Co to jest allicyna i gdzie występuje?
Allicyna jest substancją wydzielaną przez niektóre rośliny. Nie tylko odpowiada za ich charakterystyczny zapach, ale także wykazuje właściwości prozdrowotne. Dzięki temu może być wykorzystywana w leczeniu infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Zobacz, co to jest allicyna i gdzie występuje.
Substancje pochodzenia roślinnego są z powodzeniem wykorzystywane w leczeniu wielu chorób od tysięcy lat. Często są jednym ze składników leków lub suplementów diety. Niektóre z nich zostały wpisane do oficjalnej Farmakopei, czyli urzędowego spisu leków i surowców służących do ich sporządzania. Dzieje się tak, ponieważ wykazują właściwości, dzięki którym wpływają pozytywnie na organizm człowieka. Ich działanie potwierdzają badania. Jedną z takich substancji jest właśnie allicyna.
Czym jest allicyna?
Allicyna jest organicznym związkiem chemicznym zaliczanym do fitoncydów. Są to naturalne substancje wydzielane przez różne rośliny, aby hamować rozwój mikroorganizmów. Ma ona charakterystyczny, ostry zapach, który możesz kojarzyć z wonią pojawiającą się po rozcięciu lub zmiażdżeniu czosnku.
Warto, abyś zdawał sobie sprawę, że czosnek nie zawiera allicyny. Substancja ta powstaje dopiero po połączeniu się dwóch substratów. Są nimi enzymy alliina i allinaza. Jeden z nich znajduje się w cytoplazmie, a drugi w wakuolach. Kiedy kroisz, miażdżysz, zgniatasz lub kruszysz ząbki czosnku, powodujesz ich uwolnienie, a tym samym połączenie. Dopiero wtedy powstaje allicyna.
Właściwości i działanie allicyny
Właściwości allicyny sprawiają, że czosnek jest uznawany za jedną z roślin leczniczych. Wykazuje ona działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Potrafi zwalczać drobnoustroje, które są obecne w organizmie człowieka. Tym samym może wspierać go w radzeniu sobie z różnego rodzaju infekcjami. Warto dodać, że allicyna ma właściwości, które pozwalają jej wnikać przez ścianę komórkową do wnętrza komórki, a następnie działać bezpośrednio na enzymy i składniki cytoplazmy.
Allicyna może wpływać pozytywnie na śródbłonek naczyń wieńcowych. Chodzi przede wszystkim o jego funkcje obronne. Na podstawie obserwacji i badań klinicznych wysnuto teorię, że dieta bogata w czosnek sprzyja profilaktyce chorób układu krążenia.
Allicynie przypisuje się działanie przeciwzapalne. Ma ona zdolność do hamowania aktywacji czynnika genów prozapalnych (natural factor-kappa B). Badano także jej wpływ na parametry gospodarki lipidowej. Prawdopodobnie allicyna przyczynia się do ograniczenia biosyntezy cholesterolu, a tym samym do obniżenia jego stężenia we krwi.
Gdzie występuje allicyna?
Warto, abyś wiedział, gdzie występuje allicyna. Jej najważniejszym źródłem jest czosnek. Znaleźć możesz ją także w cebuli i porze. Pamiętaj jednak, że substancja ta jest wydzielana dopiero po uszkodzeniu rośliny. Jeżeli połkniesz ząbek czosnku w całości, nie zostanie ona wydzielona, a tym samym nie odczujesz żadnego wpływu na organizm.
Musisz wiedzieć, że allicyna ulega szybkiemu rozpadowi. Oznacza to, że jej źródłem powinien być świeży czosnek (cebula lub por). Najlepiej, gdy przygotujesz go zaraz przed spożyciem i nie poddasz obróbce termicznej.
Ile allicyny jest w czosnku?
Po zmiażdżeniu lub pokrojeniu czosnku w jednym ząbku powstaje 3-5 mg allicyny. Możesz spotkać się też z informacjami, że jest jej nawet trzykrotnie więcej.
Czy warto spożywać czosnek?
Allicyna nie jest jedynym składnikiem, który wpływa na prozdrowotne działanie czosnku. Warzywo to jest bogatym źródłem wielu innych substancji. Należy do nich ajoen. Ten związek chemiczny również powstaje na skutek rozpadu alliiny. Wykazuje działanie bakteriobójcze, a do tego antykrzepliwe. Zapobiega agregacji (zlepianiu się) płytek krwi.
Czosnek jest cennym źródłem przeciwutleniaczy - związków chemicznych, wspierających naturalne procesy obronne komórek i zapobiegających powstawaniu wolnych rodników w organizmie. Obecne są w nim także: flawonoidy, kwasy fenolowe, witamina C, witaminy z grupy B, magnez, żelazo, potas, fosfor, fitosterole. Świeże ząbki czosnku zawierają również niewielką ilość białka i węglowodany.
Czosnek jest powszechnie dodawany do potraw, dzięki czemu wzbogaca ich smak. Spotkać go możesz w wielu gotowych mieszankach. Zalecane jest jednak spożywanie świeżych ząbków czosnku, ponieważ w takiej postaci ma więcej korzystnych właściwości. Dopuszczalne jest dostarczenie organizmowi około 3-5 gramów czosnku dziennie.
Na rynku dostępne są gotowe preparaty, które zawierają alliinę i alliinazę, z których w przewodzie pokarmowym powstanie allicyna. Są to suplementy diety. Ich stosowanie powinieneś zawsze skonsultować z lekarzem.
- M. Matysiak, K. Gaweł-Bęben, K. Rybczyńska, J. Gmiński, S. Surma, Porównanie wybranych właściwości biologicznych czosnku pochodzącego z Polski i Chin, Żywność. Nauka, Technologia. Jakość 2015, nr 2, s. 160-169.
- A. Kędzia, Przeciwdrobnoustrojowe działanie czosnku, Postępy Fitoterapii 2010, nr 1, s. 46-52.
- I. Lis, P. Bogdański, G. Nowak, Zastosowanie czosnku w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2013, tom 4, nr 4, 210–215.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.