Dania bezglutenowe ‒ dowiedz się, jak je przygotować

Gdzie znajduje się gluten?

Gluten jest białkiem, które występuje w pszenicy, życie, jęczmieniu, orkiszu i owsie. Możesz go znaleźć w pieczywie, makaronach, pizzy, a także wielu produktach, do których jest dodawany ze względu na swoje właściwości. Gluten poprawia smak, konsystencję oraz zapach produktu, dlatego może się znajdować w wędlinach, kiełbasach, mieszankach przypraw, gotowych daniach, a także w jogurtach naturalnych. Glutenowe pieczywo jest smaczniejsze, bardziej chrupiące i ładnie pachnie.

Jeśli zastanawiasz się, w czym jest gluten, to musisz pamiętać, że może on być składnikiem wielu rodzajów produktów spożywczych. Może wchodzić w skład wszelkich ciast, tortów, deserów czy wyrobów garmażeryjnych. Jeśli nie musisz stosować specjalnej diety, możesz spożywać produkty glutenowe.

Polecamy

---

Odżywianie

Gluten - co to jest i jak wpływa na organizm? Kto nie powinien jeść glutenu?

Gluten to niejednorodna grupa białek występujących w jęczmieniu, pszenicy, owsie, życie oraz we wszystkich ich odmianach. Pomimo obecnie panującej mody na produkty bezglutenowe, warto zaznaczyć, że to białko jest dobrze tolerowane przez większość ludzi. Według statystyk, osoby rezygnujące z glutenu, często robią to bez wyraźnych wskazań zdrowotnych. Kto zatem nie powinien go jeść i dlaczego?

Redakcja01.12.2021

Jakie są objawy nietolerancji glutenu?

Nietolerancja glutenu objawia się głównie poprzez nieprawidłową odpowiedź układu pokarmowego. Do jej najczęstszych objawów należą:

• bóle brzucha,

• wzdęcia,

• biegunki,

• bóle kostno-stawowe,

• uczucie zmęczenia i brak energii,

• utrata wagi,

• obniżenie nastroju,

• niższa koncentracja.

Produktów z glutenem nie powinny spożywać osoby cierpiące na chorobę trzewną (celiakię), osoby z alergią na gluten oraz osoby z nadwrażliwością na gluten. Wyeliminowanie tych produktów korzystnie przełoży się na ich codzienne życie. Diagnostyka celiakii powinna być przeprowadzona kompleksowo, ponieważ samodzielne wyeliminowanie glutenu może spowodować pojawienie się wielu niedoborów w organizmie. Poza badaniami z krwi na oznaczenie przeciwciał powinno wykonać się gastroskopię, która pokaże stan jelita cienkiego i kosmków jelitowych wyścielających jego wnętrze.

Osoby chorujące na celiakie powinny w 100% stosować dietę bez glutenu, wybierając jedynie certyfikowane produkty. Największą trudność sprawiają produkty, które je się na co dzień, np. Pieczywo, ale istnieje wiele przepisów na chleb bezglutenowy, który smakiem może przypominać ten zawierający gluten. Odstępstwa od diety mogą wpływać na jakość życia, a także powodować pogorszenie wyników badań. Celiacy mogą równocześnie mieć nietolerancję laktozy, osteoporozę, depresję oraz zaburzenia wchłaniania. Celiakia jest rzadką chorobą, występuje jedynie u 1‒2% populacji. Osoby cierpiące na tę chorobę muszą stosować dietę bezglutenową do końca życia.

Nietolerancja glutenu charakteryzuje się wzdęciami, bólami brzucha i długotrwałą biegunką, a co za tym idzie utratą masy ciała. Może pojawić się w każdym wieku, u osób obu płci. Jej przyczyny nie są do końca znane. Mogą mieć związek z nadmiernym stresem, stosowaniem niektórych leków lub przebytymi chorobami. Objawy nietolerancji glutenu są bardzo nasilone, pojawiają się po spożyciu produktów zawierającą gluten. W ich leczeniu dużą rolę ogrywa stosowanie diety bez glutenu i dbanie o florę bakteryjną jelit.

Najpopularniejsze dania bezglutenowe

Istnieje wiele produktów, które są bezglutenowe. Należą do nich:

• ryż,

• kukurydza,

• warzywa i owoce,

• orzechy,

• jajka,

• ryby i owoce morza,

• mięso,

• oleje i oliwy,

• nabiał.

Każdy z powyższych produktów z natury nie zawiera glutenu, chyba że zostanie zanieczyszczony podczas przygotowywania, pakowania czy na etapie produkcji. W przepisach na pizzę bezglutenową czy bezglutenowe pieczywo można spróbować zamienić mąkę glutenową na własnoręcznie przygotowaną mieszankę mąki ryżowej, kukurydzianej i gryczanej, z których można przygotować ciasto.

Polska kuchnia słynie z dań mącznych, bez których wiele osób nie wyobraża sobie obiadów. Dania przygotowane z mąki pszennej mogą różnić się smakiem od tych, do których użyto innych mąk. Obiad składający się z dań mącznych to często sposób na szybkie zmniejszenie uczucia głodu. Bezglutenowe pierogi przygotowuje się w taki sam sposób, jak te na bazie glutenowej mąki. Warto pamiętać, że mąki niezawierające glutenu słabiej się lepią, dlatego konieczne jest dodanie np. siemienia lnianego, które umożliwi sklejenie pierogów. Dania mączne to dobry pomysł na bezglutenowe danie na szybko ‒ wystarczy wyjąć je z zamrażarki i wrzucić na wrzątek.

Bez glutenu można przygotować zarówno dania kuchni codziennej, jak i makaron czy panierowane mięso, ale również bezglutenowe posiłki na święta, takie jak babka bezglutenowa. Sposób przygotowania jest bardzo zbliżony, jednakże może wymagać od Ciebie większego wysiłku. Potrawy bezglutenowe mogą być w smaku bardziej suche i wymagają dodania sosów lub soczystych warzyw. Do ich smaku trzeba się przyzwyczaić, ponieważ początkowo znane Ci potrawy mogą smakować inaczej. Największą różnicę odczujesz w pieczywie oraz makaronach, chociaż na rynku jest dostępny coraz szerszy wybór, dlatego z pewnością znajdziesz coś dla siebie. W wielu większych miastach istnieją piekarnie, które zajmują się pieczeniem jedynie bezglutenowych chlebów, bułek czy drożdżówek. Dlatego jeśli nie czujesz się pewnie w kuchni, możesz zaufać osobom, które robią to na co dzień.

Często dieta bezglutenowa powinna być stosowana u dzieci, ponieważ celiakia czy inne choroby związane z nietolerancjami pokarmowymi są wykrywane już w najmłodszych latach. Bezglutenowe posiłki dla dzieci powinny być przygotowywane z zachowaniem tych samych zasad, co posiłki dla dorosłych. Ważne, aby do ich przyrządzenia używać oddzielnych sztućców, misek czy noży, ponieważ bardzo łatwo zanieczyścić danie glutenem, co może spowodować problemy żołądkowe i gorsze samopoczucie.

Bezglutenowe desery

Większość z nas czasem lubi zjeść ciastko lub słodki deser. Będąc na diecie bezglutenowej, nadal można je spożywać, jednak muszą być specjalnie przygotowane. Na śniadanie dobrze sprawdzają się bułeczki bezglutenowe, które możesz przygotować zarówno na słono, jak i słodko. Wszystko zależy od dodatków, jakie wykorzystasz podczas pieczenia. Możesz je przechowywać nawet kilka dni, dzięki czemu nie musisz się martwić o przygotowywanie śniadania.

Dobrym sposobem na urozmaicenie jadłospisu jest przygotowywanie bezglutenowych wersji glutenowych dań. Możesz w ten sposób przyrządzić tosty, burgery czy ciasteczka. Dzieciom często brakuje ich ulubionych dań, takich jak gofry, które zrobisz w bezglutenowej wersji. Często wystarczy wymienić glutenowe składniki, na ich odpowiedniki bez glutenu. Jeśli potrawy muszą być w 100% bezglutenowe, pamiętaj, aby stosowane dodatki również nie zawierały niedozwolonych składników.

Jeśli lubisz piec, a wymyślanie nowych deserów sprawia Ci radość, możesz samodzielnie tworzyć własne przepisy. Z powodzeniem możesz zrobić brownie z kakao i buraka, ciasto szpinakowe z kremem mascarpone, a także tort na orzechowym spodzie bez dodawania mąki. Warto czasem upiec swoje ulubione dania w odmienionej wersji. Jednym z nich jest ciasto marchewkowe bezglutenowe, w którym zamiast mąki pszennej możesz użyć mąki ryżowej i ziemniaczanej. Wymyślanie własnych przepisów może być także doskonałą zabawą dla dzieci. Wspólne przygotowywanie posiłków zbliża, a przy okazji w prosty sposób możesz przekazać dziecku wiedzę na temat gotowania bez glutenu. Jeśli Twoje dziecko nie może spożywać glutenu, powinno wiedzieć, dlaczego jest to takie ważne, w czym znajduje się gluten i w jaki sposób można przygotować potrawy bez tego składnika.