Czy ciągły stres może mieć wpływ na zdrowie? Metody radzenia sobie z negatywnymi emocjami
Niewielka ilość stresu często działa mobilizująco i pomaga w osiągnięciu celu. Jednak długotrwały stres wywołuje różne dolegliwości, które przekładają się na codzienne życie. Można sobie z nim poradzić na wiele sposobów. Jedną z metod walki z trudnymi emocjami jest psychoterapia, na którą warto zgłosić się, jeśli nie pomogą inne sposoby, takie jak medytacja, aktywność fizyczna czy rozmowa z drugą osobą.
Polecane
Czym jest stres?
Stres jest reakcją organizmu na dane wydarzenie lub czynność. Każdy może inaczej odbierać bodźce z zewnątrz. Niewielki stres wpływa motywująco i pobudza do działania, natomiast życie w ciągłym stresie negatywnie odbija się na zdrowiu i relacjach z otoczeniem. Poza problemami międzyludzkimi stres może utrudniać myślenie, zdolności poznawcze i podejmowanie decyzji, a także pozbawiać woli życia.
Stres to zjawisko nie tylko negatywne, ale również pozytywne. Naukowcy określają go wówczas eustresem i podkreślają, że jest potrzebny do osiągania celów. Najczęściej wyzwala się w sytuacjach emocjonujących, jak podróż, ślub, zawody sportowe czy wystąpienia publiczne.
Jakie są przyczyny ciągłego stresu?
Życie w długotrwałym napięciu prędzej lub później wpłynie negatywnie na zdrowie i samopoczucie. Przyczynami ciągłego stresu najczęściej są problemy w pracy, w związku, ciążka choroba lub życie w trudnych warunkach. W ostatnim czasie taką sytuacją jest wojna w Ukrainie, która powoduje niepokój nie tylko u obywateli tego kraju, ale także całego świata, w tym Polski. Niepewność sytuacji politycznej, gospodarczej i finansowej, a także brak poczucia bezpieczeństwa może objawiać się na wiele sposobów.
Stresujące sytuacje negatywnie wpływają na zdrowie i samopoczucie, często powodują wiele objawów fizycznych i psychosomatycznych.
Objawy stresu
Pierwsze objawy stresu mogą być nietypowe, dlatego często są bagatelizowane. W sytuacji stresowej pojawiają się problemy związane z układem pokarmowym, zwiększa się tętno. Osoby żyjące w stresie mogą cierpieć na bezsenność, mieć trudności z pamięcią i koncentracją. Silny stres, spowodowany nagłymi wydarzeniami, takimi jak śmierć bliskiego, wojna, choroba, objawia się w różny sposób. Niektórzy narzekają na brak apetytu, rozdrażnienie lub lęki, a inni kompulsywnie jedzą, są ospali lub smutni.
Na każdy niepokojący objaw należy zareagować, tym bardziej jeśli w ostatnim czasie doświadczyłeś sytuacji stresowej. Stres trwający miesiącami, a nawet latami, powoduje konsekwencje negatywnie wpływające na cały organizm. Niekiedy pojawiają się one po kilku latach od wystąpienia zdarzenia, które było traumatyczne i wywołało silną reakcję stresową.
Objawy stresu długotrwałego różnią się od objawów gwałtownej sytuacji stresowej. Należą do nich:
chroniczne bóle głowy,
kłopoty z trawieniem,
choroby serca i układu krążenia,
otyłość,
cukrzyca,
wrzody żołądka,
problemy hormonalne,
problemy z cerą,
wypadanie włosów,
osteoporoza,
bóle kręgosłupa.
Stres powoduje także dolegliwości psychiczne, jak:
stany lękowe,
panika,
rozdrażnienie,
frustracja,
agresja,
wahania nastrojów,
poczucie winy,
smutek i przygnębienie,
trudności z koncentracją i zapamiętywaniem.
Te objawy mogą nasilać się i trwać latami, dlatego warto jak najszybciej zwrócić się do specjalisty.
Czy długotrwały stres jest groźny dla zdrowia?
Długotrwały stres obniża jakość życia. W przewlekłych stanach stres wpływa na wydzielanie hormonów kortyzolu i adrenaliny, które w dłuższym okresie mogą powodować ból głowy i kręgosłupa, ucisk w gardle. Ciało jest permanentnie spięte, mięśnie stają się przeciążone i twarde. Organizm jest przygotowany do odparcia ataku. Niektóre osoby zgłaszające się do lekarza zwracają uwagę na ból w klatce piersiowej, podobny do tego zwiastującego zawał serca. Najczęściej jest on spowodowany silnym stresem.
Ciągły stres upośledza układ odpornościowy, przez co takie osoby są bardziej narażone na infekcje wirusowe, bakteryjne czy grzybice. Przewlekły stres może również nasilić lub wywołać choroby, takie jak: hashimoto, insulinooporność, cukrzyca typu II, nadciśnienie tętnicze, reumatoidalne zapalenie stawów czy schorzenia jelit.
Stresowe zaburzenia pourazowe pojawiają się w wyniku opóźnionej reakcji na traumatyczne zdarzenia – kataklizm, wojnę, atak terrorystyczny, pozbawienie wolności czy przestępstwo seksualne. Przewlekły stres może przekształcić się w PTSD.
Jak można zmniejszyć ilość stresu?
Aby poradzić sobie ze stresem, należy znaleźć jego przyczynę. Możliwe, że masz wpływ na nią i możesz zapobiec objawom, eliminując stresor. Dużo łatwiej jest to zrobić, jeśli stres wywołany jest przez pracę czy związek z drugą osobą. Istnieją również zdarzenia, które nadal tkwią w pamięci i aktywują złe wspomnienia. Jednym ze sposobów radzenia sobie ze stresem jest zaplanowanie niewielkich zadań, które pomogą w radzeniu sobie z trudną sytuacją. Może to być zmiana pracy, odejście od partnera, wyprowadzka do innego miasta.
Niekiedy potrzeba jest pomoc psychologa, którego możesz znaleźć online. Takim miejscem jest na przykład strona https://twarzedepresji.pl/pomocpsychologiczna/, gdzie możesz skorzystać z jednego z programów, dostosowanego do Twoich potrzeb.
Na przewlekły stres pomagają również czynności, które warto od razu wprowadzić do swojego życia. Są nimi:
aktywność fizyczna,
joga, medytacja,
zdrowe odżywianie,
pasjonujące hobby,
rozmowa z drugą osobą.
Na każdego mogą działać inne sposoby, które przyniosą efekty i wpłyną na poprawę życia i samopoczucia.
Metody radzenia sobie w kryzysie
Jeśli w ostatnim czasie musiałeś zmierzyć się z sytuacjami kryzysowymi, poznaj metody, które pozwolą Ci poradzić sobie z emocjami. Takie momenty mogą pojawić się w życiu każdego z nas. Ważne jest, aby pogodzić się ze swoimi odczuciami i pozwolić sobie na nie. Przeżywanie strachu czy smutku pozwoli oswoić się ze stresem.
Osoby, które znajdują się w kryzysowej sytuacji, mogą mieć zaburzone odbieranie bodźców zewnętrznych. W takich sytuacjach źle interpretują komunikaty innych osób, a usłyszane informacje oceniają zbyt emocjonalnie. Informacje o wojnie, których ostatnio jest wiele w mediach, są odbierane z niepokojem i strachem. To właśnie on jest odpowiedzialny za wyniszczające reakcje w sytuacjach kryzysowych. Uniemożliwia on chłodną analizę faktów i podjęcie decyzji co do dalszych kroków. Często ludzie nie mają dostatecznej wiedzy. Bazując tylko na informacjach przekazywanych przez media, wyrabiają sobie nieadekwatny obraz rzeczywistości.
W obliczu trwającej wojny w Ukrainie warto poszukać pomocy, aby jeszcze łatwiej poradzić sobie z objawami stresu. Jest wiele miejsc w sieci, gdzie mogą poszukać pomocy, np. Strona wspomnianej już Fundacji: https://twarzedepresji.pl/ukraina/. Jest to strona prowadzona w języku ukraińskim, aby osobom nie mówiącym po polsku łatwiej było odnaleźć najpotrzebniejsze informacje. Często dla osób uciekających przed wojną dużym wsparciem jest pomoc otrzymana od innych.
Do kogo można zwrócić się po pomoc?
Polskie Ministerstwo Zdrowia przygotowało stronę https://www.gov.pl/web/zdrowie/pomoc-medyczna-dla-ukrainy, która ma ułatwić obywatelom Ukrainy uzyskanie pomocy medycznej w Polsce. Jeśli potrzebujesz pomocy psychologa, możesz również zadzwonić na bezpłatną infolinię 800 137 200, gdzie uzyskasz wsparcie.
Działania wojenne w sąsiadującym kraju to także stres dla polskich obywateli, związany ze strachem o przyszłość. W takich sytuacjach nie należy zwlekać ze znalezieniem pomocy, warto zgłosić się do psychologa lub psychiatry. Dla rodziców trudne mogą być rozmowy z dziećmi o wojnie. Jeśli nie wiesz, jak rozmawiać o niej z najmłodszymi, przeczytaj nasz artykuł:
- A. Urbaszek, Jak radzić sobie ze stresem, [w:] D. Śliż, A. Mamcarz (red.), Medycyna stylu życia, 2018.
- C.S. Carver, S. Vargas, Stress, coping, and health, [w:] H.S. Friedman (red.), The Oxford handbook of health psychology, 2011.
- E. Stanley, Twoje okno tolerancji: okiełznaj stres i zregeneruj się po urazach psychicznych, 2021.
- Z. Juczyński, N. Ogińska-Bulik, Pomiar zaburzeń po stresie traumatycznym, „Psychiatria” 2009, t. 6, nr 1.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
