Jak wygląda i co oznacza wyprysk podudzi?

Czym jest wyprysk podudzi?

Wyprysk podudzi, inaczej wyprysk żylakowy lub egzema żylakowa, to zmiany skórne zlokalizowane zazwyczaj na łydkach. Mogą pojawić się w każdym wieku, jednak najczęściej dotykają kobiet powyżej 50. roku życia. 

Wyprysk może być związany z niewydolnością żylną i spowodowanym nią zastojem krwi w kończynach dolnych. Przyczyną wyprysku może być również kontaktowe zapalenie skóry. Zmieniona chorobowo skóra na nogach jest bardziej podatna na uszkodzenia, zakażenia bakteryjne czy stany zapalne. 

Wyprysk podudzi pojawia się na jednej lub obu nogach, zazwyczaj od ich wewnętrznej strony. Ma różne nasilenie i rozległość.

Wyprysk podudzi – powody

Istnieje kilka czynników ryzyka, mogących zwiększyć szanse wystąpienia tego schorzenia, jak np.:

• zaburzenia krążenia krwi – żylaki, powiększone żyły, niewydolność żył, zastój żylny, zakrzepy, niewydolność serca itp.;

• podeszły wiek i związana z tym większa kruchość i podatność żył na uszkodzenia;

• siedzący lub stojący tryb życia prowadzący do zastoju krwi w nogach;

• cukrzyca – zwiększa tendencję do problemów z krążeniem;

• nadwaga i otyłość – stanowią obciążenie dla nóg i wywierają dodatkową presję na układ krążenia, co prowadzi do pogorszenia stanu żył.

Na egzemę żylakową narażone są także osoby, które stosowały antykoncepcję hormonalną, prowadzą niehigieniczny tryb życia (palą papierosy, nadużywają alkoholu, unikają sportu i stosują niezdrową dietę) oraz mają częste zaparcia. Nie bez znaczenia są też predyspozycje genetyczne. Jeśli w Twojej rodzinie występowały problemy z krążeniem oraz wypryskiem podudzi, możesz też być na nie narażony.

Jak objawia się wyprysk podudzi?

Wyprysk podudzi objawia się niespecyficznymi zmianami skórnymi, przez co bywa mylony z innymi chorobami dermatologicznymi, np. łuszczycą lub liszajem. Podstawowe objawy egzemy żylakowej to:

• świąd skóry na obszarze dotkniętym wypryskiem,

• czerwone, widocznie odgraniczone plamy,

• suchość i pękanie skóry,

• łuszczenie się skóry,

• owrzodzenia,

• obrzęk,

• ból i tkliwość obszaru zajętego przez wyprysk.

Co ważne, na powstanie wyprysku podudzi nie ma wpływu rodzaj cery oraz inne choroby skóry, takie jak np. trądzik kosmetyczny czy atopowe zapalenie skóry.

Wyprysk podudzi – kosmetyczne konsekwencje

Wyprysk podudzia ma nie tylko negatywny wpływ na wygląd, ale przede wszystkim powoduje ból, dyskomfort, obrzęk i owrzodzenie skóry. Te dolegliwości mogą skutkować niebezpiecznymi komplikacjami. Swędzenie i uszkodzenia skóry powodują, że jest ona bardziej podatna na działanie bakterii, wirusów, grzybów czy też innych chorobotwórczych drobnoustrojów, prowadzących do rozwoju infekcji. 

Nieleczony wyprysk podudzi prowadzi do rozprzestrzeniania się zmian oraz ich nasilenia. Rany coraz trudniej się goją, pojawiają się wysięki ropne oraz coraz większy ból. W konsekwencji wyprysk podudzia prowadzi w skrajnych przypadkach do martwicy tkanek, a nawet do amputacji kończyny.

Wyprysk podudzi – diagnostyka

Jeśli jesteś w grupie ryzyka – chorujesz na schorzenia układu krążenia, cierpisz na niewydolność żylną, masz żylaki, cukrzycę, prowadzisz siedzący tryb życia lub jesteś w podeszłym wieku – oraz widzisz u siebie objawy wskazujące na wyprysk podudzia, koniecznie udaj się do dermatologa lub flebologa. 

Lekarz w pierwszej kolejności przeprowadzi wywiad medyczny, podczas którego zapyta m.in. o Twoje objawy, tryb życia i inne czynniki ryzyka, jak np. obciążenia genetyczne. Następnie dokona badania fizykalnego, czyli dokładnie obejrzy zmienioną skórę i żylaki. Sprawdzi stan jej nawilżenia, fakturę, kolor oraz temperaturę. 

W uzasadnionym przypadku zaleci przeprowadzenie badania USG Doppler, dzięki któremu sprawdzi, czy przepływ krwi w naczyniach jest prawidłowy. Podczas badania USG Doppler lekarz nałoży na skórę żel, a następnie będzie przesuwał sondę ultrasonograficzną po ciele. Sonda wysyła fale ultradźwiękowe o wysokiej częstotliwości odbijające się od tkanki i przepływającej krwi. Dzięki temu lekarz ma szansę na to, by obserwować obraz żył i tętnic oraz mierzyć prędkość przepływu krwi. 

Czasami lekarz zleca dodatkowe badania, np. testy alergiczne, biopsję lub ogólne badanie krwi, po to aby wykluczyć inne choroby o podłożu alergicznym lub nowotworowym.

Leczenie wyprysku podudzi

Leczenie egzemy żylakowej bywa złożone i obejmuje różne metody. Zazwyczaj stosuje się w tym celu kremy i maści nawilżające. Ich regularne stosowanie zmniejsza łuszczenie skóry i łagodzi swędzenie. Wiele z tych produktów jest dostępnych bez recepty. W walce z wypryskiem podudzi skuteczne są także leki zawierające kortykosteroidy. Mogą być one stosowane do miejscowego leczenia łagodnych odmian wyprysku żylakowego. Działają przeciwzapalnie i redukują zaczerwienienie i świąd skóry. 

W leczeniu wyprysku żylakowego wykorzystuje się również terapię światłem, znaną również jako fototerapia. Specjalne lampy emitujące światło ultrafioletowe (UVB lub UVA) są używane w celu zmniejszenia objawów choroby. 

W przypadku ciężkich lub opornych na leczenie objawów wyprysku żylakowego, lekarz zaleci stosowanie leków immunosupresyjnych zmniejszających aktywność układu odpornościowego. W takiej sytuacji konieczne jest ścisłe monitorowanie pacjenta ze względu na ryzyko działań niepożądanych. 

Nowoczesne leki biologiczne, zwane modyfikatorami czynników martwiczych, są również stosowane w leczeniu wyprysku żylakowego. Te leki wpływają na aktywność układu odpornościowego, co powoduje zmniejszenie stanu zapalnego skóry. Równie dobrze sprawdzają się domowe sposoby na swędzenie skóry, takie jak okłady z rumianku lub babki lancetowatej. O wyborze metody leczenia każdorazowo decyduje lekarz prowadzący.