Trening izometryczny – ćwiczenia dla każdego. Zalety i efektywność treningu
Ćwiczenia izometryczne to doskonałe rozwiązanie zarówno dla osób początkujących, jak i zaawansowanych, szukających urozmaicenia programu treningowego. Ćwiczenia izometryczne to również podstawa rehabilitacji po przebytych urazach.
Czym jest trening izometryczny?
Trening izometryczny to zestaw ćwiczeń skupiających się na napinaniu wybranej partii mięśniowej. Jego celem jest usprawnienie i wzmocnienie mięśni i ścięgien. Ćwiczenia izometryczne mogą być stosowane przez osoby początkujące i zaawansowane. Z racji wysokiej efektywności treningu jest on częścią rehabilitacji i fizjoterapii polegającej na usprawnianiu pacjentów po przebytych urazach i kontuzjach. Aby trening był najbardziej efektywny, powinien stanowić składową treningu siłowego (poprzez napięcie mięśnia w chwili jego maksymalnego skurczu, np. podczas wykonywania ćwiczenia na biceps).
Optymalny czas spięcia w treningu izometrycznym wynosi 20 sekund na każdą partię mięśniową. Trening w zależności od potrzeb może trwać od 15 do 35 minut. Najlepsze efekty przynosi powtarzany minimum 3 razy w tygodniu.
Co ważne, trening izometryczny nie przyczyni się do zwiększenia masy mięśniowej, a jedynie jej usprawnienia i poprawienia wydajności. Nie sprzyja również spalaniu nadmiaru tkanki tłuszczowej. Dlatego też ćwiczenia izometryczne nie mogą być traktowane jako zamiennik dla treningu siłowego.
Ćwiczenia izometryczne – przykłady
Większość ćwiczeń izometrycznych z powodzeniem możemy wykonać samodzielnie w domu. Oto niektóre z nich.
Trening izometryczny na wzmocnienie całego ciała – ćwiczenie deska, czyli tzw. plank. Unosi się ciało równolegle do podłogi, wykonując podpór na łokciach i palcach stóp. Gdy ćwiczenie jest prawidłowo wykonane, ciało powinno przyjąć idealnie równą linię. Podczas wykonywania planka musimy napiąć mięśnie brzucha i pośladków. Deska to idealne ćwiczenie na brzuch dla początkujących i zaawansowanych.
Ćwiczenie izometryczne na mięśnie brzucha, pleców i ramion – deska boczna, czyli trudniejsza wersja klasycznego planka. Wykonujemy ją, podpierając się na jednym przedramieniu i bocznej części stóp. W wersji zaawansowanej odrywamy od ziemi jedną nogę. Wolna ręka spoczywa wzdłuż tułowia.
Ćwiczenie izometryczne na wzmocnienie nóg – siad narciarski, nazywany też krzesełkiem. To ćwiczenie wykonujemy przy ścianie, imitując pozycję siadania. Należy pamiętać, by kolana były zgięte pod kątem prostym, a wyprostowane plecy przylegały na całej długości do ściany. Podczas wykonywania tego ćwiczenia patrzymy przed siebie.
Ćwiczenia izometryczne na kręgosłup – kładziemy się, przybierając prostą pozycję z rękoma spoczywającymi wzdłuż tułowia. Napinamy mięśnie szyi i wciskamy głowę w poduszkę, wytrzymując około 10 sekund.
Ćwiczenie izometryczne na pośladki – mostek lub tzw. wznosy bioder. Kładziemy się na macie, zginamy nogi w kolanach i unosimy ku górze biodra. Jednocześnie spinamy mocno mięśnie pośladkowe, wytrzymując 20 sekund. Dla wzmocnienia efektów i lepszej aktywacji mięśnia pomiędzy uda wkładamy piłkę, którą wraz z unoszeniem bioder ściskamy nogami.
Efektywność treningu izometrycznego
Wśród zalet ćwiczeń izometrycznych wskazuje się m.in. na:
wzmacnianie i aktywację mięśni głębokich i ścięgien,
uodparnianie mięśni i ścięgien na ryzyko wystąpienia kontuzji,
przyspieszenie rekonwalescencji i przywracanie sprawności ruchowej,
działanie przeciwbólowe,
poprawę elastyczności mięśni,
szybszą regenerację powysiłkową.
Efektywne działanie treningu izometrycznego docenią również osoby starsze. Regularne sesje treningowe poprawią zakres ruchowy i mobilność. Atutem sesji izometrycznej jest element ćwiczenia oddechowego i nauka jego kontroli podczas dużego wysiłku, np. podczas biegania.
Zasady treningu izometrycznego
Ćwiczenia izometryczne, aby były efektywne, muszą być wykonywane odpowiednio i z uwzględnieniem kilku kluczowych zasad. Przede wszystkim mięsień podczas spięcia powinien znajdować się w niezmienionej pozycji. Bardzo ważne jest również to, by przez cały okres spięcia, np. 20 sekund, ćwiczenie było utrzymane w jednakowej intensywności. Nie można zapominać również o równomiernym i spokojnym oddechu. W przypadku odczuwania bólu podczas ćwiczeń spiętych mięśni trening należy przerwać. Trudność sesji i czas jej trwania dobieramy indywidualnie do kondycji, stopniowo wydłużając każdą rundę powtórzeń.
Ćwiczenia izometryczne – dla kogo?
Różnorodność ćwiczeń izometrycznych sprawia, że z powodzeniem mogą być wykonywane zarówno przez osoby początkujące, jak i zaawansowane. W przypadku trenujących z małym doświadczeniem trening izometryczny jest pomocny w wypracowaniu prawidłowej pracy mięśni podczas spięcia. Jego działanie docenią osoby z zaburzeniem czucia mięśni głębokich, np. mięśnia pośladkowego. Różnorodność ćwiczeń izometrycznych może być ponadto dopasowana do osób kontuzjowanych lub z trwałym ograniczeniem ruchowym. Pobudzanie mięśni poprzez regularne spięcia pomoże zachować ich sprawność i prawidłową motorykę. Trening izometryczny to doskonały sposób na uzupełnienie programu treningowego dla osób zaawansowanych, np. biegaczy, rowerzystów czy pracujących nad zwiększeniem masy i rzeźbą ciała.
Przeciwwskazania do wykonywania ćwiczeń izometrycznych
Ćwiczenia izometryczne nie są wskazane dla osób ze schorzeniami serca i układu krążenia. W przypadku chorób reumatoidalnych zaleca się konsultację z lekarzem. Większość ćwiczeń izometrycznych nie powinny wykonywać również kobiety w I trymestrze ciąży.
- A. Rutkowska-Kucharska, A. Siemieński, A. Wit, J. Gajewski, K. Buśko, P.M. McGinnis, R. Michnik, S. Winiarski, Biomechanika w sporcie i ćwiczeniach ruchowych, Edra Urban & Partner, Gdańsk 2021.
- J. Górski, Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.