Płynne posiłki - dla kogo są przeznaczone?

Kiedy należy stosować płynną dietę?

Płynne posiłki stosowane są przede wszystkim wtedy, gdy trzeba dostarczyć chorej osobie odpowiednią ilość płynów i zapobiegać pragnieniu. Jest ona zalecana np. w przypadku braku łaknienia, wymiotów, biegunki albo uporczywych nudności. Nie powinno się jednak stosować jej zbyt długo, ponieważ nie dostarcza ona odpowiedniej ilości kalorii i składników odżywczych. Najistotniejszym założeniem tego modelu żywienia jest zapobieganie odwodnieniu.

Bardzo często dieta płynna stosowana jest po operacji szczęki, kiedy pacjent nie może nic przeżuwać. Jest ona również przydatna w przypadku osób przygotowujących się do badań, zwłaszcza do rektoskopii i kolonoskopii. Przed ich wykonaniem trzeba wcześniej oczyścić jelita, natomiast lekkostrawna, płynna dieta pomaga w pozbyciu się złogów pokarmowych. Należy przejść na nią 2 dni przed planowanym badaniem. Ponadto płynną dietę trzeba zacząć stosować na 12 godzin przed operacją jelita i po niej. Rozwodnione posiłki stanowią też główny składnik diety po kolonoskopii.

Dieta płynna - jadłospis i zasady

W początkowej fazie diety płynnej podaje się wyłącznie płyny w bardzo małych ilościach co godzinę i obserwuje się reakcje organizmu. Dawka płynów z czasem wzrasta, dopóki plan żywienia nie wejdzie w nowy etap, jakim jest dieta płynna wzmocniona. W pierwszej fazie podaje się jednak wyłącznie niegazowaną wodę mineralną, wodę przegotowaną, rozcieńczony i odtłuszczony rosół, rozcieńczone soki owocowe i kleiki, a także napary z ziół, m.in. z rumianku. Nie jest to jednak typowa dieta sokowa czy też dieta zupowa, do których zdecydowanie bliżej jest jadłospisowi płynnemu wzmocnionemu.

Dieta płynna wzmocniona ma o wiele bardziej rozbudowany jadłospis. Jej zadaniem jest dostarczenie pacjentowi energii w dawce zgodnej z jego zapotrzebowaniem energetycznym oraz wszelkich niezbędnych składników odżywczych. Lekkostrawne produkty są miksowane, żeby uzyskały właściwą konsystencję. Dostarcza się również błonnik, ale w lżej strawnej postaci - w tym celu gotuje się i rozdrabnia produkty. Zmiksowane posiłki muszą mieć też odpowiednią temperaturę, czyli zbliżoną do temperatury ciała lub pokojowej (przynajmniej 20°C).Jednym z najważniejszych założeń płynnej diety jest konieczność wypijania bardzo dużych ilości wody, najlepiej bogatej w elektrolity. Przygotowując ziołowe napary, wrzątkiem zalewamy maksymalnie jedną łyżeczkę suszu, po czym przez kwadrans zaparzamy go pod przykryciem. Najbardziej wskazane są lekkostrawne zupy, na przykład na bazie rosołu. Nie mogą one być gęste ani zawierać wielu warzyw. Nawet kleiki ryżowe powinny mieć jak najbardziej płynną konsystencję.

Dieta płynna - co można jeść?

Jedzenie, jakie jest dozwolone w ramach wzmocnionej diety płynnej, to np. owoce w postaci soków, które są ugotowane lub upieczone, a następnie przetarte aż do uzyskania płynnej konsystencji oraz dodatkowo rozcieńczone. Spożywać można także soki z surowych warzyw. Jeśli są one gotowane i przetarte, powinno się je podawać razem z kleikiem bądź wywarem. Co ciekawe, taki warzywny kleik może być ciekawym pomysłem na zupę na odchudzanie. Jednak należy uważać na dobór warzyw. W diecie płynnej wskazane są bowiem zwłaszcza lekkostrawne warzywa - dynia, marchew, cukinia czy ziemniaki. Dlatego też dania, takie jak zupa kapuściana czy zupa krem z pieczonej papryki, mimo swoich wartości odżywczych nie nadają się dla osób z chorobami układu pokarmowego.

Na diecie płynnej polecane są przetarte zupy i kremy, do których można dodawać zmiksowane jajka, uprzednio ugotowane na miękko. Wzmocniona dieta płynna po operacji dopuszcza spożywanie pieczywa pszennego, jednak należy je namoczyć w mleku, w zbożowej kawie albo w słabej herbacie. Z mlekiem można rozrabiać także twaróg i serki homogenizowane. Warto ugotować na nim (lub na łagodnym wywarze) ryż i drobną kaszę, np. mannę. Zaleca się jednak ich spożywanie po przetarciu, pod postacią kleików.

Dieta płynna - czego należy unikać?

Całkowicie zabronione w ramach diety płynnej jest jedzenie słodyczy i produktów wysokoprzetworzonych. Niewskazane są m.in. sery żółte i pleśniowe, tłuste mięso, tłuste i wędzone ryby. Należy unikać tłuszczów, takich jak smalec, ostrych przypraw i ciężkostrawnych warzyw, np. cebuli. W ramach diety płynnej wyklucza się też niektóre napoje, mianowicie czarną herbatę, kawę i produkty mleczne. Całkowicie powstrzymać się trzeba od stosowania używek.

Dieta płynna - efekty

Płynne jedzenie przed wykonaniem badań w obrębie przewodu pokarmowego służy w głównej mierze oczyszczeniu światła jelit, co jest niezbędne do przeprowadzenia kolonoskopii lub rektoskopii. Zrezygnowanie ze stałych pokarmów na przynajmniej 2 dni przed badaniem skutkuje pozbyciem się mas kałowych. Płynna dieta może wspomagać odchudzanie i z reguły faktycznie przyczynia się do utraty zbędnych kilogramów. Zaletą takich posiłków jest również zapewnienie poczucia lekkości i większej ilości energii. Ponadto niektóre zalecane w tej diecie dania, na przykład zupa dyniowa, to sama przyjemność z jedzenia.