Co powoduje zapalenie gardła u dzieci?

Czym jest zapalenie gardła?

Zapalenie gardła u dzieci to bardzo częste, szczególnie w okresie jesienno-zimowym i wiosennym, schorzenie. Wywołane jest ono infekcją bakteryjną lub wirusową. Małe dzieci, ze względu na jeszcze niedojrzały układ odpornościowy, dużo częściej chorują niż dorośli. Infekcja przenosi się głównie drogą kropelkową, dlatego należy unikać kontaktu z chorymi. Oprócz tego do zarażenia może dojść przez styczność z przedmiotami, które były używane przez osobę z infekcją. Dzieci zwykle zarażają się w żłobku, przedszkolu lub szkole.

Jakie są przyczyny zapalenia gardła u dzieci?

Przyczyną zapalenia gardła u dzieci jest infekcja bakteryjna lub wirusowa przenosząca się drogą kropelkową. Choroba rozprzestrzenia się zazwyczaj w żłobkach, przedszkolach i szkołach.

Wirusowe zapalenie gardła wywoływane jest najczęściej przez adenowirusy, koronawirusy, rhinowirusy, wirusy grypy lub cytomegalii, wirusy z rodziny Coxsackie iwirus Epsteina-Barra.

Bakteryjne zapalenie gardła u dzieci najczęściej powodują paciorkowce. Najważniejszy z nich to Streptococcus pyogenes beta-hemolizujący. Choroba, którą wywołuje ta bakteria, to ropne lub paciorkowcowe zapalenie gardła. Popularnie znana jest pod nazwą angina.

Jak objawia się zapalenie gardła u dzieci?

Do objawów zapalenia gardła zalicza się przekrwienie błony śluzowej i ból gardła. Nierzadko obecne są też inne symptomy przeziębienia, takie jak: katar, kaszel, gorączka i ogólne osłabienie organizmu. Czasami infekcja gardła może przerodzić się w zapalenie migdałków (anginę).

Jak odróżnić wirusowe zapalenie gardła od infekcji bakteryjnej?

Aby skutecznie wyleczyć zapalenie gardła u dziecka, niezbędne jest ustalenie, jaki drobnoustrój wywołał chorobę. Infekcja bakteryjna ma zwykle cięższy przebieg i rozwija się bardziej dynamicznie niż ta, która spowodowana jest przez wirusy. Pojawia się wysoka gorączka i silny ból gardła. Charakterystyczny dla bakteryjnego zapalenia jest biały nalot na gardle. Ostateczna diagnoza dotycząca drobnoustroju, który wywołał chorobę, należy do lekarza. W razie wątpliwości może on zlecić pobranie wymazu z gardła i wykonanie badania mikrobiologicznego. W przypadku wirusowego źródła infekcji wynik testu będzie ujemny. Podanie antybiotyków jest wtedy bezcelowe. Pomagają one jedynie wtedy, kiedy choroba wywołana jest działaniem bakterii.

Jak diagnozuje się zapalenie gardła?

Jeśli Twoje dziecko narzeka na ból gardła, jest rozbite, apatyczne i nie chce jeść, a dodatkowo ma gorączkę, katar i kaszel, bezzwłocznie udaj się na wizytę do lekarza. Powinien on określić przyczynę złego samopoczucia. Na podstawie wywiadu oraz badań laboratoryjnych jest w stanie jednoznacznie powiedzieć, czy Twoje dziecko cierpi na wirusowe czy bakteryjne zapalenie gardła. Od tego bowiem zależy leczenie i ryzyko powikłań. Jeśli lekarz ma wątpliwości, może zlecić dodatkowe badania, na przykład szybki test na paciorkowca lub posiew mikrobiologiczny wykonany z materiału pobranego z gardła. W przypadku infekcji wirusowej oba badania dadzą wynik negatywny. 

Jak leczy się zapalenie gardła u dzieci?

Leczenie zapalenia gardła jest zależne od czynnika, który wywołał chorobę. Tak jak powiedziano powyżej, antybiotykoterapia w przypadku wirusowego zapalenia gardła jest bezcelowa. Terapia tego typu jest wskazana wyłącznie przy infekcji bakteryjnej. Nie znaczy to jednak, że choroba spowodowana przez wirusy nie może być leczona.

Jeśli Twoje dziecko cierpi z powodu zapalenia gardła, zastosuj poniższe metody wspomagające leczenie:

1. Podawaj dziecku do picia dużo płynów w postaci owocowych herbatek i wody. Nawilżą one gardło i uzupełnią niedobór wody, który może powstać na skutek gorączki.

2. Zastosuj u dziecka preparaty do płukania gardła. Zmniejszą one obrzęk i zadziałają przeciwbólowo. Gotowe płukanki, które trzeba jedynie rozcieńczyć wodą, są dostępne w każdej aptece. Możesz też zrobić je samodzielnie. Do najbardziej popularnych należą: płukanka z soli na gardło oraz napary z szałwi, tymianku czy rumianku. Płukanki należy stosować kilka razy w ciągu dnia, aby uzyskać widoczną poprawę u dziecka.

3. Zadbaj o odpowiednie nawilżenie pomieszczenia, w którym znajduje się dziecko. Zapewni mu to lepsze samopoczucie i szybszy powrót do zdrowia.

4. Stosuj inhalację z soli fizjologicznej, która nawilża gardło i przyspiesza powrót dziecka do zdrowia.

5. Używaj czosnku i miodu – są to od wieków znane substancje o działaniu przeciwbakteryjnym.

6. Stosuj naturalne syropy o działaniu przeciwzapalnym i bakteriobójczym. Najlepsze to syrop z cebuli, czarnego bzu, lipy i malin.

7. W razie konieczności podawaj dziecku preparaty przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Jest to szczególnie ważne w pierwszych dniach infekcji, kiedy ból gardła jest największy. Gorączka zwykle utrzymuje się około 4 dni.

8. Podawaj dziecku witaminę C. Wspomaga ona prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego dziecka, działa jako antyutleniacz.

Jeśli mimo to leczenie nie przynosi rezultatów, nie czekaj, zgłoś się do lekarza powtórnie. Być może zastosowany antybiotyk nie działa w odpowiedni sposób. Zdarzają się też takie sytuacje, że wirusowe zapalenie gardła, z powodu osłabionej odporności dziecka, przerodziło się w anginę wirusową lub bakteryjną. W przypadku nadkażenia bakteryjnego konieczne jest podanie odpowiedniego antybiotyku.

Jakie mogą być powikłania po zapaleniu gardła?

Nieleczone lub źle leczone zapalenie gardła u dziecka niesie za sobą wiele konsekwencji. 

Najczęściej spotykane powikłania po przechorowaniu bakteryjnego zapalenia gardła to:

• zapalenie zatok przynosowych,

• ropień okołomigdałkowy,

• zapalenie ucha środkowego,

• zapalenie płuc.

Wirusowe zapalenie gardła u dziecka może ulec nadkażeniu bakteryjnemu. Konieczne jest wtedy zastosowanie antybiotyków.

Ile trwa zapalenie gardła u dzieci?

Zapalenie gardła u dzieci zwykle trwa od 3 do 7 dni. Nie zawsze po tym czasie ustępują wszystkie objawy. Część z nich może utrzymywać się nawet do tygodnia od zakończenia leczenia. Są nimi:

• chrypka,

• kaszel,

• katar.

Jeśli objawy te nie ustępują lub się nasilają, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.