Suplementacja jodem – kiedy warto ją stosować?

Wpływ jodu na zdrowie

Jod jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Kojarzony jest z pozytywnego wpływu na pracę tarczycy, jednak ma o wiele więcej właściwości. Jest także odpowiedzialny za prawidłowy wzrost kości, a także za rozwój mózgu. Dlatego właśnie okazuje się bardzo ważny w diecie dzieci. Kobiety w ciąży także powinny zadbać o odpowiednią suplementację tego pierwiastka, niezbędnego do prawidłowego rozwoju płodu. 

U dzieci i dorosłych jod wspiera funkcje poznawcze, poprawia pamięć i koncentrację, pomaga w skupieniu uwagi oraz w koordynacji wielu procesów. Jego właściwe stężenie w organizmie ułatwia odchudzanie.

Jod można znaleźć w ludzkim organizmie. Jego największa ilość zlokalizowana jest w tarczycy. Stanowi składnik hormonów tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3), które regulują aktywność metaboliczną tego gruczołu. Hormon tyreotropina (TSH) jest wydzielany przez przysadkę mózgową w celu pobudzenia tarczycy do produkcji T3 i T4. Ich nieprawidłowy poziom może powodować choroby, takie jak nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Hormony te są również odpowiedzialne za funkcjonowanie nerek, serca, mięśni, układu nerwowego i przysadki mózgowej. Utrzymywanie prawidłowego poziomu jodu w organizmie chroni tarczycę przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.

Skutki niedoboru jodu

W ludzkim organizmie zawartość jodu to ok. 30 mg. Obecnie większość społeczeństwa cierpi na jego niedobór. Bez odpowiednich badań nie da się określić, czy istnieje niedobór jodu, dlatego należy je wykonywać regularnie. Istnieje jednak szereg objawów, które mogą wskazywać na niedobór tego pierwiastka. Należą do nich:

• przyrost masy ciała,

• uczucie zmęczenia,

• drażliwość,

• suchość skóry,

• bezsenność,

• drżenie rąk,

• wypadanie włosów.

Niekiedy pojawiają się wole, które można zobrazować, wykonując USG. Czasem konieczne jest usunięcie tarczycy. Należy jednak pamiętać, że niedobór jodu jest tak samo niebezpieczny, jak jego nadmiar. Przyjmowanie go w postaci suplementów lub leczenie niedoczynności tarczycy należy stale kontrolować.

Niedobór jodu u kobiet w ciąży jest niebezpieczny dla rozwoju płodu. Skutkiem zbyt niskiego poziomu jest uszkodzenie mózgu dziecka, które powoduje opóźnienie w rozwoju umysłowym i zaburzenia neurologiczne. Wiele kobiet powinno suplementować jod, jeszcze zanim zajdzie w ciążę. Chociaż choroby tarczycy u mężczyzn zdarzają się rzadziej, to oni również powinni regularnie sprawdzać jej stan.

Naturalne źródła jodu

Jod może być przyjmowany nie tylko w formie pożywienia, ale również podczas wdychania powietrza. W Polsce największe stężenie jodu jest nad Morzem Bałtyckim, w szczególności w okresie jesienno-zimowym. Dlatego zaleca się odwiedzanie wybrzeża raz na jakiś czas. Wchłanianie jodu zwiększają także regularne kąpiele morskie.

Głównym źródłem jodu okazuje się sól kuchenna, która jest niemalże w każdej kuchni. Dzięki łatwemu dostępowi do niej pierwiastek ten jest stale obecny w diecie. Jod można również znaleźć w algach, rybach morskich, owocach morza, a także w nabiale. Jest on także dodawany do wód mineralnych, dlatego pijąc wodę regularnie, można dostarczyć go do organizmu w łatwy sposób.

Naturalne źródła jodu nie są tak szerokie, jak w przypadku innych pierwiastków, dlatego niekiedy konieczna jest suplementacja z zewnątrz. Niedobór tego pierwiastka może wynikać ze zbyt małego spożycia soli, a także z całkowitego wyeliminowania z diety ryb i owoców morza.

Suplementacja jodem

Zalecana dzienna dawka jodu to od 150 do 300 µg. Zmienia się ona w zależności od płci oraz wieku. Przed rozpoczęciem suplementacji należy wykonać niezbędne badania, które pozwolą określić poziom jodu. Jednym z nich jest badanie moczu. Wartościowe informacje można również otrzymać, wykonując oznaczenie poziomu hormonów tarczycy. 

Osoby z niedoczynnością tarczycy czy chorobą Hashimoto są pod stałą kontrolą lekarską i często biorą leki zawierające określone dawki jodu, najczęściej lewotyroksynę. Nie ma konieczności dodatkowej suplementacji, ponieważ można w łatwy sposób doprowadzić do nadmiaru tego pierwiastka w organizmie lub zatrucia się nim. 

Leki stosowane w leczeniu niedoczynności tarczycy należy stosować rano, na czczo, przynajmniej godzinę przed zjedzeniem śniadania czy wypiciem kawy. Stosowanie suplementów diety z jodem powinno wyglądać inaczej. Preparaty zawierające ten pierwiastek należy spożywać po jedzeniu, aby zwiększyć wchłanialność pierwiastka. Dobrze połączyć go z selenem, witaminami z grupy B, magnezem czy witaminą C. Biorąc mieszanki witamin i minerałów, należy pamiętać, aby nie stosować innych produktów zawierających jod, gdyż może to doprowadzić do jego nadmiaru.