Egoizm a egocentryzm - czym się różnią? Na co warto zwrócić uwagę?
Te dwa pojęcia bardzo często są mylone. Warto wiedzieć, że egocentryk może, ale wcale nie musi być egoistą.
Polecane
Egoista – kim jest? Jak go rozpoznać?
Często egoistę udaje nam się rozpoznać dopiero po czasie. Nierzadko, kiedy jesteśmy w potrzebie lub chcemy wraz z kimś o tym typie osobowości podjąć jakąś decyzję dobrą dla obu osób lub ogółu grupy. W takich sytuacjach z egoistów najczęściej wychodzi ich prawdziwe ja. Bardzo szybko możesz się zorientować, że w wyborze decyzji kierują się oni przede wszystkim swoim prywatnym interesem. Potrzeby innych osób są dla egoistów zupełnie nieistotne lub nawet niezauważalne. To, czego oni potrzebują, jest zawsze najważniejsze.
Egoiści bardzo często mają problem z podtrzymywaniem relacji, ponieważ odzywają się do rodziny i bliskich przede wszystkim wtedy, kiedy czegoś od nich potrzebują. Wielu z nich zastanawia się z czasem, jak poradzić sobie z samotnością. W przypadku osób, z którymi łączą ich więzy krwi, zwykle mogą liczyć na większą wyrozumiałość, jednak inni ludzie najczęściej bardzo szybko się do nich zrażają.
Nierzadko egoiści oczekują ciągłej aprobaty i okazywania im zainteresowania. Ich zachowanie często wynika przy okazji z niskiej samooceny. Przez swoje wymagania bywają ogromnie męczący dla wszystkich w swoim otoczeniu. Sprawa nie byłaby może jeszcze aż tak zła, gdyby nie to, że inni nie mogą liczyć na podobną aprobatę w zamian.
Wspomniana nadgorliwość i niechęć do pomocy sprawiają, że egoiści zwykle zostają sami lub pozostają w relacjach z osobami, które same wymagają pomocy psychoterapeuty z uwagi na skrajnie altruistyczną osobowość. Mogą być przy tym wszystkim również cholerykami. Tego typu cechy niestety często idą ze sobą w parze.
Po czym poznać egoistę już na początkowym etapie znajomości? Przede wszystkim po tym, jak wygląda rozmowa z nim. Egoiści sporadycznie pytają o zdanie drugiej osoby, a już w ogóle nie obchodzi ich, co u tej osoby słychać. Najczęściej daleko im przy tym do zarażających dobrym humorem, gadatliwych optymistów, bywają bowiem bardzo zrzędliwi.
Chcesz się zwierzyć z problemów w pracy lub opowiedzieć o ostatniej randce ze swoją drugą połówką? Rozmawiając z egoistą, od razu wyczujesz, że go to nie interesuje. Pamiętaj jednak, aby nie oceniać nowo poznanej osoby po pierwszej rozmowie. Być może Twój rozmówca akurat ma zbyt dużo rzeczy na głowie, aby odpowiednio zaangażować się w rozmowę.
Egocentryk – kim jest? Jak go rozpoznać?
Istota tego, kim jest egocentryk, kryje się już w samym terminie. „Egocentryzm” pochodzi od łacińskich słów „ego” (ja) i „centrum” (środek). Typowe dla egocentryków jest traktowanie siebie samych jako środka wszechświata. Tak jakby wszyscy inni ludzie i wszelkie inne zdarzenia miały się kręcić wokół nich jak planety wokół słońca.
Informacje, które docierają do egocentryka, przechodzą przez swego rodzaju filtr. Osoby z tym typem osobowości nie dostrzegają potrzeb innych i są przewrażliwione na punkcie własnych odczuć, emocji czy pragnień. Kwestie, które ich nie dotyczą, nie mają dla nich zbyt dużego znaczenia.
Nierzadko osoby egocentryczne, podobnie jak egoiści, przekonane są o swojej wyższości nad innymi. Wszystko przez to, jak intensywnie podchodzą do swoich uczuć, a jak ignorują czyjeś. Nie jest to jednak reguła, ponieważ egocentryk nie musi być jednocześnie egoistą. Zdarza się, że nawet sangwinicy, którzy mają jeden z najbardziej pozytywnych typów osobowości, również są lekko egocentryczni.
Jaka jest różnica między egocentrykiem a egoistą?
Te dwie postawy bywają notorycznie mylone. Może to być bardzo krzywdzące, ponieważ nie każdy egocentryk jest egoistą. Owszem, często obie cechy występują razem, jednak zdecydowanie nie jest to reguła.
Osoby egocentryczne często świadomie lub nie ignorują rzeczywistość, która ich otacza. Zajęte są rozmyślaniem nad własnymi wyobrażeniami, w których tylko one są decyzyjne i mają wpływ na to, co się dzieje. Z kolei egoiści zwykle po prostu traktują świat, jakby był stworzony do tego, aby przynosił im korzyści. Skupiają się jedynie na tym, co może dać im szeroko rozumiany zysk.
Obu tym typom osobowości zdarza się zapominać o innych osobach, jednak to egoiści skupiają się na tym, aby po prostu uzyskać dla siebie jak najwięcej. Można powiedzieć, że w działaniu osób egoistycznych jest w pewien sposób więcej działania z premedytacją i na szkodę drugiego człowieka. Z kolei egocentrycy, oczywiście również szkodzą innym, ale często nie do końca to rozumieją, są po prostu skupieni na tym, co oni sami czują.
Podsumowując, egocentryk od egoisty różni się przede wszystkim tym, że odnosi do siebie wszystko, co dzieje się wokół niego, przeżywa to, a swoimi przeżyciami obciąża innych. Egoiści natomiast ponad wszystko stawiają własne korzyści, dążą do spełnienia swoich potrzeb, często nie patrząc na konsekwencje.
- A. Grochowska, Poziom ekstrawersji a percepcja reklamy kontrowersyjnej, „Przegląd Psychologiczny” 2003.
- M. Klinowski, Controlling a różnice osobowości i komunikacja w projektach, „Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2011, nr 188.
- A. Pleşu, Minimalizm etyczny, 2016
- J. P. Bierówka, Egoizm i altruizm jako niesprzeczne motywy działań człowieka w świetle zasady wzajemności, 2009
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.