Charakterystyka i właściwości postbiotyków
Postbiotyki to prawdziwy hit ostatnich lat. Stosuje się je zarówno jako dodatki do żywności, jak i jako składniki suplementów. Dodatkowo znajdują się one w składzie nowoczesnych kosmetyków, które pomagają chronić cerę oraz opóźniać oznaki starzenia. Ich właściwości sprawiają, że związki te są bardzo uniwersalne, pożyteczne i korzystne dla zdrowia i urody.
Czym są i jak działają postbiotyki?
Postbiotyki są związkami chemicznymi, które tworzą lub wydzielają żywe bakterie. Związki te mogą powstawać także wskutek reakcji chemicznych poprzez uwalnianie z bakterii. Przykłady postbiotyków możesz znaleźć m.in. wśród witamin czy enzymów.
Od kilku lat te substancje wzbudzają coraz większe zainteresowanie. Związki te cechują się bowiem trwałością i korzystnym wpływem na zdrowie człowieka. Postbiotyki mają właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i stymulujące odporność. Dzięki temu zmniejszają ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii, choroby nowotworowej oraz otyłości.
Ze względu na to, że badania nad postbiotykami nie trwają tak długo jak w przypadku prebiotyków i probiotyków, na dokładne poznanie mechanizmu działania tych związków trzeba niestety jeszcze poczekać. Wstępne wnioski wskazują jednak, że postbiotyki są korzystne dla ludzkiego organizmu.
Na co pomagają postbiotyki?
Ze względu na to, że postbiotyki są bardzo szeroką grupą substancji, mogą mieć zastosowanie w terapii różnych schorzeń. Warto jednak pamiętać o tym, że badania nad postbiotykami wciąż trwają. W związku z tym nie mogą one zastąpić przepisanego przez lekarza leku, a jedynie wesprzeć leczenie. Wstępne badania wskazują, że te substancje mogą być użyte do poprawy zdrowia pacjentów m.in. z astmą, grypą, chorobami wątroby i układu pokarmowego, zapaleniami górnych dróg oddechowych, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego oraz atopowym zapaleniem skóry. Jeśli zmagasz się z jedną z tych chorób, skonsultuj się z lekarzem w sprawie ewentualnego włączenia postbiotyków do swojej codziennej rutyny.
Jaka jest różnica między postbiotykiem a probiotykiem?
W przeciwieństwie do probiotyków, postbiotyki są nie są żywymi kulturami bakterii. To właśnie ta ich właściwość ma tak duży wpływ na łatwość przechowywania i termin przydatności suplementów lub leków z nimi w składzie. W przeciwieństwie do postbiotyków, probiotyki warto natomiast trzymać w lodówce i spożyć w stosunkowo krótkim czasie od zakupu (zgodnie z informacją w ulotce).
Gdzie znajdują się postbiotyki?
Mleko matki
Pomimo że badania nad postbiotykami są stosunkowo świeże, same związki towarzyszą ludzkości prawdopodobnie od początku jej istnienia. Dzieje się tak, ponieważ związki te występują naturalnie w mleku matki. W związku z tym każdy człowiek, który jako noworodek był karmiony piersią, spożywał je wraz z pokarmem.
Produkty spożywcze
Postbiotyki znajdują się w produktach spożywczych dostępnych w sklepach. Mowa przede wszystkim o kefirach i jogurtach, lecz także o niektórych serach, kabanosach i pieczywie pełnoziarnistym. Szczególnie bogatym źródłem tego typu związków jest tzw. żywność funkcjonalna. Są to produkty spożywcze pochodzenia naturalnego, ale które są wzbogacone dodatkowymi substancjami, które mają korzystny wpływ na Twoje zdrowie. Co ważne, aby zakwalifikować w ten sposób żywność, wpływ ten powinien wykraczać poza tradycyjny efekt odżywczy.
Jakie zastosowanie mają postbiotyki?
Dieta i funkcjonalne dodatki
Ze względu na bogate właściwości postbiotyków wykorzystuje się je m.in. jako składniki suplementów diety. Stosowane są one także jako dodatki do żywności.
W przypadku mlek modyfikowanych dla niemowląt dodatek tych związków sprawia, że produkty te są znacznie bardziej zbliżone składem i właściwościami do naturalnego pokarmu matki. Dzięki temu jedzenie wpływa pozytywnie na zdrowie i rozwój dziecka oraz pomaga ograniczyć występowanie kolek jelitowych. Innym ważnym zastosowaniem postbiotyków w żywności są tzw. biokonserwy. Postbiotyki w ich składzie działają przeciwbakteryjnie, a to przekłada się na trwałość i bezpieczeństwo produktów.
Kosmetyki
Postbiotyki w kosmetologii to zupełna nowość. Tę nowoczesną technologię stosuje się przede wszystkim w droższych kosmetykach. Korzystne działanie tych związków jest możliwe ze względu na to, że ich składniki są bardziej stabilne. Gdyby nie to, byłoby niemożliwe przechowywanie poza lodówką kremu czy balsamu, w którym znajdą się postbiotyczne substancje
Główną funkcją, jaką pełnią postbiotyki w kosmetykach, jest ochrona i odbudowa naturalnej flory bakteryjnej skóry. Dodatkowo kosmetyki tego rodzaju wykazują działanie wzmacniające i regenerujące skórę. Dzięki swojej budowie i właściwościom postbiotyki są swego rodzaju tarczą naturalnego mikrobiomu znajdującego się na skórze. Chronią ją nie tylko przed czynnikami zewnętrznymi, lecz również przed wolnymi rodnikami, odpowiedzialnymi za szybsze starzenie się organizmu.
Dzięki swoim właściwościom związki te mogą być przydatne do użytku wystarczająco długo, aby zapewnić Ci czas na zużycie całego opakowania. Podobne działanie nie byłoby możliwe w przypadku kosmetyków zawierających probiotyki czy inne żywe związki, potencjalnie korzystne dla Twojej skóry, ale o krótszym terminie przydatności.
- P. Socha, Ł. Obrycki, M. Pac, Suplementacja diety dzieci zdrowych i chorych, Medi Press, 2023.
- A. Geleon, A. Raillan, Mikrobiom skóry. Przewodnik po świecie naturalnej i zrównoważonej pielęgnacji skóry, Znak, 2021.
- A. Bożek, Probiotyki – zdrowie z natury, Znak, 2022.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.