Co to jest kwas fosforowy i jakie jest jego zastosowanie?

Co to jest kwas fosforowy?

Kwas fosforowy to dodatek do żywności, który pełni rolę regulatora kwasowości. Występuje w organizmie ludzkim, gdzie dostarcza energii, a także bierze udział w przebiegu wielu ważnych procesów życiowych. Kwas fosforowy jest także budulcem kości i zębów oraz wchodzi w skład wielu enzymów. W formie syntezowanej może być szkodliwy. Jego spożywanie w nadmiarze może powodować niedobory wapnia, które w przyszłości mogą powodować większą łamliwość kości czy osteoporozę.

Kwas fosforowy w żywności najczęściej można spotkać pod postacią przezroczystego, bezzapachowego syropu pod nazwą E338. Stosowany do produktów spożywczych, najczęściej napojów gazowanych, zapobiega zmianom ich smaku, koloru czy konsystencji.

Kwasy fosforowe nie są tak silnymi alergenami pokarmowymi jak benzoesan sodu czy dwutlenek siarki, jednak mogą wykazywać działanie alergizujące, szczególnie jeśli są spożywane w nadmiarze.

Zastosowanie kwasu fosforowego

Kwas fosforowy jest dodawany do wielu produktów spożywczych, do których zaliczamy m.in.: dżemy, galaretki, słodycze, słodzone napoje gazowane, mąki, produkty mleczne, płatki śniadaniowe, polewy i kakao w proszku. Na etykiecie może się pojawić pod wieloma nazwami, np. regulator kwasowości lub E338. Kwas fosforowy wyostrza smak produktów, dodaje im kwaskowatości, a także ogranicza rozwój bakterii i pleśni. Chcąc zachować zdrowe jelita, warto ograniczyć jego spożycie.

W przemyśle spożywczym najbardziej znanym napojem z dodatkiem kwasu fosforowego jest coca-cola. Nie jest to jednak jego jedyne zastosowanie. Może być on wykorzystywany do produkcji detergentów, środków do mycia oraz nawozów do roślin. Jest także stosowany jako środek do odrdzewiania powierzchni. Dobrze sprawdza się na małych elementach, jak gwoździe czy śruby, ale radzi sobie również z większymi przedmiotami. W przemyśle ciepłowniczym służy do odkamieniania sprzętu oraz odrdzewiania rur.

Kwas fosforowy można kupić w formie ciała stałego lub roztworu wody o stężeniu 85%. Wyższe stężenie tego kwasu jest bardzo niebezpieczne dla organizmu, gdyż wykazuje właściwości żrące. W kontakcie ze skórą może powodować poparzenie, uszkodzenia skóry i oczu, a także układu pokarmowego. Mając z nim kontakt, należy bezwzględnie przestrzegać wszystkich zasad i środków ostrożności, stosować rękawice ochronne, specjalną odzież i okulary chroniące oczy przed poparzeniem.

Czy kwas fosforowy jest szkodliwy?

Wszystkie dodatki do żywności spożywane w nadmiarze mogą być szkodliwe. Kwas fosforowy w pożywieniu występuje w niskim stężeniu, dlatego nie wykazuje właściwości żrących, nie znaczy to jednak, że jest całkowicie bez wpływu na ludzki organizm. Spożywany w nadmiarze może spowodować demineralizację kości, dlatego osoby z osteoporozą nie powinny go spożywać. Może powodować dolegliwości pokarmowe, takie jak biegunka, ból brzucha, nudności czy wymioty. Ponadto kwas fosforowy jest najczęściej dodawany do produktów słodkich, które są bardziej kaloryczne i zawierają cukier, który po części jest odpowiedzialny za występowanie wielu chorób cywilizacyjnych, jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca typu II.

Napoje gazowane zawierające kwas fosforowy mogą upośledzać wchłanianie wielu cennych witamin. Jeśli jesteś osłabiony, nie masz energii i wypadają Ci włosy, może wskazywać to na pierwsze objawy niedoboru żelaza, które prowadzą do powstania anemii. W takich przypadkach warto unikać produktów zawierających fosforany.

Nadmierne spożywanie produktów z kwasem fosforowym poza wystąpieniem działań niepożądanych może spowodować problemy sercowo-naczyniowe, choroby nerek czy kamienie w nerkach. Zbyt duże ilości fosforanów osłabiają wchłanianie magnezu czy potasu, dlatego nie należy popijać leków i suplementów diety gazowanymi, słodzonymi napojami. Zdecydowanie zdrowszym rozwiązaniem będzie sięgnięcie po niegazowaną wodę mineralną niż wodę smakową z dodatkiem cukru lub innych substancji słodzących.