Jakie są rodzaje kawy? Jak czarny napar wpływa na Twój organizm?

Czym właściwie jest kawa?

Znasz na pewno aromat świeżo palonych ziaren kawy. Jej niepowtarzalny smak sprawia, że dzień zaczynasz pełen energii i w dobrym nastroju. Ale czy zastanawiałeś się kiedykolwiek nad tym, czym jest, skąd się bierze i jakie właściwości ma kawa?

Espresso, cappuccino, macchiato, americano, flat white – to tylko niektóre rodzaje kawy, którymi możesz się cieszyć. Łączy je jedno – wszystkie pochodzą z ziaren kawowca.Kawa jest jedną z najpopularniejszych używek. Jej wartości jako pierwsi odkryli i docenili mieszkańcy Etiopii. Kawę w formie gorącego naparu, którą znamy dzisiaj, rozpropagowali w XIV w. kupcy arabscy. W niedługim czasie kawa rozprzestrzeniła się po całym świecie; trafiła także na europejskie stoły. Dziś jej walory docenia niemal każdy dorosły człowiek. Obecnie kawa uprawiana jest w ponad 70 regionach, głównie w strefie tropikalnej, gdyż tam ma najlepsze warunki rozwoju. Produkuje się ją m.in. w Indonezji, Kolumbii, Mozambiku, Kenii, Etiopii, Salwadorze oraz Rwandzie. Każda z kaw charakteryzuje się innym smakiem, aromatem i intensywnością. Za najsmaczniejsze uważa się kawy afrykańskie. Znaczenie ma jednak nie tylko kraj pochodzenia, ale także sposób pozyskiwania oraz parzenia. Kawa może być mielona, rozpuszczalna, zbożowa oraz bezkofeinowa. Każdy amator tego goryczkowego naparu z pewnością znajdzie coś dla siebie.

Którą kawę warto wybrać?

To, którą kawę wybierzesz, powinno zależeć nie tylko od Twoich preferencji smakowych, ale także od potrzeb organizmu i stanu zdrowia. Jeśli należysz do osób, które nie wyobrażają sobie rozpoczęcia dnia bez tego naparu, powinieneś pamiętać, żeby nie pić go na pusty żołądek. Kawa na czczo może bowiem powodować zwiększone wytwarzanie kwasu żołądkowego, co w konsekwencji może doprowadzić do choroby refluksowej. Kawa działa także moczopędnie i może zwiększyć pozbywanie się z organizmu niektórych witamin i minerałów. Warto jest więc przed wypiciem kawy zjeść najpierw coś pożywnego.

Jednym z podstawowych składników kawy jest kofeina. To właśnie ona odpowiada za zwiększenie energii po wypiciu napoju. Niestety nie każdy toleruje kofeinę. Jej nietolerancja może objawiać się mdłościami, nadmiernym pobudzeniem, zawrotami głowy i podwyższonym ciśnieniem. Takie dolegliwości nie oznaczają jednak, że musimy zrezygnować z kawy. Obecnie na rynku dostępna jest bowiem kawa bezkofeinowa. Powstaje ona w taki sam sposób jak kawa klasyczna, jednak pozbawia się ją pobudzającego składnika. Proces ten nazywany jest dekofeinizacją. Dzięki temu, że odbywa się na surowych ziarnach, nie ma żadnego wpływu na smak naparu. Kawę bezkofeinową mogą pić bez obaw kobiety w ciąży, osoby chore na nadciśnienie czy z problemami trawiennymi.

Napojem bezkofeinowym jest także kawa zbożowa. W smaku jest co prawda podobna do kawy, jednak powstaje nie z ziaren kawowca, a z prażonego żyta, cykorii i buraka cukrowego. Kiedyś w Polsce stanowiła ona substytut kawy i była spożywana głównie przez niższe warstwy społeczne. Obecnie ma wielu amatorów i często gości na polskich stołach. Jest bezpieczna dla żołądka, dzięki czemu mogą pić ją również dzieci.

Jeśli szybko potrzebujemy pobudzenia, możemy wybrać kawę rozpuszczalną. Kawa rozpuszczalna zawiera kofeinę, podobnie jak kawa ziarnista i mielona. Jest jednak łatwiejsza w przyrządzeniu – granulki kawy wystarczy zalać wrzątkiem i pyszny, energetyczny napój jest gotowy.

Dlaczego warto pić kawę?

Mimo dyskusji o szkodliwości kawy ma ona także dobroczynny wpływ na zdrowie:

• pobudza i uśmierza ból,

• ma właściwości przeciwnowotworowe,

• poprawia pamięć i koncentrację,

• zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2,

• wspomaga odchudzanie,

• obniża stężenie histaminy.

Dzięki zawartości kofeiny kawa nie tylko pobudzi organizm do działania, ale także pomoże uśmierzyć ból głowy. Najwięcej kofeiny znajdziesz w filiżance czarnej kawy, nieco mniej w rozpuszczalnej. Kawa zawiera także antyoksydanty, które wykazują właściwości przeciwnowotworowe. Neutralizują wolne rodniki, dzięki czemu oczyszczają organizm z toksyn i wzmacniają odporność. Naukowcy potwierdzili, że regularne picie 2 filiżanek kawy dziennie minimalizuje ryzyko raka wątroby aż o 35 procent. Zarówno kofeina, jak i zawarta w kawie teofilina działają korzystnie na układ nerwowy. Poprawiają pamięć, koncentrację, usprawniają procesy myślowe i poprawiają nastrój. Zmniejszają także ryzyko chorób neurologicznych, w tym parkinsona i alzheimera. Kofeina obniża poziom histaminy w organizmie, dzięki czemu może pomóc w walce z objawami alergii i astmy. Należy jednak pamiętać, że kawa w zbyt dużej dawce może zaszkodzić. Optymalna ilość napoju dla dorosłego człowieka to 3–4 filiżanki dziennie. Przedawkowanie kawy może spowodować m.in. chorobę refluksową przełyku, zgagę, przyśpieszone bicie serca, uczucie podenerwowania, niepokój i zawroty głowy.

Kawa sprzyja odchudzaniu

Kawa jest doskonałym uzupełnieniem diety, jeśli chcesz zadbać o zdrową i szczupłą sylwetkę. Zawarte w niej enzymy przyspieszają metabolizm i powodują szybsze spalanie tkanki tłuszczowej. Wypicie filiżanki kawy przed treningiem powoduje, że możesz stracić kilkadziesiąt kalorii więcej. Dzięki niej będziesz miał też więcej energii do ćwiczeń. Co ważne, kawa pomaga również stłumić uczucie głodu.

Kawa w kosmetyce

Kawa to nie tylko wyśmienity napój. Z powodzeniem znajduje zastosowanie też w kosmetyce. Zawarta w niej kofeina działa korzystnie zarówno na włosy, jak i na ciało. Pomaga w redukcji cellulitu, dlatego jest często dodawana do balsamów, kremów i peelingów. Regularne masaże produktem zawierającym kofeinę nie tylko ujędrnią i wygładzą skórę, ale także wyszczuplą sylwetkę. Kawę można znaleźć również w balsamach brązujących, które nadają skórze egzotyczny kolor i blask.

Nieoceniony wpływ kofeiny możemy zauważyć w przypadku włosów. Szampony i odżywki na bazie kawy pobudzają włosy do wzrostu, hamują ich wypadanie, a także nadają im sprężystości.

Wpływ kawy na ciśnienie krwi

Kawa dzięki wysokiej zawartości kofeiny powoduje wydzielanie m.in. dopaminy, adrenaliny i serotoniny, które pobudzają mózg i poprawiają samopoczucie. Dzięki temu czujesz się pełen energii, a zmęczenie mija, jak ręką odjął. Masz też więcej siły na aktywność fizyczną. Wpływ kawy na ciśnienie krwi jest jednak o wiele mniejszy, niż Ci się wydaje. Jeśli spożywasz kawę regularnie każdego dnia, to w ogóle nie podniesie ona Twojego ciśnienia. Jego parametry pozostaną bez zmian. Wpływ kawy na ciśnienie krwi mogą natomiast odczuć osoby, które piją ją okazjonalnie. Po wypiciu kawy mogą poczuć kołatanie serca, bezsenność oraz drżenie rąk.

Kto nie powinien pić kawy?

Kawa, jak każda używka, uzależnia. Po jej nagłym odstawieniu pojawiają się tzw. symptomy odstawienne. Gdy jej nie wypijemy, możemy czuć rozdrażnienie, kołatanie serca, niepokój lub zdenerwowanie. Właśnie z tego powodu nie powinny jej pić dzieci. Uważać muszą także osoby z nietolerancją kofeiny, chore na zespół jelita drażliwego, chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz cierpiące z powodu wrzodów żołądka i choroby refluksowej. Z kawy powinni zrezygnować też chorzy na trzustkę i kamicę żółciową, ponieważ zawarte w niej składniki pobudzają wydzielanie zwiększonej ilości kwasu żołądkowego. Może on podrażnić wrażliwy żołądek i jelita, powodując zaostrzenie objawów. Kawy nie powinny pić kobiety w ciąży. Może ona bowiem negatywnie wpłynąć na płód.

Picie dużej ilości kawy może wypłukiwać z organizmu niektóre witaminy i minerały – głównie wapń. Warto więc pamiętać, aby zadbać o jego prawidłowy poziom.