Dieta w uchyłkowatości jelita grubego

Uchyłki jelita grubego - co to jest?

Choroba uchyłkowa jelita grubego to stan charakteryzujący pojawieniem się uchyłków, czyli niewielkich uwypukleń ściany przewodu pokarmowego zlokalizowanych na zewnątrz jelita. Uchyłki pojawiają się najczęściej w esicy i zstępującej części okrężnicy.

Objawy uchyłkowatości jelita grubego

Objawy kliniczne związane z tworzeniem się uchyłków jelita grubego występują stosunkowo rzadko. Szacuje się, że dotykają one ok. 20-30% chorych. U zdecydowanej większości pacjentów choroba ta przebiega bezobjawowo i jest wykrywana przypadkowo, podczas badań diagnostycznych wykonywanych z innego powodu. Jednak u niektórych osób zmagających się z uchyłkowatością jelita grubego mogą pojawić się dolegliwości w postaci uczucia pełności, wzdęć i bólów brzucha. Pacjenci zgłaszają również problemy z wypróżnianiem - występowaniem biegunki lub zaparć. U pojedynczych osób mogą rozwinąć się powikłania uchyłków, wśród których najczęściej wymienia się krwawienia z przewodu pokarmowego, a także przewlekłe stany zapalne. Zwykle zmiany te powstają na skutek uszkodzenia ściany jelita grubego, które z kolei są spowodowane zwiększonym ciśnieniem lub zaleganiem masy kałowej we wspomnianych uchyłkach. Zapaleniu uchyłków niejednokrotnie towarzyszą wzrost temperatury ciała, a także bóle brzucha. W przypadku ostrych stanów zapalnych mogą pojawić się ropnie i przetoki, jak również może nastąpić pękniecie jelita prowadzące w konsekwencji do zapalenia otrzewnej. W skrajnych przypadkach dochodzi do zwężenia światła jelita, co powoduje niedrożność przewodu pokarmowego. Ostry przebieg tej choroby jest bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia i życia.

Przyczyny powstania uchyłków jelita grubego

Naukowcy nie ustalili bezpośredniej przyczyny powstawania uchyłkowatości jelit. Jednakże wiadomo, że istnieją pewne czynniki ryzyka, które predysponują do wystąpienia tej choroby. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim dietę niskobłonnikową. Osoby, które spożywają niewielkie ilości błonnika, znajdują się w grupie zagrożonej rozwojem tej choroby. Na powstanie uchyłków jelit bardziej narażone są osoby starsze. Uważa się, że u osób po 60.-70. roku życia choroba uchyłkowa jelita grubego dotyka ok. 50% populacji. Naukowcy sugerują, że objawy tego schorzenia częściej pojawiają się u osób nadużywających alkoholu, a także spożywających wysokie ilości czerwonego mięsa. Na podstawie aktualnego stanu wiedzy można wskazać, że choroba ta manifestuje się też u osób prowadzących siedzący tryb życia oraz wśród palaczy papierosów. Można zatem jednoznacznie wskazać, że najlepszą praktyką zapobiegającą pojawieniu się uchyłków jelita jest odpowiednia profilaktyka zdrowotna, oparta przede wszystkim na stosowaniu właściwej diety.

Uchyłki jelita grubego - co najlepiej jeść?

Wiele osób zastanawia się, co można jeść przy zapaleniu uchyłków jelita grubego. Sposób żywienia jest uzależniony od postaci choroby.

Dieta w bezobjawowej postaci choroby

Zarówno w przypadku bezobjawowej uchyłkowatości, jak i w sytuacji, gdy u pacjenta stwierdzono objawową, ale niepowikłaną chorobę uchyłkową stosuje się dietę bogatobłonnikową. Dodatkowo zaleca się zmniejszenie spożycia mięsa czerwonego (np. wieprzowiny, wołowiny), w tym przetworów mięsnych. Ważnym elementem diety jest również ograniczenie alkoholu. W przypadku osób z nadwagą lub otyłych należy zadbać o redukcję masy ciała poprzez zastosowanie diety o obniżonej wartości energetycznej. U osób z uchyłkami jelita grubego warto włączyć do diety siemię lniane. Jest to produkt charakteryzujący się wysoką zawartością błonnika pokarmowego (25 g/100 g). Naukowcy udowodnili, że spożywanie nasion lnu zwyczajnego łagodzi wzdęcia i ból u osób z zespołem jelita drażliwego. Dodatkowo produkt ten pomaga w zmniejszaniu zaparć. Siemieniu lnianemu przypisuje się również właściwości przeciwzapalne. Dieta zapewniająca zdrowie jelit powinna obejmować też inne źródła błonnika: pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych, pestki (np. pestki dyni, słonecznika), orzechy, surowe warzywa (np. marchew) i owoce (np. maliny, porzeczki).

Co jeść przy zapaleniu uchyłków jelita grubego?

W przypadku, gdy u pacjenta stwierdza się zmiany zapalne w obrębie jelita grubego, należy zastosować dietę lekkostrawną, ubogobłonnikową. Jadłospis powinien być oparty na niskobłonnikowych produktach zbożowych (są to np.: produkty na bazie mąki pszennej, biały ryż, kasza manna, kasza kuskus), chudych gatunkach mięsa i ryb, warzywach i owocach spożywanych bez skórki, najlepiej w formie gotowanej. Spośród warzyw najlepszym wyborem będą: marchew, dynia, buraki, szpinak, szparagi, zaś wśród owoców: owoce jagodowe, banany, brzoskwinie, morele, jabłka. W diecie tej można spożywać również: masło, mleko, serki homogenizowane, twarożki, jaja na miękko, zupy na wywarach warzywnych, łagodne przyprawy (np. koperek, zielona pietruszka). Niezbędne jest wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych polegających na właściwym przygotowywaniu posiłków. Zaleca się gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie w folii lub pergaminie, a także duszenie. Niewskazane jest sporządzanie potraw smażonych. Należy pamiętać również o odpowiednim nawodnieniu - przyjmowaniu ok. 2 litrów płynów dziennie.