Na czym polega dieta śródziemnomorska?
Mieszkańcy basenu Morza Śródziemnego opracowali specyficzny sposób żywienia. Od lat jest on praktykowany przez Hiszpanów, Greków czy Włochów. Jego zasady powszechnie znane stały się jednak dopiero niedawno, a warto się z nimi zapoznać, ponieważ ten model żywienia uznawany jest za jeden z najzdrowszych na świecie. Czym charakteryzuje się śródziemnomorska dieta i jakie menu obowiązuje w jej ramach?
Dieta śródziemnomorska - menu
Nie istnieje jedna usystematyzowana wersja omawianego modelu żywieniowego. Nie sporządzono w ramach diety śródziemnomorskiej rozkładu makroskładników ani dokładnych wytycznych odnośnie do tego, które produkty mają być jedzone. Szczegóły różnią się w zależności od regionów, jednak ogólne założenia pozostają niezmienne. Podstawą nie jest jednak tylko jadłospis, ale także regularna aktywność fizyczna i poświęcanie odpowiedniej ilości czasu na sen oraz na wypoczynek.Dieta śródziemnomorska bazuje na spożywaniu produktów lokalnych i ograniczeniu przetworzonych. Powinno się zminimalizować jedzenie czerwonego mięsa, a zamiast niego spożywać jak najwięcej ryb (najzdrowsze ryby to przede wszystkim te z lokalnego połowu!) oraz owoców morza. Chcąc przestrzegać zasad diety śródziemnomorskiej, używaj dużo ziół oraz naturalnych przypraw. Tłuszczem stosowanym w kuchni powinna być natomiast przede wszystkim oliwa z oliwek.W każdym posiłku znajdować się muszą owoce i warzywa, a samo jedzenie należy celebrować, spo żywać powoli i bez pośpiechu. Zalecane jest popijanie czerwonym winem w umiarkowanych ilościach. Unikaj jaj i traktuj je wyłącznie jako dodatek do potraw, a zamiast nich włącz do codziennej diety fermentowane produkty mleczne i pełnoziarniste produkty zbożowe. W dużych ilościach możesz jeść orzechy i nasiona roślin strączkowych, z przypraw wyklucz za to sól i zastąp ją ziołami.
Dieta śródziemnomorska - jadłospis
Najważniejszym elementem opisywanego sposobu żywienia są produkty pochodzenia roślinnego. Dozwolone są wszystkie warzywa i owoce, zarówno surowe, jak i po obróbce termicznej. Można przy ich doborze kierować się sezonowością, co sprawi, że będą bogatsze w składniki mineralne. Warto przygotowywać też z nich kiszonki, po które sięga się zimą. Oliwa z oliwek jest nie tylko używana do smażenia, ale też dodawana do potraw, a za źródło tłuszczów służą także orzechy i tłuste ryby morskie, jedzone zamiast czerwonego mięsa.Dzięki wymienionym produktom dieta śródziemnomorska jest bardzo bogata w błonnik pokarmowy oraz w zdrowe kwasy tłuszczowe. Przestrzegając jej wytycznych, dostarczysz organizmowi również wskazaną dawkę witamin i antyoksydantów, wzmacniających właściwości zdrowotne tego sposobu odżywiania. Za podaż wapnia odpowiadają sery wysokiej jakości, których również należy jeść dużo, a jogurty greckie i inne sfermentowane produkty mleczne zapewniają podaż bakterii probiotycznych.
Dieta śródziemnomorska - przepisy
Jak obniżyć ciśnienie i zadbać o gospodarkę węglowodanową? Warto wybrać dietę śródziemnomorską! Na śniadanie składać się mogą kanapki z awokado, suszonymi pomidorami i czosnkiem, posmarowane oliwą z oliwek. Alternatywą dla nich są śledzie w oleju z cebulką, podawane z pełnoziarnistym pieczywem, albo sałatka grecka z rukolą, serem feta, czarnymi oliwkami, ogórkiem, pomidorem i oliwą z oliwek, serwowana z pieczywem żytnim.W ramach drugiego śniadania zdecydować się można na sok warzywny oraz na kanapkę z serem i warzywami. Posiłek ten powinien być lekki, więc dobrze sprawdzi się również kilka brzoskwiń i garść migdałów albo gotowany bób. Na obiad za to przyrządzić można, chociażby, spaghetti z owocami morza, w którym krewetki zastąpią czerwone mięso. Z makaronem podawać można także steki z tuńczyka czy owoce morza (rodzaje zupełnie dowolne, wszystkie bowiem wpisują się w kuchnię śródziemnomorską), które idealnie komponują się z pomidorkami koktajlowymi i brokułami podlanymi oliwą. Filety z dorsza również odpowiadają założeniom diety śródziemnomorskiej, zwłaszcza jeśli skomponuje się je z sałatką z pomidorów i poda wraz z pesto i kaszą. Wielbiciele delikatniejszych smaków na obiad mogą wybrać pokaźną porcję sałatki złożonej z kaszy jaglanej, oliwek, pomidora, ogórka, cebuli, oliwy z oliwek oraz soku z cytryny.Podwieczorek może stanowić koktajl owocowy, przyrządzony np. z bananów i malin. Opcjonalnie wybrać można warzywa pokrojone w słupki i maczane w humusie albo płatki owsiane z jogurtem greckim, a dodatkowo np. z pomarańczą lub innym owocem. Na kolację natomiast poleca się kanapki na razowym pieczywie z mozzarellą, pomidorem, bazylią i oliwkami bądź sałatkę z roszponką, łososiem wędzonym, pomidorami i papryką. Zupa krem z sezonowych warzyw świetnie sprawdzi się jako ostatni posiłek w ciągu dnia. Do takich lekkich dań doskonale pasuje dobrej jakości oliwa, która nie tylko jest bardzo zdrowa, ale i sprawi, że po jedzeniu dłużej będziemy odczuwać sytość.Jednym z klasycznych dań kuchni śródziemnomorskiej jest bruschetta, na którą przepis jest bardzo łatwy. Grahamkę wystarczy przekroić w cienkie kromki i podpiec na złoto w piekarniku. W tym samym czasie w miseczce miesza się pokrojone w kostkę pomidory z bazylią, pieprzem i oliwą. Taką sałatkę wykłada się na grzankę i posypuje startą mozzarellą. Przyrządzenie zgodnego z zasadami śródziemnomorskiego żywienia koktajlu jest równie łatwe. Należy zmiksować garść szpinaku czy jarmużu z garścią owoców leśnych i szklanką roślinnego mleka. Koktajl można podawać z dodatkiem tłuszczowym, np. z orzechami. Takie ekspresowe dania doskonale sprawdzają się na drugie śniadanie i podwieczorek.Dieta śródziemnomorska to zdrowe rozwiązanie w profilaktyce i wspomaganiu leczenia wielu chorób. Zawiera między innymi przeciwutleniacze, i to w ogromnych ilościach! Są to związki, które - w dużym skrócie mówiąc - przeciwdziałają procesom starzenia się i degradacji komórek organizmu. Dodatkowo w ramach tego rodzaju diety możesz sobie pozwolić na lampkę wina dziennie, najlepiej wytrawnego. Zawiera ono między innymi związek o nazwie resweratrol. Działanie resweratrolu jest bardzo podobne do przeciwutleniaczy - a więc na zdrowie! Na koniec jednak przypomnienie - picie wody w diecie śródziemnomorskiej jest równie istotne, jak sięganie po wymienione w artykule produkty, dlatego nie zapominaj o niej!
- M. Mizgier i in., Rola diety śródziemnomorskiej w zapobieganiu nadwadze i otyłości, niektórym chorobom dietozależnym oraz jej wpływ na długość życia, „Nowiny Lekarskie” 2010, t. 6, nr 79.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.