Jakie objawy powoduje zespół lęku uogólnionego?

Co to jest zespół lęku uogólnionego?

Uczucie lęku odczuwane od czasu do czasu w sytuacjach związanych z zagrożeniem jest całkowicie normalne. Jednak u osób z zespołem lęku uogólnionego niepokój występuje praktycznie cały czas i wpływa na ich codzienne funkcjonowanie. Zespół lęku uogólnionego (ang. GAD – general anxiety disorder) jest przewlekłą chorobą z grupy zaburzeń lękowych, która manifestuje się obawami przed wieloma codziennymi sytuacjami. W zaburzeniach lęku uogólnionego charakterystyczny jest tzw. lęk wolnopłynący, obecny cały czas, ale niezwiązany z żadnym konkretnym zdarzeniem. Jest on trudny do opanowania, chociaż osoby nim dotknięte często zdają sobie sprawę z reakcji niewspółmiernej do sytuacji. Chorzy na GAD odczuwają lęk przez większość czasu i często nie mogą sobie przypomnieć, kiedy ostatnio czuli się zrelaksowani. Lęk dotyczy najczęściej następujących obszarów życia:

• obowiązków zawodowych,

• możliwości zachorowania lub pogorszenia się stanu zdrowia swojego lub bliskich,

• utraty kontroli, popadnięcia w obłęd lub omdlenia,

• śmierci,

• możliwych wypadków,

• pojawienia się problemów finansowych, bankructwa,

• niemożności dotrzymania terminów, spóźnienia się.

U dzieci zespół stresu uogólnionego najczęściej przejawia się nieustannym myśleniem o szkole. Ma wpływ na relacje z rówieśnikami.

Co powoduje zespół lęku uogólnionego?

Nie można wyodrębnić jednej przyczyny zespołu lęku uogólnionego. Czasami zachorowanie ma miejsce w następstwie stresującego wypadku lub zdarzenia. Jednak najprawdopodobniej GAD spowodowany jest złożoną kombinacją przyczyn, zarówno natury biologicznej, jak i psychologicznej. Zauważono, że u osób chorujących na zespół lęku uogólnionego występuje brak równowagi neuroprzekaźników (substancji chemicznych) w mózgu, głównie serotoniny i noradrenaliny, ale również hormonów wydzielanych w trakcie reakcji stresowej. Na pojawienie się choroby mogą mieć wpływ czynniki psychologiczne z wczesnego dzieciństwa: dzieci z typem przywiązania do opiekuna lękowo-unikającym i ambiwalentnym częściej wykazują objawy zespołu lęku uogólnionego. W powstaniu choroby mogą mieć też udział nieuświadomione konflikty czy patologiczne wzorce reagowania na sytuacje zagrożenia. Częstość występowania zespołu lęku uogólnionego wynosi około 5–8% w populacji ogólnej.

Jakie są objawy zespołu lęku uogólnionego?

GAD może powodować objawy psychologiczne i fizyczne.

Objawy psychologiczne

Do psychologicznych objawów należą negatywne uczucia: niepokój, lęk, poczucie bycia „na krawędzi” i trudności z koncentracją. Niektórzy reagują irytacją, niecierpliwością i roztargnieniem. Osoby z GAD mają trudności z kontrolowaniem lęku. W obszarze zachowania może przejawiać się to irracjonalnymi zachowaniami, np. proszeniem członków rodziny o częste dzwonienie i potwierdzenie faktu, że są bezpieczni, ciągłym i nadmiernym kontrolowaniem finansów, które są podobne do natręctw. Chory nie jest w stanie zrelaksować się. Pojawiają się też trudności z zasypianiem.

Objawy fizyczne

Chociaż główne objawy są natury psychologicznej, to w nerwicy lękowej prawie zawsze pojawiają się też symptomy fizyczne. Różne kryteria diagnostyczne wymagają występowania nieco innych objawów w celu zdiagnozowania zespołu lęku uogólnionego.Najczęstsze dolegliwości to:

• palpitacje lub mocne bicie serca bądź przyśpieszone bicie serca,

• drżenie rak lub całego ciała,

• pocenie się,

• suchość w jamie ustnej bez żadnej innej konkretnej przyczyny,

• trudności z oddychaniem,

• uczucie dławienia się i ucisku w gardle,

• ból lub uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej,

• objawy ze strony układu pokarmowego, np. ucisk w żołądku,

• zawroty głowy, trudności z utrzymaniem równowagi lub zasłabnięcia,

• przypływy zimna i gorąca,

• uczucie drętwienia i mrowienia,

• nadmierne napięcie mięśni,

• niepokój ruchowy i niemożność odprężenia się.

Bardzo trudno jest odróżnić zespół lęku uogólnionego od innych zaburzeń, zwłaszcza od lęku panicznego, depresji i zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. Chorzy na GAD prawie zawsze na przestrzeni swojego życia mają też inną chorobę psychiczną. Współchorobowość sięga 90 %.

Zespół lęku uogólnionego – jak sobie z nim radzić?

Zespół lęku uogólnionego należy leczyć jak najszybciej, aby nie dopuścić do utrwalenia się objawów i aby przywrócić choremu poczucie kontroli. W terapii GAD stosowane są leki antydepresyjnie z grupy SSRI (inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny). Doraźnie można podać benzodiazepiny, jednak nie nadają się one do przewlekłego stosowania ze względu na działanie uzależniające i na efekty uboczne. W celu opanowania objawów takich jak drżenie, palpitacje czy pocenie się zaleca się beta–blokery. Dużą rolę odgrywa terapia psychologiczna. Najskuteczniejsza jest kognitywna terapia behawioralna.Lęk utrzymujący się praktycznie przez cały może poważnie zakłócać funkcjonowanie osoby nim dotkniętej, utrudniać codzienne radzenie sobie w życiu rodzinnym, zawodowym i społecznym. Objawy natury psychicznej to głównie wolnopłynący lęk niezwiązany z żadnym konkretnym wydarzeniem, problemy z koncentracją czy rozdrażnienie. W chorobie dużą rolę odgrywają symptomy fizyczne, takie jak pocenie się, palpitacje czy uczucie ucisku w gardle.