Jagody – niepozorny owoc o potężnej, prozdrowotnej mocy
Jagody często goszczą na naszych stołach w postaci dodatku do deserów, składnika koktajli czy w surowej postaci do przekąszenia. Cenimy ja za słodko-kwaśny smak i aromat przywodzący na myśl letnie i ciepłe dni. Jednak poza walorami zapachowymi i smakowymi jagody są wartościowym składnikiem diety, korzystnie wpływającym na zdrowie.
Czym są jagody?
Myśląc o jagodach, natychmiast pojawia się skojarzenie z drobnymi, fioletowymi owocami, które porastają krzewy w lasach sosnowych i świerkowych. Tymczasem z botanicznego punktu widzenia są to te gatunki roślin, które wydają mięsiste, niepękające owoce, pozbawione części osłaniającej pestkę. Co ciekawe, zgodnie z tą definicją jagodami są też pomidory i arbuzy.
Ujęcie botaniczne różni się jednak od dietetycznego. Wedle tego drugiego jagodami są czerwone lub fioletowe owoce porastające krzewy. Znane są ze swoich prozdrowotnych właściwości i właśnie dlatego warto, aby na co dzień gościły w diecie.
Jakie właściwości ma jagoda kamczacka?
Jagoda kamczacka jest rośliną pochodzącą od gatunków naturalnie występujących w Rosji oraz w Japonii. Ma charakterystyczne fioletowe owoce o owalnym lub walcowatym kształcie i wymiarach 2,5 cm × 1,5 cm.
Wśród właściwości jagody kamczackiej na uwagę zasługuje jej antyutleniające działanie, które jest zasługą związków fenolowych (w tym przede wszystkim antocyjanów). Neutralizują one wolne rodniki, zapobiegając rozwojowi stresu oksydacyjnego i przedwczesnemu starzeniu się organizmu. Przypisywane jagodzie kamczackiej właściwości antyoksydacyjne to również zasługa zawartości witaminy C. W 100 g owoców znajduje się jej aż 48,4– 66,1 mg.
Wśród cennych właściwości zdrowotnych jagody kamczackiej wymienić należy:
redukowanie ryzyka rozwoju miażdżycy,
wspomaganie leczenia dolegliwości oczu poprzez poprawę elastyczności naczyń włosowatych i usprawnienie przepuszczalności śródnabłonkowej,
zmniejszenie ryzyka rozwoju nowotworu poprzez neutralizowanie wolnych rodników (np. tlenu singletowego),
łagodzenie przebiegu infekcji bakteryjnych i wirusowych,
odtruwanie po zatruciu metalami ciężkimi oraz środkami farmakologicznymi,
wspomaganie łagodzenia stanów zapalnych,
łagodzenie dolegliwości gastrycznych.
Jakie właściwości mają jagody acai?
Krzewy acai uprawiane są w Ameryce Środkowej i Południowej. Porastają korony palm kokosowych, wydając fioletowe, okrągłe owoce o długości 1–1,5 cm. Lecznicze właściwości jagód acai cenione są w dorzeczu Amazonki. Mają one silne działanie antyoksydacyjne. Wyprzedzają pod tym względem nawet czerwone winogrona. Jak wynika z dotychczas przeprowadzonych badań na szczurach – wyciąg z owoców hamuje namnażanie się komórek nowotworowych. Natomiast testy na komórkach organizmu człowieka wykazały, że ekstrakt z jagód acai hamuje rozwój komórek białaczki.
Wśród leczniczych właściwości jagód acai na uwagę zasługuje przede wszystkim zdolność do:
łagodzenia dolegliwości gastrycznych,
łagodzenia dermatoz (dolegliwości skórnych),
regulowania ciśnienia tętniczego,
regulowania poziomu cholesterolu,
wzmacniania naczyń krwionośnych oraz serca (co sprawia, że jagody mają podobne właściwości, jak tuńczyk),
regulowania poziomu glukozy we krwi,
działania ochronnego na oczy (wspomagania profilaktyki zaćmy),
wspomagania pracy układu pokarmowego (zmniejszania ryzyka refluksu i choroby wrzodowej),
usprawniania detoksykacji.
Jakie są właściwości jagody goji?
Już w starożytnej chińskiej medycynie doceniano owoce, korę i liście kolcowoju szkarłatnego. Krzew wydaje czerwone owoce o owalnym kształcie i długości ok. 2 cm. Znane są one jako jagody goji, co nawiązuje do chińskiej nazwy gouqi – wierzby bardzo podobnej do krzewu kolcowoju szkarłatnego.
Jagody goji bogate są w karotenoidy, reprezentowane przede wszystkim przez zeaksantynę. Związek ten ma duże znaczenie dla funkcjonowania plamki żółtej w oku i ostrości widzenia. Jagody goji zawierają także dużo witaminy C (42 mg/100 g) o działaniu antyutleniającym, co spowalnia proces starzenia się organizmu, ale i zapobiega rozwojowi stresu oksydacyjnego. Za podobne właściwości cenione są migdały. Nic nie stoi na przeszkodzie, by połączyć te dwa składniki np. w postaci pożywnego dodatku do owsianki.
Do cennych właściwości jagód goji należą także:
wspieranie regeneracji organizmu po dużym wysiłku fizycznym i w stanach zmęczenia,
zmniejszanie ryzyka rozwoju cukrzycy (za podobne właściwości cenione jest masło orzechowe),
korzystne oddziaływanie na procesy metaboliczne,
wspomaganie profilaktyki przeciwnowotworowej.
Jakie właściwości ma jagoda leśna?
Czarna jagoda, a właściwie borówka czernica, powszechnie występuje w lasach świerkowych i sosnowych Europy Środkowej i Północnej, ale też w północnej Azji i w Ameryce Północnej. Ceniona jest zarówno za smak, jak i za działanie na organizm. Jagody obfitują w antyoksydacyjne garbiki i antocyjany (300–700 mg/100 g), a także w witaminy (A, z grupy B i C) i minerały (w wapń, magnez, fosfor, mangan, miedź i potas).
Czarna jagoda od lat stosowana jest w celu:
łagodzenia dolegliwości związanych z biegunką,
zmniejszania dolegliwości związanych z nieżytem żołądka,
redukowania stanów zapalnych jamy ustnej i gardła,
leczenia szkorbutu,
leczenia ślepoty zmierzchowej, zaćmy, degeneracji plamki żółtej,
wspomagania pracy układu krwionośnego,
redukowania ryzyka rozwoju stresu oksydacyjnego,
profilaktyki przeciwnowotworowej,
wspierania odporności organizmu.
Jakie właściwości ma jagoda amerykańska?
Jagoda amerykańska, bardziej popularna pod nazwą borówka amerykańska, pochodzi, co nie będzie zaskoczeniem, z Ameryki Północnej. Charakteryzuje się wysoką zawartością garbników, flawonoidów i antocyjanów o właściwościach antyoksydacyjnych. Nie brak w owocach także witamin i minerałów. Jest to cenne źródło witamin: A, B, C, E i D oraz potasu, wapnia, fosforu, magnezu.
Regularne spożywania jagody amerykańskiej przyczynia się do:
poprawy witalności,
łagodzenia dolegliwości związanych z infekcją układu moczowego,
regulowania ciśnienia krwi,
redukcji ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (poprawy elastyczności naczyń krwionośnych),
łagodzenia zatwardzeń,
leczenia chorób wzroku (w tym: zaćmy, jaskry, zwyrodnienia plamki żółtej),
zapobiegania przedwczesnemu starzeniu się organizmu,
ochrony wątroby.
- I. Szot, T. Lipa, Jagoda kamczacka – właściwości prozdrowotne owoców i możliwości ich zastosowania, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2014, nr 4 (95), s. 18–29.
- E. Cieślik, A. Gębusia, Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych, „Postępy Fitoterapii ” 2012, nr 2, s. 93–100.
- E. Cieślik, K. Topolska, Skład chemiczny i właściwości funkcjonalne jagody acai (Euterpe oleracea Mart.), „Postępy Fitoterapii” 2012, nr 3, s. 188–191.
- A. Marosz, Owoce jagody goji (Lycium barbarum i Lycium chinense) – nowe możliwości dla ogrodnictwa czy zagrożenie dla konsumentów?, „Annales Horticulturae” 2017, vol. 27, s. 19–30.
- J. Drozd, E. Anuszewska, Czarna jagoda – perspektywy nowych zastosowań w profilaktyce i wspomaganiu leczenia chorób cywilizacyjnych, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie” 2013, nr 2, s. 226–235.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.