Złogi w jelitach – przyczyny powstania i metody leczenia

Czym są złogi jelitowe?

Złogi w jelitach nazywane są przez ekspertów kamieniami kałowymi. Tworzą je przede wszystkim zalegające masy kałowe, soki jelitowe i złuszczone komórki nabłonka jelit. Najczęściej umiejscawiają się w jelicie grubym, a dokładnie w esicy i odbytnicy. 

• Przeczytaj poradnik przygotowany przez naszych ekspertów na temat zapalenia jelita grubego

Jakie są przyczyny powstawania złogów w jelicie?

Do powstania złogów w jelicie dochodzi przeważnie w przebiegu przewlekłego zaparcia. Czynnikami, które predysponują do tego stanu, są przede wszystkim: 

• dieta uboga w błonnik,

• niedostateczna aktywność fizyczna,

• częste spożywanie produktów ciężkostrawnych, tłustych, wysoko przetworzonych,

• zaburzenia hormonalne, np. niedoczynność tarczycy,

• zaburzenia gospodarki jonowej np. nadmiar wapnia, niedobór potasu,

• niskie spożycie wody,

• nadmierna masa ciała,

• zaburzenia metabolizmu,

• choroby odbytu i odbytnicy z bolesnością przy wypróżnianiu,

• mechaniczne przeszkody w obrębie jelita np. guz,

• nieregularne wypróżnienia.

W sposób szczególny na powstanie złogów w jelitach narażone są osoby chore przewlekle, o ograniczonej mobilności – np. seniorzy – lub długotrwale unieruchomieni. Chorobami sprzyjającymi tworzeniu się złogów w jelitach są zaburzenia psychiczne, gruźlica jelit czy choroba Hirschsprunga, czyli uwarunkowane genetycznie zaburzenie unerwienia jelita. Pojawienie się kamieni kałowych bywa konsekwencją nadużywania środków przeczyszczających, co rozleniwia jelita i skutkuje zaparciami oraz środków spowalniających perystaltykę przewodu pokarmowego.

Złogi w jelitach – objawy 

Złogom jelitowym towarzyszy zwykle szereg objawów. Eksperci wymieniają wśród nich zwłaszcza: 

• ból w dole brzucha, 

• ból w okolicy odbytu podczas oddawania stolca,

• problemy z wypróżnianiem, brak możliwości oddania stolca się mimo prób parcia, obserwuje się wówczas wyciek wodnistej wydzieliny,

• obecność śluzowatej wydzieliny i/lub krwi w kale,

• wystający brzuch przy szczupłej sylwetce,

• wrażenie ciężkości mimo racjonalnego jedzenia,

• zaparcie i biegunka z przepełnienia – przeciekanie stolca o płynnej konsystencji przez zalegające złogi w jelitach,

• brak apetytu,

• bóle głowy,

• ogólne złe samopoczucie.

Powikłania kamieni kałowych

Obecność złogów jelitowych wiąże się z ryzykiem powikłań. Mimo że należą one do rzadkości, warto wiedzieć, czym grozi występowanie kamieni kałowych. Eksperci wśród skutków ubocznych tego zaburzenia wymieniają: 

• niedokrwienie ściany odbytu, 

• krwawienie z przewodu pokarmowego, 

• niedrożność jelit,

• owrzodzenie ściany jelita, 

• hemoroidy, 

• uchyłki jelita, 

• szczelina odbytu, 

• perforacja ściany przewodu pokarmowego, 

• wgłobienie jelita.

Zaleganie kamieni kałowych – niestrawionych resztek – wiąże się z ryzykiem rozwoju stanu zapalnego w obrębie jelita grubego.

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Rozpoznawaniem i leczeniem złogów w jelitach zajmuje się gastrolog. Specjalista ten nazywany jest też gastroenterologiem i zajmuje się schorzeniami układu pokarmowego.

Rozpoznawanie złogów jelitowych

Złogi w jelitach rozpoznawane są w oparciu o szczegółowo przeprowadzony wywiad medyczny i badanie przedmiotowe, czyli fizykalne badanie brzucha. Lekarz w kolejnym kroku zleca wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych i badań obrazowych. To one pozwalają na postawienie diagnozy. Wykonywane jest USG jamy brzusznej, podczas którego ocenia się grubość ściany jelit, jej warstwowość, średnicę jelita, perystaltykę. Pacjent skierowany może zostać na kolonoskopię. To badanie endoskopowe pozwala dokładnie obejrzeć jelito od środka. 

Jak usunąć złogi w jelitach?

W leczeniu złogów jelitowych stosuje się wlewki doodbytnicze. Ich zadaniem jest zmiękczenie kamieni kałowych. Dzięki temu stają się łatwiejsze do wydalenia. 

Skuteczną metodą oczyszczania organizmu ze złogów jelitowych jest hydrokolonoterapia, czyli płukanie jelita grubego wodą, pompowaną pod ciśnieniem za pomocą specjalnego aparatu. W trakcie zabiegu jelito jest kilkakrotnie napełniane wodą i opróżniane z treści kałowej, dzięki czemu możliwe jest jego dokładne oczyszczenie z zawartości. 

W ostateczności przeprowadzany jest zabieg w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Lekarz ręcznie lub przy użyciu kleszczy pozbywa się złogów jelitowych. Po zabiegu wskazane jest stosowanie środków zmiękczających kał, zgodnie z zaleceniem lekarza.

Proces oczyszczania jelit wiąże się z koniecznością zmiany diety. Do jadłospisu warto wprowadzić produkty bogate w błonnik, odpowiednie ilości płynów i soków oczyszczających. Najbardziej znany z pozytywnego wpływu na przewód pokarmowy jest sok z selera. Warto wspomagać się dobroczynnym działaniem ziół na jelita. Sięgnij po mniszka lekarskiego, łopian, pokrzywę, miętę i przyrządź z nich napary. Eksperci zalecają również podejmowanie ruchu, który usprawni pracę układu pokarmowego, a tym samym zmniejszy ryzyko zalegania mas kałowych. 

• Sprawdź, czym jest detoks organizmu i czy warto się mu poddać.