Jak radzić sobie z samotnością? Kiedy warto pobyć samemu?

Jakie są rodzaje samotności?

Człowiek z natury jest istotą społeczną, dlatego samotność pojmowana jest najczęściej jako niechciana - trudna do zniesienia, budząca smutek, poczucie niższości czy wstyd. Musimy jednak odróżniać ją od bycia samemu - samotności z wyboru, jakiego niektórzy dokonują na różnych etapach swojego życia. Czasem jest się samemu przez chwilę, czasem miesiącami. Nie możemy zakładać, że taki stan jest niewłaściwy, jeśli nie wiąże się z cierpieniem i dyskomfortem.

Wydaje się, że ważnym kryterium pozwalającym odróżnić samotność niszczącą od zdrowego bycia samemu, jest nasze samopoczucie. Bywa jednak, że doświadczamy w życiu chwilowego osamotnienia, np. w nowym środowisku, po rozpadzie związku czy śmierci bliskiej osoby. Takiemu stanowi mogą towarzyszyć smutek, tęsknota, rozczarowanie i inne emocje, które uznajemy za przykre. Osamotnienie bywa jednak potrzebne i nie powinniśmy z nim walczyć.

Kiedy samotność jest niszcząca?

Samotność może być dla ciebie ważnym, konstruktywnym doświadczeniem. Jeśli masz okazję pobyć sam (np. tuż po rozwodzie), nie szukaj na siłę związków, nowych znajomych, nie zagłuszaj ciszy, która cię otacza. Pozostawanie przez jakiś czas z samym sobą pomoże ci uporządkować myśli, lepiej zrozumieć siebie, zidentyfikować swoje potrzeby, pragnienia, znaleźć w sobie oparcie, dzięki któremu staniesz się niezależny od zmiennych okoliczności życia i od innych ludzi.

Problemem jest samotność przewlekła, którą przeżywasz dotkliwie, niezależnie od tego, ilu ludzi cię otacza. Najczęstsze przykłady takich sytuacji to:

• brak życiowego partnera, który nie jest kwestią świadomego wyboru (np. ze względu na radość poświęcenia się w pełni ciekawej pracy zawodowej), lecz wynikiem niskiej samooceny czy lęku przed bliskością,

• samotność w związku, kiedy relacja podtrzymywana jest ze względów ekonomicznych czy w trosce o dobro dzieci, ale brak w niej szczerości, porozumienia, akceptacji, a czasem nawet szacunku,

• samotność wśród ludzi, spowodowana niskim poziomem zdolności interpersonalnych (np. umiejętności słuchania lub nazywania swoich uczuć) albo lękiem przed odrzuceniem, ośmieszeniem,

• ograniczenie komunikacji z ludźmi do przestrzeni wirtualnej, utrzymywanie powierzchownych relacji z braku czasu, zrywanie kontaktów w związku z częstą zmianą miejsca, skutkiem czego niepostrzeżenie traci się przyjaciół.

Odpowiedź na pytanie, jak można sobie radzić z dotkliwą samotnością, uzależniona jest od przyczyn, które ją spowodowały. Dlatego jeśli czujesz się samotny, przede wszystkim zastanów się, co stoi na przeszkodzie, by zmienić ten stan.

Jak można pokonać trudności w relacjach z ludźmi?

Problem braku głębokich relacji z ludźmi bardzo często spowodowany jest złymi relacjami z samym sobą. Jeśli czujesz, że nie lubisz siebie, nie uważasz się za osobę wartościową, interesującą, to inni także nie mają szansy dostrzec twoich walorów, których z pewnością ci nie brakuje - nie ma ludzi bez zalet i każdy zasługuje na miłość!

Innym czynnikiem, który może utrudniać ci nawiązywanie przyjaźni czy związków, jest lęk przed ludźmi, obawa przed zranieniem. Może ona wynikać ze złych doświadczeń z wcześniejszych znajomości albo z faktu, że prawdziwej miłości i bliskości brakowało w twoim rodzinnym domu. Z tych samych powodów mogłeś nie mieć okazji, by rozwinąć umiejętności społeczne.

W wyżej opisanych przypadkach najlepszym sposobem na uporanie się z samotnością jest podjęcie pracy nad samym sobą. Dzięki psychoterapii i różnego typu warsztatom poświęconym rozwojowi osobowości możesz zyskać więcej pewności siebie oraz kompetencje, które ułatwią ci otworzenie się na innych ludzi.

Jak można poradzić sobie z samotnością wśród ludzi?

Samotność nie musi mieć związku z twoimi wewnętrznymi konfliktami - bywa wynikiem splotu okoliczności. Być może twój poprzedni związek rozpadł się dawno temu, ale masz tyle obowiązków, że brak ci czasu na zawieranie nowych znajomości. A może przeprowadziłeś się do innego miasta i jak dotąd nie spotkałeś nikogo, z kim znalazłbyś wspólny język? Aby uporać się z samotnością w takich i podobnych sytuacjach, przebywaj jak najwięcej między ludźmi!

Zadbaj o relacje z krewnymi i starymi znajomymi. Rozejrzyj się wokół i zobacz, czy ktoś z twoich sąsiadów nie potrzebuje pomocy. Zostań wolontariuszem w fundacji, z której celami się identyfikujesz. Zapisz się na kurs języka albo dołącz do społeczności, która podziela Twoje hobby. Każde z tych działań otworzy cię na kontakty, które mogą zaowocować wspaniałą przyjaźnią lub nową miłością.