Czym jest zakwaszenie żołądka? Objawy i badania
O zakwaszeniu żołądka mówi się w kontekście występowania nieprzyjemnych objawów. Jednym z nich jest zgaga, czyli pieczenie w przełyku, a często również w gardle. Przyczyn tego stanu może być kilka. Zobacz, skąd się bierze i jak sprawdzić zakwaszenie żołądka.
Co to jest zakwaszenie żołądka?
Żołądek człowieka to narząd, który należy do układu pokarmowego. Jego główną funkcję stanowi trawienie pokarmów (zwłaszcza obecnych w nim białek). Jest to możliwe dzięki wydzielaniu soku żołądkowego. To wydzielina, która zawiera w sobie enzymy trawienne (pepsynogen i podpuszczkę) oraz kwas solny (HCl). Druga z substancji jest silnie żrąca. Odpowiada również za kwaśne środowisko, które panuje w żołądku. Jest ono potrzebne do trawienia, a także niszczenia różnego rodzaju patogenów, które mogą przedostać się do układu pokarmowego wraz z jedzeniem.
W żołądku pH wynosi 1,5-2,5. Narząd ten wydziela nawet 3 litry soku żołądkowego dziennie. Jeżeli stężenie kwasu solnego przekracza w nim 20 mmol, można mówić o zakwaszeniu żołądka (nadkwasocie).
W żołądku obecny jest śluz, który chroni błonę śluzową tego narządu przed żrącymi właściwościami kwasu solnego. Jednak przy nadmiarze HCl dochodzi do jej podrażnienia i uszkodzenia. Wówczas pojawiają się nieprzyjemne objawy zakwaszenia żołądka.
Przyczyny zakwaszenia żołądka należy upatrywać się w nieprawidłowych nawykach. Do nadprodukcji soku żołądkowego prowadzą przede wszystkim używki, czyli alkohol i papierosy. Za dolegliwości odpowiedzialny może być również stres. Na problem narażasz się, gdy niezdrowo się odżywiasz - w Twoim jadłospisie znajdują się produkty zakwaszające żołądek, czyli dużo słodyczy, pikantnych i tłustych potraw oraz dań przetworzonych czy niskiej jakości produktów. Zdrowiu nie sprzyja nieregularne spożywanie posiłków oraz zjadanie zbyt dużych porcji.
Jakie są objawy zakwaszenia żołądka?
Kiedy już pojawi się zakwaszenia żołądka, objawy mogą być nieprzyjemne. Należy do nich głównie zgaga, czyli pieczenie w krtani, przełyku, gardle (określane ogólnie jako pieczenie za mostkiem). Często pojawia się także kwaśny posmak w ustach lub odbijanie kwaśną treścią pokarmową. Jest to spowodowane tym, że zakwaszenie i związany z nim nadmiar soku żołądkowego powodują rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku, a tym samym zarzucanie (cofanie się) treści z żołądka.
Zakwaszenie żołądka może prowadzić do choroby refluksowej (to właśnie to, od czego jest zgaga) lub choroby wrzodowej żołądka i naruszenia jego błony śluzowej, co może objawiać się bólem brzucha, złym samopoczuciem i brakiem apetytu.
Jak sprawdzić zakwaszenie żołądka?
Na pewno zastanawiasz się, jak sprawdzić kwasowość żołądka. Jeżeli obserwujesz u siebie niepokojące objawy (np. zgagę), powinieneś udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Zostaniesz skierowany na badania diagnostyczne, dzięki którym możliwe będzie ustalenie przyczyny problemów.
Nie ma badania, które pozwala sprawdzić, czy mamy zakwaszony żołądek. Można jednak ustalić, jaka jest kwaśność w dolnej części przełyku. Aby to zrobić, należy wykonać pH-metrię. To badanie, które polega na założeniu specjalnej sondy na wysokości ok. 5 cm od dolnego zwieracza przełyku. Wprowadza się ją przez nos. Posiada ona elektrody, które mierzą stężenie jonów wodorowych. Sonda jest podłączona do rejestratora.
Badanie, jakim jest pH-metria, trwa 24 godziny. Nie musisz w tym czasie pozostawać w szpitalu. Ważne jest jednak, abyś nie zmieniał swoich codziennych nawyków, a także prowadził specjalny dzienniczek. Powinieneś zapisywać w nim swoją aktywność (m.in. to, co jesz, i konkretne godziny).
Co jeść na zakwaszenie żołądka?
Na zakwaszenie żołądka ma wpływ to, co jesz. Dlatego powinieneś przyjrzeć się swojej diecie. Szkodzi nadmiar węglowodanów, ale też tłuszczów. Zatem co zakwasza żołądek? Z jadłospisu wyeliminuj:
słodycze (głównie czekoladę),
mocną kawę i czarną herbatę,
warzywa cebulowe i strączkowe,
pomidory,
tłusty nabiał,
tłuste mięso i tłuste ryby,
owoce cytrusowe,
ostre przyprawy,
dania typu instant i fast-food.
Nie powinieneś smażyć potraw na głębokim tłuszczu. Możesz gotować w wodzie lub na parze, piec w rękawie lub dusić. Unikaj przygotowywania zup na wywarze mięsnym i zaprawiania ich śmietaną. Całkowicie zrezygnuj ze spożywania napojów alkoholowych. Zamiast kawy i herbaty pij zioła.
Jak poradzić sobie z zakwaszeniem żołądka?
Kiedy pojawia się pieczenie w żołądku i zakwaszenie żołądka, domowe sposoby mogą okazać się wybawieniem. Popularna jest soda na zgagę. Jednak pamiętaj, że sposób ten przynosi jedynie chwilową ulgę i nie może być często stosowany. Zamiast niego sięgnij po zioła (np. korzeń lukrecji lub rumianek to znane zioła na zakwaszenie żołądka). Możesz też wypić szklankę wody mineralnej (niegazowanej), kefiru, maślanki lub chudego mleka. Pomocna okaże się dieta na zakwaszenie żołądka. Gdy zgaga jest częsta i uporczywa, lekarz może przepisać Ci leki zmniejszające pH soku żołądkowego.
- M. Śmiechowska, M. Cugowska, Rola żywności i żywienia w chorobie refluksowej, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2011, nr 3, s. 298-304.
- J. Muszyński (red.), Gastroenterologia, Wydawnictwo Akademia Medyczna w Warszawie, Warszawa 2000, s. 12.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.