Naturalne i chemiczne konserwanty w żywności

Co to są konserwanty?

Konserwanty są dodatkami do żywności, których celem jest wzmocnienie jej smaku, aromatu, konsystencji i wyglądu. Zastosowanie ich w niektórych produktach przedłuża termin do spożycia. Część konserwantów zawiera benzoesan sodu, który jest uważany za szkodliwy.

Jednym z celów dodawania konserwantów do produktów spożywczych jest ograniczanie namnażania się bakterii, pleśni i innych drobnoustrojów. Wyróżnia się dwa rodzaje konserwantów – naturalne i chemiczne. Do konserwantów naturalnych zalicza się m.in.: sól kuchenną, kurkuminę, koszenilę, prowitaminę A, ocet czy inne przyprawy. Konserwanty chemiczne również mają poprawić wygląd i smak potraw. W dozwolonych ilościach są bezpieczne dla zdrowia, jednak spożywanie ich w nadmiarze może wywoływać alergie pokarmowe, ból brzucha czy powodować wzdęcia. Zastosowanie chemicznych dodatków do żywności hamuje lub spowalnia procesy psucia się produktów.

Czy konserwanty w żywności mogą wywoływać alergie?

Stosowanie konserwantów w żywności niesie za sobą wiele dobrego, jednak jeśli spożywasz je w nadmiarze, mogą przynieść negatywne konsekwencje. Dzieci, kobiety w ciąży czy seniorzy powinni postawić na świeże warzywa, owoce i chude mięso, a przetworzoną żywność spożywać raz na jakiś czas. Podobnie jak osoby, które zmagają się z wrzodami żołądka. W ich przypadku spożywanie produktów z konserwantami może nasilić dolegliwości lub spowodować ból brzucha i złe samopoczucie. Aby zminimalizować dolegliwości ze strony układu pokarmowego, można zastosować zioła na żołądek, które złagodzą dolegliwości. Przetworzona żywność nie powinna stanowić podstawy diety.

Alergie pokarmowe najczęściej są wywoływane przez:

• tartrazynę;

• barwniki;

• benzoesan sodu;

• benzoesan potasu;

• bifenyl;

• słodziki.

Konserwanty w produktach żywnościowych mogą wchodzić w interakcje z zażywanymi lekami, dlatego przed spożyciem należy dokładnie czytać ulotkę. 

Stosowanie konserwantów jest ściśle określone przepisami, których muszą się trzymać producenci żywności. Przed dopuszczeniem do spożycia każdy dodatek przechodzi szereg badań sprawdzających, czy jest on bezpieczny dla ludzi. 

Które konserwanty są uważane za szkodliwe?

Nie należy się obawiać konserwantów w żywności, ponieważ aby zostały one dopuszczone do spożycia, przechodzą szereg badań. Spożywanie ich w dozwolonych ilościach nie powinno powodować żadnych działań niepożądanych, jednak ich nadmiar może być szkodliwy dla organizmu.

Istnieją konserwanty, które powodują nieprzyjemne dolegliwości:

• żółcień chinolinowa – konserwant, który jest dodawany do napojów gazowanych, deserów i galaretek, aby nadać im żółto-pomarańczowy odcień. Spożywana w nadmiarze, powoduje duszności oraz wysypkę;

• azorubina – dodawana do wyrobów cukierniczych i wina. Jest szkodliwa dla astmatyków i osób uczulonych na aspirynę;

• aluminium – barwnik spożywczy stosowany w branży cukierniczej. Nie powinny go spożywać osoby z alzheimerem, ponieważ przyspiesza postępowanie choroby;

• kwas benzoesowy, który jest składnikiem dżemów, galaretek i gum do żucia. Może powodować wymioty i bóle głowy;

• dwutlenek siarki – konserwant dodawany do wina i napojów gazowanych. Spożywany w nadmiernych ilościach, może powodować nasilenie astmy.

Wszystko, co jest spożywane w nadmiarze, zwykle powoduje szereg nieprzyjemnych skutków ubocznych.

Które konserwanty są najzdrowsze?

Istnieją konserwanty, które są uznawane za zdrowe. Jednym z nich jest kwas mlekowy, otrzymywany z pomocą bakterii Lactobacillus. Zapobiega rozwojowi bakterii i drobnoustrojów. Można go znaleźć w pieczywie i jadalnych olejach. Ważnym konserwantem jest ryboflawina, czyli witamina B2, która zwalcza stany zapalne w organizmie. Występuje w wielu produktach żywnościowych, takich jak wątróbka, fasola czy jajka. Często jest dodawana do płatków śniadaniowych.

Ze swojego naturalnego pochodzenia znany jest chlorofil, czyli naturalny barwnik w kolorze zielonym, który można znaleźć w algach morskich, w pokrzywie czy w trawie. Jest dodawany do gum do żucia oraz wyrobów cukierniczych. Najbardziej znaną substancją żelującą naturalnego pochodzenia okazuje się agar, który pochodzi z Japonii. Jest źródłem błonnika spożywczego i można go znaleźć w dżemach, galaretkach i deserach. Sprawdza się jako zagęszczacz.