Czym jest zdrowie psychiczne? Zagrożenia i przywracanie psychicznej równowagi
Zdrowie psychiczne, nazywane również dobrostanem lub równowagą psychiczną, jest podstawą prawidłowego funkcjonowania człowieka. Nie tylko przekłada się na samopoczucie i odczuwane emocje, ale nierozerwalnie wiąże się ze zdrowiem fizycznym. Co to jest zdrowie psychiczne? Dowiedz się, jak o nie dbać.
Mental Health Foundation – brytyjska organizacja zajmująca się zdrowiem psychicznym w raporcie z 2016 roku przedstawia zaskakujące wnioski – 1 na 6 dorosłych co tydzień mierzy się z problemem zdrowia psychicznego. Natomiast w raporcie Kancelarii Senatu Zdrowie psychiczne w Unii Europejskiej z 2019 roku czytamy, że każdego roku u 164,8 milionów mieszkańców UE stwierdza się zaburzenia zdrowia psychicznego. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rozszerza analizę i w notatce z 2019 roku wskazuje, że około 264 milionów ludzi na świecie cierpi z powodu depresji. Te dane niepokoją na tyle, że skłaniają do refleksji, jak dbać o zdrowie psychiczne.
Polecane
Objawy zaburzeń psychicznych
Jednostka cierpiąca z powodu zaburzeń psychicznych to bardzo często osobowość unikająca. Cechuje się ona skłonnością do koncentrowania się na negatywnych emocjach i unikania ludzi. Do innych objawów, które mogą wskazywać na zaburzenia zdrowia psychicznego, należą m.in.:
chroniczny smutek,
Trudności z zasypianiem,
dekoncentracja,
poczucie bezsilności,
inne fobie i zaburzenia lękowe,
niekontrolowane ataki agresji,
postrzeganie siebie jako osoby niekompetentnej i niezaradnej,
obojętność,
brak apetytu,
brak wewnętrznej siły do podjęcia aktywności fizycznej,
utrata chęci realizacji pasji.
Objawy rozwijają się powoli, mogą występować pojedynczo. Niektóre z symptomów mają dość łagodny przebieg, dlatego nie wzbudzają niepokoju. Czasem atakują nagle, pojawiają się duszności bądź kołatanie serca. Co ważne, żaden z nich nie może być bagatelizowany. Nawet trwająca kilka tygodni bezsenność powinna skłonić do konsultacji z lekarzem.
Czym jest zdrowie psychiczne?
Według definicji WHO zdrowie psychiczne jest stanem, dzięki któremu człowiek może w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, jest zdolny do produktywnej pracy, realizuje swoje potrzeby, a ponadto radzi sobie z różnymi sytuacjami. To również podstawa prawidłowego funkcjonowania jednostki w społeczeństwie. Co ważne, granica między zdrowiem psychicznym a chorobą wynikającą z zaburzeń jest bardzo cienka. Należy też mieć świadomość, że prawidłowa kondycja psychiki nierozerwalnie związana jest ze stylem życia i stanem organizmu.
Jak dbać o zdrowie psychiczne?
Prawidłowe zdrowie psychiczne objawia się chęcią do życia, nauki, pracy, nawiązywania relacji społecznych i realizowania własnych pasji. Wspieranie zdrowia psychicznego jest prostsze, niż się to wydaje. Kluczowe jest unikanie rozpamiętywania trosk i trudnych momentów życiowych, obwiniania się o porażki czy usilnego koncentrowania się na problemach i trudnościach. Zdrowie psychiczne jest konsekwencją dobrego nastawienia do siebie i do świata. Nigdy nie powinno być budowane na błahych przyjemnościach. Osiągnięte efekty zadowolenia są krótkotrwałe i nie skutkują równowagą psychiczną. Dobrostan osiągniemy, czerpiąc przyjemność z wartościowych działań i przeżyć.
Możesz również skorzystać z pomocy psychoterapeuty. TSR to pozytywny nurt terapeutyczny
Jak poprawić zdrowie psychiczne?
Poprawa i profilaktyka zdrowia psychicznego jest wbrew przekonaniu bardzo prosta. Warto pamiętać o nierozerwalnym związku psychiki z ciałem i zdrowiem fizycznym.
Oto 5 kroków do poprawy zdrowia psychicznego:
aktywność fizyczna – regularny ruch o średniej intensywności (np. marsz) pozytywnie wpływa na koncentrację, sprawność intelektualną, sen. Aktywność fizyczna nie tylko skutkuje dotlenieniem organizmu i poprawą jego wytrzymałości, ale zmniejsza objawy depresji, walczy ze stresem, napięciem i znużeniem;
sen – nieprzerwany i trwający minimum 6 godzin sen pozytywnie wpływa na regenerację organizmu i psychiki. Jego niedobór objawia się rozdrażnieniem, znużeniem, brakiem energii do działań;
pełnowartościowa dieta – odżywianie jest podstawą prawidłowego funkcjonowania fizycznego i psychicznego. Nie dostarczając odpowiedniej ilości witamin i składników odżywczych, przyczyniasz się do zaburzeń koncentracji, braku energii, a nawet wybuchów złości;
skupianie się na pozytywnych emocjach i marzeniach – umiejętność koncentrowania się na pozytywnych emocjach i przeżyciach jest gwarancją utrzymania psychiki w dobrej kondycji. Bardzo ważne jest również skupianie się na marzeniach. Szukanie nowych i lepszych rozwiązań, potrzeba pasji i rozwoju jest motorem napędzającym zdrowie psychiczne;
otoczenie i kontakty międzyludzkie – psychika ludzka jest podatna na negatywne emocje i ludzi o pesymistycznym nastawieniu. Chroniąc swoje zdrowie psychiczne, zadbaj o wartościowe kontakty międzyludzkie i środowisko, które będzie cię motywować do rozwoju oraz zbuduje w tobie poczucie własnej wartości.
Rozwiązania są na wyciągnięcie ręki. Trzeba tylko nieustannie mieć świadomość, że zaniedbując siebie, swoje podstawowe potrzeby, skazujemy się na złe samopoczucie.
Co niekorzystnie wpływa na zdrowie psychiczne?
Czy wiesz, że pozornie niegroźny bałagan w mieszkaniu lub w miejscu pracy jest źródłem podświadomego stresu? Często możesz nie zdawać sobie sprawy, że codzienne nawyki, które powtarzasz od wielu lat, są przyczyną zaburzeń zdrowia psychicznego. Kolejną kwestią jest brak równowagi między życiem prywatnym a zawodowym. Ma to szczególnie znaczenie wtedy, kiedy wykonujesz pracę z domu. Pamiętaj, że nie żyjesz tylko po to, by pracować. Wolny czas, odpoczynek, a nawet kontakt z ludźmi spoza pracy pozwolą ci zdystansować się od problemów. Nie porównuj siebie do innych, nie bądź też dla siebie zbyt krytyczny. To zwyczaje, które niekorzystnie wpływają na zdrowie psychiczne. Staraj się znaleźć pozytywne strony każdej sytuacji, szukaj skutków, które z czasem cię usatysfakcjonują.
- M. Frąckowiak-Sochańska, Zdrowie psychiczne kobiet i mężczyzn. Płeć społeczno-kulturowa a kategorie zdrowia psychicznego i chorób psychicznych, „Nowiny Lekarskie” 2011, Instytut Socjologii, Zakład Problemów Społecznych i Pracy Socjalnej, UAM. Ministerstwo Zdrowia, Priorytety promocji zdrowia psychicznego w ochronie zdrowia, Warszawa 2011.
- L. Gromulska, Zdrowie psychiczne w świetle dokumentów Światowej Organizacji Zdrowia, Przegląd Epidemiologiczny, „Zdrowie publiczne”, 2010.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.