Zwolnienie lekarskie w ciąży – zbiór najważniejszych informacji

Czy przysługuje ci zwolnienie lekarskie w ciąży?

W serwisie Welbi przygotowaliśmy kompendium wiedzy na temat zwolnienia lekarskiego. Z naszych artykułów dowiesz się, co to jest L4, jak sprawdzić, do kiedy masz zwolnienie lekarskie, czy na jakich zasadach przyznawane jest zwolnienie lekarskie od psychiatry. Wiele innych informacji z pewnością okaże się pomocnych w przypadku starania się o L4. Kolejnym zagadnieniem, które omawiamy, jest zwolnienie lekarskie w ciąży. Ciąża to szczególny czas, pełen niespodzianek i wyzwań. Właśnie dlatego w czasie ciąży musisz wyjątkowo o siebie dbać, a w razie jakichkolwiek problemów, znaleźć się pod specjalną ochroną. Stąd też zwolnienie lekarskie w ciąży znacznie różni się od L4 przyznawanego na wypadek choroby. Więcej na ten temat poniżej.

Czy każda ciężarna może skorzystać ze zwolnienia lekarskiego?

Kwestia zwolnienia lekarskiego w ciąży przedstawia się nieco inaczej w zależności od formy zatrudnienia – wykonywania obowiązków na podstawie umowy o pracę, zlecenia czy dzieło. To, czy i kiedy przyszła mama będzie mogła skorzystać z L4, zależy od posiadanego przez nią ubezpieczenia chorobowego. Prawo do zwolnienia lekarskiego w ciąży uzyskasz, jeśli:

• jesteś osobą objętą obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia; o ile przerwa w ubezpieczeniu chorobowym nie wynosi więcej niż 30 dni, to wlicza się okresy poprzedniego ubezpieczenia,

• jesteś osobą objętą dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia (np. osoby prowadzące działalność gospodarczą),

• od pierwszego dnia ubezpieczenia w wyjątkowych sytuacjach:

  • pracownik z okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego wynoszącym ponad 10 lat,

  • pracownik niezdolny do pracy z powodu wypadku w drodze do/z pracy,

  • absolwent szkoły/szkoły wyższej, który zaczął korzystać z ubezpieczenia do 90 dni od momentu uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych bądź ukończenia szkoły.

Zwolnienie lekarskie w ciąży – od kiedy i na jak długo?

Ile możesz być na L4 w ciąży? Zwolnienie chorobowe w ciąży może trwać do 270 dni. Najdłużej na zwolnieniu lekarskim w ciąży możesz przebywać, o ile zachodzi taka konieczność, jeśli jesteś zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Możesz wtedy korzystać z L4 nawet przez całą ciążę. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą lub jesteś zatrudniona na umowę zlecenie, możesz skorzystać ze zwolnienia po upływie 90 dni od momentu zgłoszenia się do ubezpieczenia chorobowego. Z kolei kobiety zatrudnione na podstawie umowy o dzieło nie mają możliwości skorzystania z L4, bo w przypadku takiej formy zatrudnienia nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu.

L4 w ciąży może trwać do dnia poprzedzającego poród. Po rozwiązaniu rozpoczyna się urlop macierzyński. Zdarzają się sytuacje, w których ma on swój początek, jeszcze zanim dziecko przyjdzie na świat, np. gdy wykorzystasz przed porodem cały wymiar L4. Pamiętaj, że urlop macierzyński rozpoczyna się wcześniej wyłącznie na twoje życzenie. W sytuacji, gdy poród będzie miał miejsce po wyznaczonym terminie, to wcześniejszy urlop macierzyński będzie naliczany od wyznaczonej przez lekarza daty rozwiązania.

Kto może wystawić zwolnienie lekarskie w ciąży?

Zwolnienie lekarskie w ciąży może wystawić lekarz rodzinny, ginekolog czy inny specjalista. Na wstępie należy jednak zaznaczyć, że sam fakt bycia w ciąży nie stanowi podstawy do ubiegania się o zwolnienie lekarskie. L4 przysługuje ci, gdy twoje obowiązki zawodowe mogłyby zaszkodzić twojemu zdrowiu, a w konsekwencji tego także dziecku – praca jest zbyt obciążająca fizycznie lub psychicznie, aby ją kontynuować. Zwolnienie lekarskie otrzymasz także, jeśli ciąża przebiega z powikłaniami oraz gdy istnieje ryzyko poronienia. 

W uzasadnionych przypadkach Zakład Ubezpieczeń Zdrowotnych ma prawo zakwestionować L4, co wiąże się ze wstrzymaniem wypłaty świadczenia chorobowego. Wcześniej jednak musi sprawdzić, czy twoja niezdolność do pracy jest uzasadniona i L4 jest wykorzystywane prawidłowo, czy też w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem. Lekarz orzecznik ZUS może skierować cię na dodatkowe badania oraz zażądać udostępnienia dokumentacji od lekarza, który wystawił L4. W sporadycznych przypadkach, kiedy stwierdzone zostaną nieprawidłowości, możesz stracić prawa do świadczenia chorobowego w czasie trwania L4 lub do skrócenia okresu zwolnienia lekarskiego.

Zwolnienie lekarskie w ciąży – ile jest płatne?

Zastanawiasz się, ile płatne jest L4 podczas ciąży? Świadczenia chorobowe dla przyszłych mam wynoszą 100% podstawy wymiaru. Wiąże się to jednak z koniecznością poinformowania pracodawcy o ciąży. Na zwolnieniu lekarskim znaleźć się musi także specjalne oznaczanie – kod B. Jeżeli taka informacja nie zostanie przekazana, to świadczenia chorobowe przyznawane są w wysokości 80% podstawy wymiaru. Należy też zaznaczyć, że zasiłek chorobowy przysługuje ci za każdy dzień niezdolności do pracy, w tym też za dni wolne od pracy.

Kto płaci za zwolnienie lekarskie w ciąży?

W przypadku zwolnienia lekarskiego w ciąży przez pierwsze 33 dni świadczenia chorobowe wypłaca pracodawca. To tzw. wynagrodzenie chorobowe. Po tym czasie ZUS wypłaca zasiłek chorobowy.

Jak wyliczyć wartość świadczeń przysługujących w ramach zwolnienia lekarskiego w ciąży?

Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie, które otrzymywałaś przez okres 12 miesięcy kalendarzowych przed powstaniem niezdolności do wykonywania obowiązków zawodowych. Jeżeli byłaś objęta ubezpieczeniem krócej niż przez 12 miesięcy kalendarzowych, to przy wyliczaniu świadczenia chorobowego bierze się pod uwagę średnie miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe trwania ubezpieczenia, do którego dolicza się premie, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe itd.