Nietrzymanie moczu – co to jest?
Nietrzymanie moczu (inkontynencja) to wstydliwy problem zarówno kobiet, jak i mężczyzn, który objawia się niezależnym od woli popuszczaniem i częstym oddawaniem moczu. Wyciek następuje na różne sposoby, co determinują rodzaje tego schorzenia:
wysiłkowe nietrzymanie moczu – następuje przy czynnościach takich jak kichanie, kasłanie, podnoszenie ciężkiego przedmiotu, ćwiczenia fizyczne,
naglące nietrzymanie moczu – wiąże się z nieodpartą potrzebą pójścia do toalety oraz automatycznym opróżnieniem pęcherza,
mieszane nietrzymanie moczu – stanowi połączenie obu wyżej wymienionych rodzajów schorzenia.
Nietrzymanie moczu sprawia, że osoby, których dotyczy ten problemem, niechętnie uczestniczą w życiu towarzyskim. Zdarza się również, że nie mówią o nim nawet lekarzowi, wobec czego diagnoza i leczenie są utrudnione. Nietrzymanie moczu niejednokrotnie stanowi problem podczas współżycia. Na przykład u mężczyzn wiąże się z problemami w utrzymaniu erekcji. Istnieje jednak dobra wiadomość, gdyż schorzenie to można wyleczyć. Jeśli ten wstydliwy problem dotyczy Ciebie, nie obawiaj się zwrócić do lekarza pierwszego kontaktu, który wdroży kompleksowe leczenie oparte na farmakoterapii oraz fizjoterapii.
Nietrzymanie moczu – przyczyny
Najczęstszą przyczyną nietrzymania moczu jest osłabienie mięśni Kegla, a dokładniej mięśni dna miednicy. To właśnie one podtrzymują narządy jamy brzusznej i zapewniają optymalną pracę pęcherza. W sytuacji, gdy mięśnie są osłabione – wspomniane narządy obniżają się i uciskają pęcherz, co skutkuje jego opróżnieniem lub mimowolnym popuszczaniem moczu. Przyczyną zmniejszenia napięcia mięśni Kegla są m.in. podeszły wiek i związane z nim wiotczenie włókien mięśniowych, otyłość oraz ciąża.
Niestety również nieprawidłowe zachowania na co dzień mogą przyczynić się do zaburzenia napięcia mięśni dna miednicy i inkontynencji. Zaliczamy do nich: silne parcie podczas oddawania kału i pochylanie się do przodu podczas tej czynności, oddawanie moczu na zapas lub oddanie go zbyt późno, a także nieprawidłowe podnoszenie ciężarów. Podczas wizyty w toalecie warto też postawić stopy na schodku, co ustawi miednicę w odpowiednim ułożeniu, odciąży mięśnie, a mikcja lub defekacja będą łatwiejsze do wykonania.
Do innych przyczyn nietrzymania moczu należy również okres menopauzy, kiedy to w organizmie kobiety zmniejsza się ilość estrogenów. Hormony te odpowiadają za szczelność cewki moczowej, dlatego jeśli nie ma ich wystarczająco dużo, dochodzi do popuszczania moczu. Również pęcherz nadreaktywny przyczynia się do problemów z układem moczowym. W przypadku tego schorzenia dochodzi do wyciekania moczu niezależnie od stopnia wypełnienia pęcherza na skutek zaburzenia funkcjonowania nerwu sromowego.
Jakie ćwiczenia na nietrzymanie moczu są skuteczne?
Ćwiczenia na nietrzymanie moczu nie są trudne, a wiele z nich można wykonywać podczas codziennych czynności, takich jak oglądanie telewizji czy siedzenie przy stole w trakcie posiłku. Przede wszystkim powinny angażować mięśnie Kegla, których wzmocnienie może być kluczowe w pozbyciu się uciążliwego problemu. Najważniejsze jest to, aby ćwiczenia wykonywać regularnie, czyli na początek 3 razy dziennie po 8–10 powtórzeń. Ich częstotliwość możesz stopniowo zwiększać, by jeszcze szybciej zauważyć pierwsze efekty treningu dna miednicy. Na początku warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który skontroluje poprawność wykonywania ćwiczeń i udzieli wskazówek.
Ćwiczenia przy nietrzymaniu moczu – przykłady
Ćwiczenie mięśni Kegla przy nietrzymaniu moczu polegają na naprzemiennym napinaniu i rozluźnianiu mięśni dna miednicy. Jeśli nie wiesz, które mięśnie aktywować, wystarczy, że podczas oddawaniu moczu zatrzymasz jego strumień. Doskonale wyczujesz, jak pracują mięśnie dna miednicy. Na takiej samej zasadzie angażuj je podczas treningu, w trakcie którego pamiętaj o oddechu oraz o tym, aby nie napinać mięśni brzucha oraz odbytu. Na początku zwykle stanowi to problem, ale z czasem nauczysz się kontrolować każdy ruch. Prawidłowy trening opiera się bowiem wyłącznie na pracy mięśni dna miednicy, których ruchy nie powinny być wspomagane przez inne. Kobiety w ciąży powinny ćwiczyć tak, aby nie doszło do nadmiernego ucisku brzucha. Najlepiej, aby przyjęły pozycję leżącą lub półleżącą. Poniżej prezentujemy uniwersalny trening na mięśnie Kegla dla każdego:
Usiądź na krześle i ściągnij łopatki. Zrób wdech nosem, a przy wydechu napnij mięśnie dna miednicy. Wytrzymaj kilka sekund i rozluźnij się.
Uklęknij na macie. Najpierw wciągnij powietrze nosem, a następnie wypuszczając je, wykonuj rytmiczne skurcze mięśni Kegla.
Usiądź w siadzie skrzyżnym. Ręce oprzyj o kolana, możesz też zamknąć oczy. W tej pozycji raz napinaj, a raz rozluźniaj mięśnie dna miednicy tak, aby skurcz trwał 5 sekund.
Stań w lekkim rozkroku, a ręce połóż na biodrach. Napinaj mięśnie Kegla stopniowo, zaczynając od małego skurczu.
Połóż się na plecach na łóżku, kanapie lub macie do ćwiczeń. Nogi ugnij w kolanach i oprzyj stopy o podłoże lub połóż pod podudzia piłkę gimnastyczną. Wykonaj napięcie i rozluźnienie mięśni dna miednicy, pamiętając o tym, by rozluźnić pośladki i uda. Nie zapomnij też o oddechu.
- K. Spławska-Matuszczak (i in.), Nietrzymanie moczu u kobiet – krótki rys historyczny oraz najnowsze badania i osiągnięcia w zakresie ww. problematyki, ze szczególnym uwzględnieniem czynników położniczych i sposobu porodu, „Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu” 2016, nr 1(46), s. 81–87
- P. Szymanowski, Nietrzymanie moczu u kobiet: przyczyny i leczenie, „Puls Medycyny” 18.02.2020 r., https://pulsmedycyny.pl/nietrzymanie-moczu-u-kobiet-przyczyny-i-leczenie-982722, dostęp: 8.06.2021 r.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.