Co to jest glutaminian sodu i kiedy można go stosować? Czy jest on szkodliwy?
Dodatki do żywności od wielu lat cieszą się popularnością, ponieważ poprawiają smak, aromat i konsystencję potraw. Glutaminian sodu to najpopularniejszy wzmacniacz smaku, dzięki któremu dania są bardziej wyraziste, smakowite i aromatyczne. Występuje on w niektórych produktach spożywczych, a także jest obecny w ludzkim organizmie.
Co to jest glutaminian sodu?
Glutaminian sodu to znany w kuchni konserwant, który wydobywa smak potraw. Na opakowaniach produktów spożywczych można go znaleźć pod numerem E621. Jego głównym celem jest wzmocnienie smaku i walorów aromatycznych potraw. Ten aminokwas występuje w organizmie ludzkim, naturalnie zawierają go różne produkty spożywcze, takie jak sery, warzywa czy nabiał.
Wzmacniacz smaku E621 występuje pod postacią przezroczystobiałych, niewielkich kryształków, bez jakiegokolwiek zapachu. Jego smak jest zbliżony do mięsa, grzybów i bulionu rosołowego. Glutaminian sodu można wytworzyć na kilka sposobów. Jednym z nich jest uzyskiwanie go z produktów glutenowych, np. zrobionych z pszenicy, która jest poddawana chemicznym działaniom. Można go otrzymać także w wyniku przetwarzania buraków cukrowych lub trzciny cukrowej. Z odpadów cukrowych powstaje wzmacniacz smaku. E621 może powstać również wskutek syntezy węglowodanów.
Glutaminian sodu jest alergenem pokarmowym i wywołuje niekiedy reakcje alergiczne. Jego nadmierne spożycie powoduje ból głowy, częstsze bicie serca oraz nadmierną potliwość pach. W dozwolonych ilościach glutaminian może być stosowany do poprawy smaku potraw. Osoby, które mają zdrowe jelita, nie powinny się obawiać wystąpienia działań niepożądanych.
Gdzie występuje glutaminian sodu?
Glutaminian sodu jest dodawany do potraw celem spotęgowania ich smaku. W kuchni można go znaleźć w przetworzonych produktach, takich jak sosy, zupki chińskie, konserwy oraz przyprawy. Dużą popularnością cieszy się w Azji, gdzie często jest dodawany do potraw.
Glutaminian monosodowy jest używany w gastronomii, a także w prywatnych kuchniach. Wiele osób korzysta z kostek rosołowych czy przypraw, w których składzie można znaleźć ten konserwant. Dodaje się go do mięsnych, zawiesistych sosów, zup oraz wykorzystuje do marynowania warzyw, mięs i ryb. Występuje on także w sosie sojowym, który podkreśla smak sushi czy innych potraw kuchni japońskiej. Dodatek E621 intensyfikuje i przedłuża smak potraw, dlatego osoby, które nie mają apetytu, chętniej zjadają posiłki z jego zawartością. Zastosowanie glutaminianu sodu w kuchni pozwala na tworzenie nowych kompozycji smakowych. Jego niewielka ilość wpływa na smak, a dodanie większej ilości nie powoduje, że potrawa będzie smaczniejsza czy bardziej aromatyczna. Produkty z jego dodatkiem można łączyć z grzybami czy z mlekiem, które naturalnie zawierają go w swoim składzie.
Słone przekąski, dania typu instant, a nawet parówki czy wędliny także mogą zawierać dodatek glutaminianu sodu. Jest on obecny w mięsnym farszu do krokietów, pierogów czy uszek. Naturalnie występuje w parmezanie i serze cheddar, któremu zawdzięczają one intensywny smak.
Czy glutaminian sodu jest szkodliwy?
Glutaminian sodu nadaje intensywniejszego smaku potrawom, dlatego nie ma konieczności stosowania go w dużych ilościach. Został on dopuszczony do stosowania w żywności; może być bezpiecznie spożywany przez ludzi. Dodatki do żywności powinny być jednak dawkowane w niewielkich ilościach, ponieważ w nadmiarze powodują różne dolegliwości. Zbyt dużo glutaminianu sodu może powodować niepokój, szybsze bicie czy kołatanie serca. Z racji słonopikantnego smaku może on zwiększać pragnienie, dlatego po spożyciu potraw z dodatkiem tego wzmacniacza masz ochotę na wodę.
U osób wrażliwych mogą pojawić się alergie, objawiające się nieżytem nosa, bólem głowy, uczuciem gorąca czy nawet omdleniami. Glutaminian monosodowy najczęściej jest dodawany do wysokoprzetworzonych produktów, które same w sobie są szkodliwe dla ludzi. Dzięki niemu stają się smaczniejsze i bardziej aromatyczne. Niezdrowe jedzenie często zawiera dużo soli i cukru, które spożywane w nadmiarze, mogą powodować nadciśnienie, cukrzycę, otyłość czy problemy z układem krążeniowo-sercowym. Jeśli jesteś w ciąży, powinnaś unikać fast foodów, wysokoprzetworzonych dań i słonych przekąsek. Lepiej wybierz świeże warzywa i owoce, chude mięso, dużo ziół i przypraw.
- E. Kostyra, Substancje wzmacniające smak – fakty i fikcje, Wszechnica żywieniowa, <a href="http://www.wszechnica-zywieniowa.sggw.pl/Prezentacje/substancje_wzmacniajace_smak.pdf">http://www.wszechnica-zywieniowa.sggw.pl/Prezentacje/substancje_wzmacniajace_smak.pdf</a> (dostęp: sierpień 2021 r.).
- I. Powałek, Glutaminian sodu – wzmacniacz smaku owiany złą sławą, „Zeszyty Studenckiego Ruchu Naukowego Uniwersytet Jana Kochanowskiego” 2013, nr 25/02.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.