść do wylewu krwi do przestrzeni między mózgiem a oponą twardą.

Jak pomóc przy podejrzeniu wstrząśnienia mózgu?

Jeśli jesteś świadkiem groźnie wyglądającego wypadku - reaguj! W pierwszej kolejności wezwij karetkę pogotowia, a w międzyczasie obserwuj parametry życiowe poszkodowanego. Sprawdź, czy oddycha, czy da się wyczuć jego tętno, czy pozostał przytomny. Jeśli odpowiada na twoje pytania, uspokój go, wytłumacz, co się stało i że zaraz otrzyma fachową pomoc. Dobrą praktyką jest spytanie poszkodowanego o choroby przewlekłe. Taka informacja może być cenna dla ratowników medycznych.

Czasami poszkodowani po wstrząśnieniu mózgu nie są skłonni do rozmowy, bywają apatyczni i zdezorientowani. Nie martw się - to typowy objaw, który jest cenną informacją do przekazania dyspozytorom karetki pogotowia.

Pamiętaj, aby nie przenosić poszkodowanego i nie poruszać jego głową. Wyjątkiem jest bezpośrednie zagrożenie życia, np. gdy ofiara wypadku komunikacyjnego leży w pobliżu płonącego samochodu. Staraj się zachować zimną krew. Od twoich decyzji może zależeć zdrowie i życie drugiego człowieka.