Czym jest wypuklina krążka międzykręgowego? Co powoduje i jak ją leczyć?
Zdarza się, że wypuklina krążka przebiega bezobjawowo, ale zwykle powoduje wiele dolegliwości neurologicznych. W leczeniu proponuje się kilka metod, w tym fizykoterapię, ćwiczenia, a nawet operację. Dowiedz się, czym jest wypuklina krążka międzykręgowego i jak sobie z nią radzić!
Polecane
Co to jest wypuklina krążka międzykręgowego?
Wypuklina krążka międzykręgowego to schorzenie, którego istotą jest przesunięcie jądra miażdżystego bez przerwania ciągłości struktury włóknistej krążka, tzw. dysku. Na skutek przemieszczenia fragmentu znajdującego się wewnątrz krążka może dojść do ucisku na nerwy znajdujące się w jego okolicy. W wyniku tego procesu możesz doświadczyć dolegliwości o charakterze neurologicznym, takich jak ból i drętwienie.
Wypuklinie krążka nie towarzyszą zmiany destrukcyjne dysku, czyli jego naruszenie. Część włóknista pierścienia, w którym znajduje się przesunięte jądro, pozostaje jedynie rozciągnięta, a sam pierścień jest nieprzerwany i dzięki temu może on nadal spełniać swoje funkcje. Wypuklina krążka sprzyja jednak powstawaniu ognisk zapalnych w okolicy, bo wpływa ona na miejscowe ograniczenie przepływu krwi.
W zależności od kierunku przesunięcia się jądra wypuklina może mieć charakter np. tylny lub tylno-boczny. Zdarza się też, że kształtuje się ona centralnie.
Wypuklina krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy czy inne nerwowe struktury stanowi pierwszy etap choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Bagatelizowanie objawów lub zaleceń lekarza, który rozpoznał wypuklinę i opracował rehabilitację, może prowadzić do postępu przemieszczenia zmiany, a nawet do większego uwypuklenia lub też do stenozy kanału kręgowego, czyli jego zwężenia.
W jakich okolicznościach może powstać wypuklina krążka międzykręgowego?
Wypuklina krążka międzykręgowego może rozwinąć się w jednym z dysków kręgosłupa. Dzieje się tak, gdy zostały przekroczone możliwości adaptacyjne dysku do znoszenia wysiłku jednorazowo, lecz silnie, bądź też przez długi czas, ale niezbyt intensywnie. Różnorodnych przeciążeń kręgosłupa możesz doświadczyć w wyniku m.in.:
nieprawidłowo prowadzonych treningów sportowych, poprzez np. pomijanie przerw na odpoczynek, nakładanie zbyt dużego obciążenia w formie ciężarów, dystansu czy częstotliwości treningów, niewłaściwej techniki ćwiczeń i braku rozgrzewki;
złej rehabilitacji, zwłaszcza gdy ćwiczenia na kręgosłup szyjny (lub inny odcinek, w zależności od tego, gdzie jest wypuklina krążka) dobierasz sobie samodzielnie;
braku ruchu, zbyt mało aktywnego trybu życia;
niewłaściwej postawy ciała i wad postawy;
otyłości, upadków i urazów grzbietu.
Na wypuklinę krążka międzykręgowego Twój organizm narażony jest, jeśli pracujesz na siedząco (np. przed komputerem czy za kierownicą) lub spędzasz długi czas w jednej pozycji, w tym stojącej. Przesunięciu jądra miażdżystego w dysku sprzyjają także niektóre choroby, np. osteoporoza, powodująca osłabienie tkanki kostnej.
Co może powodować wypuklina krążka?
Wypuklina krążka międzykręgowego powoduje ucisk na korzenie nerwowe biegnące wewnątrz kanału kręgowego lub rozchodzące się od niego na obwód. Początkowo jednak wypuklina krążka międzykręgowego bywa bagatelizowana, gdyż ból, jaki się wówczas pojawia, jest nieuciążliwy i mało intensywny. Często jego obecność przypisywana jest innym powszechnym stanom, np. nadwyrężeniom mięśni czy zmęczeniu pleców.
Zachowaj jednak czujność! Kiedy siła dolegliwości narasta lub dolegliwości stają się częstsze, może to zwiastować postęp rozmiaru wypukliny, co może nieść za sobą przykre powikłania zdrowotne.
Intensywność bólu zależy od wielkości wypukliny i jej kierunku. Przesunięcie jądra miażdżystego do przodu powoduje najmniejsze dolegliwości, gdyż w obszarze od przodu dysku nie występują struktury nerwowe, które mogłyby być uciskane.
Centralna wypuklina krążka międzykręgowego bywa przyczyną skąpych objawów. Pomiędzy miejscem ucisku a najbliższymi włóknami nerwowymi jest spora rezerwa miejsca.
Największe ryzyko powstania bólu wywołuje tylna i tylno-boczna wypuklina międzykręgowa krążka. Taka wypuklina lubi wywoływać parestezje, czyli drętwienia wzdłuż nerwu, uciskanego przez korzeń. Z tego powodu, mając wypuklinę np. w odcinku lędźwiowym, możesz doświadczyć mrowienia w pośladku, udzie, podudziu, a nawet w stopie. Powszechne są też zaburzenia czucia i ograniczenie sprawności ruchowej. Z kolei wypuklina krążka międzykręgowego w odcinku szyjnym oprócz promieniowania bólu i parestezji do kończyn górnych może prowokować bóle i zawroty głowy.
Jaki lekarz pomoże przy wypuklinie krążka?
Lekarzem pierwszego kontaktu w przypadku wypukliny krążka międzykręgowego może być lekarz rodzinny. Udzieli on ważnych wskazówek na temat postępowania zachowawczego, czyli tego, co robić, aby nie prowokować dolegliwości i oszczędzać kręgosłup na co dzień. Może on również doradzić, jaki lekarz od kręgosłupa będzie najlepszy do kompleksowego leczenia Twojej przypadłości, jeśli zajdzie taka konieczność.
Pierwszym wyborem może być także neurolog. Możesz zgłosić się do niego bezpośrednio, bez konieczności wcześniejszych spotkań z lekarzem rodzinnym. Neurolog specjalizuje się w chorobach kręgosłupa, a także związanych z układem nerwowym. Zebrane przez niego informacje na temat charakteru odczuwanych przez Ciebie dolegliwości, okoliczności ich pojawiania się czy natężenia wraz z wynikami badań obrazowych pozwolą mu na dokładną ocenę Twojego stanu zdrowia. Jeśli nie dysponujesz wynikami badań, neurolog może wystawić odpowiednie skierowania, np. na RTG kręgosłupa, a nawet na tomografię komputerową. Cennych informacji na temat obecności i kierunku wypukliny krążka międzykręgowego dostarczają także testy funkcjonalne. Neurolog może je przeprowadzić w gabinecie lub zalecić wizytę u fizjoterapeuty.
Wypuklina krążka międzykręgowego uciskająca worek oponowy i inne struktury nerwowe – leczenie
Farmakoterapia. To doraźne rozwiązanie, które możesz zastosować na dolegliwości wywoływane przez wypuklinę krążka. Sprawdzą się tu leki przeciwzapalne. Zapytaj jednak lekarza, jakie środki będą dla Ciebie bezpiecznie!
Fizjoterapia. Stanowi bezcenną metodę walki nie tylko z objawami wypukliny krążka międzykręgowego, ale także z jej przyczynami. Przyczynia się bowiem do repozycji przesuniętego jądra w pierścieniu i stabilizacji jego struktury na właściwym miejscu. Fizjoterapeuta może zalecić przede wszystkim odpowiednie ćwiczenia na wzmocnienie kręgosłupa oraz zabiegi fizykalne, które w tym pomogą. Skuteczne bywają także inne metody, takie jak różnorodne masaże lecznicze, wyciągi oraz terapia manualna, czyli specjalne chwyty i manipulacje kręgosłupem.
Operacja. To ostateczna metoda, którą można zastosować, jeśli inne nie przyniosły oczekiwanych efektów, a wypuklina krążka międzykręgowego postępuje i dokucza coraz mocniej. Operacja jest rozważana, jeśli w wynikach badań istnieje duże ryzyko przerwania pierścienia włóknistego i powstania przepukliny.
- A. Dziak, T. Samre, Bóle krzyża, Kasper, Kraków 1997.
- K. Sosnowska, Bóle kręgosłupa: skuteczne metody walki i zapobiegania, Astrum, Wrocław 2008.
- T. Styczyński, Postępy w leczeniu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, „Reumatologia” 2013, nr 51.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
