Jakie właściwości ma karczoch zwyczajny i jak można go przyrządzić?

Karczochy – co to takiego?

Karczoch zwyczajny (łacińska nazwa Cynara scolymus) to wieloletnia roślina, która należy do rodziny astrowatych. Oryginalnie występuje w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Obecnie uprawia się ją również w innych zakątkach świata – przede wszystkim w Ameryce Północnej oraz w całej Europie.

Co istotne, karczochy są roślinami jadalnymi i zalicza się je do warzyw. Wyróżniają się bardzo charakterystyczną budową. Jak wygląda karczoch? Jego łodyga jest dość masywna, jednak przy tym mało rozgałęziona. Na jej końcu wyrastają purpurowe kwiaty, które są skupione w kuliste kwiatostany. Otacza je kilka warstw liści o mięsistej strukturze, które na pierwszy rzut oka przypominają łuski. Są one ułożone w kształt rozety. Liście karczocha stanowią najbardziej charakterystyczny element tego warzywa.

Co ważne, omawiana roślina ma kilka części jadalnych. W kuchni możesz wykorzystać takie elementy karczocha zwyczajnego, jak główkę kwiatostanu (bez wyjątkowo stwardniałych liści), mięsiste liście oraz końcówkę łodygi. Pamiętaj przy tym, że warzywo wyróżnia się charakterystycznym smakiem. Jest lekko orzechowe, a przy tym delikatnie cierpkie i gorzkie.

Karczochy wykorzystuje się nie tylko w kuchni. Roślina ta cieszy się dużą popularnością w ziołolecznictwie. Surowcem zielarskim, na którego bazie przygotowuje się np. wyciąg, są liście. W takiej postaci karczoch może stanowić ciekawy suplement diety. Co ciekawe, bez trudu dostaniesz także karczochy w tabletkach.

Jakie wartości odżywcze mają karczochy?

Dania z karczocha są bardzo smaczne, a przy tym zdrowe. Zawierają bowiem szereg cennych substancji odżywczych. W 100 g surowego produktu znajduje się jedynie 47 kcal i sporo błonnika – aż 5,4 g. Oprócz tego roślina zawiera nieco białka (trochę ponad 3 g), węglowodanów (10,5 g) i znikome ilości tłuszczu. Karczochy są źródłem kwasu foliowego oraz witamin A, E, K, C i z grupy B. W omawianym warzywie znajduje się też szereg korzystnych dla zdrowia minerałów, w tym wapń, potas, sód, magnez, fosfor, żelazo i cynk.

Najbardziej cenna część karczocha, czyli liść, zawiera flawonoidy – substancje o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym. Wyjątkowo ważnymi składnikami warzywa są inulina, cynaryna oraz kwas chlorogenowy. To właśnie one w dużej mierze odpowiadają za prozdrowotne właściwości rośliny.

Na co pomaga karczoch zwyczajny? Właściwości prozdrowotne

Ze względu na zawartość wielu cennych składników, zarówno potrawy, jak i wyciąg z karczocha mają korzystny wpływ na zdrowie. Przede wszystkim wykazują właściwości hepatoprotekcyjne, czyli wspomagające funkcjonowanie wątroby. Karczoch zwyczajny może m.in. łagodzić stany zapalne i zaburzenia metabolizmu tego organu. Dzięki niemu możliwa jest też lepsza regeneracja wątroby. Warto również podkreślić, że zawarte w nim składniki pobudzają produkcję żółci i ułatwiają jej przepływ przez drogi żółciowe. Można go więc stosować w przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych. Karczoch na wątrobę oczyszcza również organizm z nadmiaru toksyn.

Warzywo pobudza produkcję soków trawiennych. Często stosuje się więc karczoch na trawienie. Oprócz tego jego spożywanie pozytywnie wpływa na perystaltykę jelit. Jeśli zmagasz się z dolegliwościami pokarmowymi, wyciąg z karczocha pomoże Ci m.in. w pozbyciu się wzdęć, zaparć i nudności. Możesz też stosować to warzywo na odchudzanie. Jest niskokaloryczne i zawiera dużo błonnika, dlatego stanowi cenny składnik diety redukcyjnej.Pamiętaj, że karczoch zwyczajny doskonale obniża zły cholesterol LDL oraz pomaga unormować poziom trójglicerydów. Oprócz tego roślina pomoże Ci zachować odpowiednie stężenie glukozy we krwi. Możesz więc jeść ją nawet wtedy, gdy zauważysz u siebie pierwsze objawy cukrzycy. Warzywo ma niski indeks glikemiczny i dodatkowo pozwala obniżyć wchłanianie cukrów w obrębie przewodu pokarmowego.

Karczochy wykazują działanie przeciwnowotworowe, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe. Mają też właściwości przeciwstarzeniowe. Dzięki przygotowanym na ich bazie wyciągom możesz zadbać o swoją skórę, zwłaszcza jeśli zmagasz się z jej schorzeniami. Takie preparaty wspomogą m.in. ekologiczne i naturalne leczenie egzemy oraz łuszczycy.

Mimo wielu prozdrowotnych właściwości nie każdy może jeść karczochy. Dużą ostrożność powinny zachować przyszłe mamy oraz osoby, które zmagają się z kamicą żółciową lub niedrożnością dróg żółciowych. Jeśli więc zastanawiasz się, czy możesz przyjmować karczochy w ciąży, zawsze skonsultuj się najpierw z lekarzem.

Karczoch – jak jeść i przygotowywać to warzywo?

Wiesz już, co to są karczochy i dlaczego warto włączyć je do swojej diety. Jak jednak należy je jeść? Ich przygotowanie nie jest trudne. Zanim zabierzesz się do zrobienia konkretnej potrawy, warzywo zawsze musisz oprawić. Jak przygotować karczochy? W pierwszej kolejności odetnij łodygę warzywa wraz z twardymi liśćmi. Następnie obetnij kwiatostan, przetnij karczoch na pół i usuń jego wewnętrzną część. Potem przejdź do przyrządzenia warzywa wedle własnych preferencji. Możesz przygotować:

• karczochy marynowane,

• karczochy w zalewie (w tym przypadku dobrym dodatkiem jest oliwa z oliwek),

• karczochy pieczone,

• karczochy gotowane,

• karczochy grillowane,

• karczochy smażone.

Jak widzisz, karczoch zwyczajny jest niezwykle wdzięcznym i uniwersalnym warzywem. Na pewno stanowi ciekawe urozmaicenie codziennego jadłospisu.