Jak radzić sobie z traumą? Miejsca, gdzie otrzymasz pomoc

Co to jest trauma?

Trauma to trwały uraz psychiczny, który jest wywołany przez sytuację zagrażającą zdrowiu i życiu człowieka. Powoduje ją stresor, którym mogą być doświadczenia, przeżycia lub wydarzenia zewnętrzne, wpływające na psychikę człowieka. Do czynników wywołujących traumę można zaliczyć:

• działania wojenne,

• gwałt,

• przemoc seksualną,

• przemoc fizyczną,

• śmierć bliskiej osoby,

• klęskę żywiołową

• wypadek samochodowy.

Trauma prowadzi do głębokich zmian w ludzkiej psychice. Tego typu urazy mogą utrudniać powrót do normalnego funkcjonowania. Nie każde trudne doświadczenie wywoła traumę.

Na traumę są bardziej narażone niektóre grupy zawodowe, w tym wojskowi, lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni, strażacy, policjanci, a także ludzie, którzy w swoim życiu doświadczyli działań wojennych. Jeśli w ostatnim czasie doświadczyłeś wydarzeń, które negatywnie wpłynęły na Ciebie i Twoje zdrowie psychiczne, możesz skorzystać z pomocy specjalistów. Znajdziesz ich na stronie https://twarzedepresji.pl/.

Objawy traumy

Trauma jest urazem psychicznym, który ma wiele objawów. Nie wystąpią one u każdego, ale mogą skutecznie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Jednym z pierwszych objawów jest bezsenność, której towarzyszą koszmary senne, często dotyczące traumatycznego przeżycia. Mogą również wystąpić dolegliwości psychosomatyczne. Najczęstsze objawy traumy to:

• uczucie lęku,

• płacz,

• drżenie rąk,

• częste odtwarzanie w myślach traumatycznych przeżyć,

• obniżony nastrój,

• lęk o swoje życie i zdrowie,

• przyspieszone tętno,

• trudności w nawiązaniu kontaktu z drugą osobą,

• niekontrolowane napadu gniewu, złości, bezsilności.

Nasilenie objawów zależy od indywidualnych predyspozycji każdego z nas, a także od rodzaju stresora, który wywołał traumę.

Konsekwencje traumy

Skutki traumy mogą pojawić się w każdej chwili, ponieważ często prowadzi ona do zmian w osobowości człowieka i wystąpienia zaburzeń lękowych. Częstymi konsekwencjami traumy są: depresja, stany lękowe, nerwica, psychoza, a także PTSD, czyli zespół stresu pourazowego. Osoby, które doświadczyły traumatycznych wydarzeń, na ogół wycofują się z życia społecznego, unikają kontaktu z innymi ludźmi. Mogą również być agresywni w obecności innych, także bliskich.

Najczęstsze rodzaje traumy

Trauma z dzieciństwa

Trauma z dzieciństwa najczęściej pojawia się w życiu dorosłym. Wpływa na samodzielność, radzenie sobie z emocjami czy nawiązywanie relacji społecznych. Istnieje wiele czynników, które mogą wywołać traumę u dzieci. Najczęściej jest to rozwód rodziców, molestowanie seksualne, przemoc psychiczna i fizyczna. Doświadczenia z najmłodszych lat odbijają się na dorosłym życiu, utrwalając negatywne reakcje na różne zdarzenia. Trauma z dzieciństwa może utrudniać życie prywatne i zawodowe. Dorosłe osoby, które w przeszłości doświadczyły dramatycznych wydarzeń, częściej sięgają po używki, takie jak alkohol czy papierosy.

Trauma po wypadku

Wypadek komunikacyjny jest zdarzeniem, które może zmienić życie człowieka. Traumę mogą odczuwać nie tylko uczestnicy wypadku, ale także świadkowie czy najbliższa rodzina ofiar. Wypadek samochodowy, nawet jeśli nie spowodował uszkodzeń fizycznych, to może odbić się na psychice. Stres związany z wypadkiem wpływa na życie codzienne, powoduje stany lękowe i dezorganizuje.

Trauma po porodzie

Trauma po porodzie dotyczy w większości kobiet, jednak może się również pojawić u mężczyzn, którzy byli obecni podczas narodzin dziecka. Najczęściej występuje u matek, których poród był długi, bolesny lub przebiegał z komplikacjami, niekoniecznie fizycznymi. Ból porodowy często jest zjawiskiem, które nawet na całe życie odbiera chęć posiadania kolejnego potomka. Trauma może również pojawić się w sytuacji urodzenia martwego lub nieuleczalnie chorego dziecka. Po takim porodzie często występują depresja, zaburzenia lękowe, psychozy, a także zmiany osobowości.

Trauma wojenna

Jednym z silniejszych doświadczeń w życiu człowieka jest wojna. Widok śmierci, krwi, przemocy, a także bezsilność i strach są zdarzeniami, z którymi trudno sobie poradzić. Nieustanny lęk o życie swoje i najbliższych wywołuje traumę nawet u osób zawodowo związanych z wojskiem i często uczestniczących w działaniach wojennych. U takich ludzi najczęściej pojawia się zespół stresu pourazowego, któremu towarzyszą niepokojące myśli, koszmary senne, złość, strach, smutek i agresja. Osoby gwałtownie reagują na różne dźwięki, które przypominają działania militarne. W ostatnim czasie wiele osób doświadczyło negatywnych przeżyć związanych z wojną w Ukrainie. Trauma wojenna może pojawić się u nich do 6 miesięcy od wystąpienia zdarzenia. Jeśli doświadczyłeś wojny, odczuwasz strach, smutek i inne negatywne emocje, to warto już teraz skorzystać z pomocy specjalistów. Polskie Ministerstwo Zdrowia zamieściło na swojej stronie https://www.gov.pl/web/zdrowie/pomoc-medyczna-dla-ukrainy wiele przydatnych informacji, które pozwolą Ci uporać się z trudnymi emocjami.

Leczenie traumy

Leczenie traumatycznych doświadczeń, których doświadczyłeś, powinno odbywać się wielokierunkowo. Często jest to proces długotrwały, który trwa latami i wymaga również zaangażowania bliskich i rodziny. Od wielu lat trwają badania nad skutecznymi sposobami leczenia traum, a w szczególności PTSD. Obecnie najlepsze rezultaty uzyskuje się poprzez połączenie psychoterapii z indywidualnie dobraną farmakoterapią.

Psychoterapia ma na celu omówienie traumatycznych doświadczeń i pracę nad poczuciem bezpieczeństwa. Wraz z jej postępami powinny ustępować dolegliwości, które towarzyszą traumie, takie jak bezsenność, lęk, strach czy agresja. Podczas spotkań z psychoterapeutą pacjent w bezpiecznym otoczeniu wykonuje ćwiczenia, których celem jest weryfikacja własnych myśli i zachowań, a także dyskusja dotycząca ich wpływu na życie po traumie. Każda terapia może mieć inny przebieg, który jest dopasowywany do pacjenta i jego potrzeb. Cały cykl często trwa miesiącami lub latami, jednak już po kilku spotkaniach można zauważyć pierwsze efekty. Spotkania z psychoterapeutą najczęściej odbywają się co tydzień. Można poszukać odpowiedniej osoby na stronie https://twarzedepresji.pl/pomocpsychologiczna/.

Podczas leczenia dużą rolę odgrywa farmakologia, jednak nie jest ona zawsze konieczna. Stosuje się leki z różnych grup, często SSRI, czyli inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny. Leczenie jest dobierane indywidualnie przez lekarza. To on ustala odpowiednią dawkę, lek oraz czas jego stosowania. Z reguły farmakoterapię należy stosować od 3 do 6 miesięcy.

Gdzie można uzyskać pomoc?

Jeśli doświadczyłeś traumatycznych przeżyć i potrzebujesz pomocy, to nie warto czekać. Szybki kontakt ze specjalistą pomoże Ci szybciej uporać się z przykrymi dolegliwościami, na jakie cierpisz. Jednym ze sposobów jest znalezienie psychologa. Jeśli jesteś uchodźcą z Ukrainy i potrzebujesz pomocy, to Ministerstwo Zdrowia uruchomiło bezpłatną infolinię https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/calodobowa-linia-pomocy-pokrzywdzonym-dla-uchodzcow-z-ukrainy-w-jezyku-ukrainskim, która prowadzona jest w języku ukraińskim. Otrzymasz tam szereg informacji, w zależności od potrzeb. Infolinia działa pod
numerem +48 222 309 900 i jest czynna całodobowo.

Na stronie https://www.funduszsprawiedliwosci.gov.pl/pl/znajdz-osrodek-pomocy/ znajdziesz natomiast informacje o ośrodkach udzielających pomocy wszystkim pokrzywdzonym osobom. W każdym większym mieście znajdują się placówki, które mogą pomóc. Istnieją także grupy wsparcia, gdzie można porozmawiać z osobami, które doświadczyły podobnych przeżyć.

Trwa wspólna akcja Nationale-Nederlanden i fundacji Twarze Depresji pod nazwą, podczas której jest udzielana bezpłatna pomoc psychologiczna i psychiatryczna obywatelom Ukrainy. Program obejmuje konsultacje nie tylko dla osób, które uciekły przed wojną do Polski, ale również dla tych, które zostały w swojej ojczyźnie. Na stronie https://twarzedepresji.pl/ukraina/ powstał formularz, który ułatwi kontakt ze specjalistą.

Wystarczy uzupełnić kilka niezbędnych informacji, jak imię i nazwisko, dane teleadresowe, wiek, a także opisać swoje objawy. Pozwoli to sprawnie umówić, konsultację, i uzyskać pomoc jak najszybciej.