W jakim celu stosuje się laktoferynę?
Laktoferyna to wielofunkcyjne białko wytwarzane przez komórki nabłonkowe błon śluzowych. Można ją znaleźć między innymi w mleku. Jej główną rolą jest regulacja procesu wchłaniania żelaza w jelicie. Ponadto laktoferyna wykazuje właściwości przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, a także wzmacnia odporność organizmu. O tym, czym dokładnie jest laktoferyna i jakie jest jej działanie, dowiesz się z poniższego artykułu. Przeczytasz również, w jaki sposób należy ją dawkować i jak długo może być stosowana.
- Czym jest laktoferyna?
- Jakie są przyczyny niedoboru żelaza w organizmie?
- W jaki sposób działa laktoferyna?
- Laktoferyna w czasie ci ąży
- Laktoferyna a działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe
- Laktoferyna – jej wpływ na układ odpornościowy
- Laktoferyna – jej wpływ na układ pokarmowy
- Kiedy przyjmować laktoferynę?
- Jak dawkować laktoferynę?
Czym jest laktoferyna?
Laktoferyna (inaczej laktotransferryna) jest białkiem występującym w niektórych wydzielinach ssaków. Najwięcej jest jej w siarze, czyli pierwszych kroplach mleka matki. W niewielkim stężeniu obecna jest też we łzach, w nasieniu, żółci, płynie mózgowo-rdzeniowym i ślinie. Przypisuje się jej wszechstronne działanie.
Laktoferyna ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, a jej główną rolą jest regulacja procesu wchłaniania żelaza w jelitach. Dodatkowo działa przeciwzapalnie oraz korzystnie wpływa na pracę układu odpornościowego, pobudzając go do walki z drobnoustrojami. Cząsteczka laktoferyny związana z żelazem nazywana jest holo-laktoferyną, a niezwiązana to apo-laktoferyna.
Jakie są przyczyny niedoboru żelaza w organizmie?
Przyczyną niedoboru żelaza w organizmie jest najczęściej nieprawidłowa dieta uboga w produkty zawierające żelazo. Drugą z przyczyn niedoboru tego mikroelementu jest picie kawy i czarnej herbaty w trakcie spożywania posiłków oraz nadużywanie alkoholu. Napoje te powodują wypłukiwanie związków żelaza z organizmu.
Pierwiastek ten może być również tracony wskutek sporej utraty krwi, np. krwawienia z przewodu pokarmowego, dróg moczowych oraz w trakcie zabiegów chirurgicznych. Duże zapotrzebowanie na żelazo pojawia się w ciąży oraz podczas karmienia piersią.
W jaki sposób działa laktoferyna?
Laktoferyna jest białkiem multipotencjalnym. Oznacza to, że jej działanie w organizmie jest bardzo zróżnicowane. Główną funkcją laktoferyny jest wiązanie jonów żelaza w jelicie i ich transport do komórek organizmu. Białko to chroni organizm przed inwazją mikroorganizmów chorobotwórczych oraz ma pozytywny wpływ na mikrobiom jelitowy. Szczególnie korzystne działanie laktoferyny, polegające na uszczelnianiu nabłonka jelit, zauważono u noworodków karmionych piersią. Cierpią one na niedobór żelaza dużo rzadziej niż niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym. Na co jeszcze pomaga laktoferyna?
Laktoferyna w czasie ciąży
Żelazo to składnik mineralny, który jest bardzo ważny dla kobiet w ciąży. Jego niedobór może doprowadzić do rozwinięcia się niedokrwistości, czyli spadku liczby czerwonych krwinek i/lub hemoglobiny. Jeśli spodziewasz się dziecka, to pamiętaj, by w Twojej diecie nie zabrakło produktów bogatych w żelazo. Standardowa suplementacja żelazem u kobiet w ciąży polega na podawaniu preparatów zawierających siarczan żelaza. Niestety mogą one spowodować wystąpienie skutków ubocznych, przede wszystkim zaparcia. Takiego działania nie zauważysz w przypadku codziennego zażywania laktoferyny, a parametry takie jak poziom ferrytyny, zawartość hemoglobiny czy liczba czerwonych krwinek ulegną poprawie dzięki szybszemu wchłanianiu żelaza przez komórki jelita.
Laktoferyna a działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe
Żelazo, które jest w kompleksie z laktoferyną, jest mniej dostępne dla mikroorganizmów chorobotwórczych, dzięki czemu nie namnażają się w niekontrolowany sposób.
Laktoferyna hamuje wzrost bakterii takich jak:
Escherichia coli,
Helicobacter pylori,
Salmonella,
Shigella,
Bacillus subtilis,
Listeria monosytogenes,
Staphylococcus aureus.
Dodatkowo białko to pobudza komórki układu odpornościowego do wychwytywania i wchłaniania wirusów, bakterii, grzybów oraz pasożytów. Laktoferyna zapobiega też wnikaniu wirusów do komórek ludzkich oraz ich namnażaniu się.
Laktoferyna – jej wpływ na układ odpornościowy
Naukowcy udowodnili, że laktoferyna ma korzystne działanie na układ odpornościowy:
wpływa na proces tworzenia się przeciwciał, czyli białek biorących udział w walce z drobnoustrojami,
ma zdolność hamowania reakcji alergicznych poprzez regulowanie stężenia cytokin (białek biorących udział w odpowiedzi odpornościowej),
ma wpływ na dojrzewanie limfocytów T i B (limfocyty T rozpoznają patogeny, które wniknęły do organizmu, limfocyty B są odpowiedzialne za produkcję przeciwciał i tworzenie odporności),
ma zdolność wiązania lipopolisacharydu – związku znajdującego się w błonie komórkowej bakterii.
Laktoferyna – jej wpływ na układ pokarmowy
Laktoferyna to też substancja, której naukowcy przypisują korzystne działanie na mikroflorę bakteryjną układu pokarmowego. Przyczynia się do regeneracji nabłonka jelitowego.
Kiedy przyjmować laktoferynę?
Laktoferyna powinna być stosowana w niedoborze żelaza, podczas terapii antybiotykowej, w stanach obniżonej odporności i w zakażeniach infekcyjnych. Zmniejsza ona ryzyko wystąpienia chorób o podłożu bakteryjnym, wirusowym i grzybiczym. Stosowanie laktoferyny jest również rekomendowane podczas zachorowania na wirusowe zakażenie wątroby typu C. Korzystne jej działanie można również zauważyć w leczeniu zmian trądzikowych oraz choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Jak dawkować laktoferynę?
Laktoferyna uznawana jest za bezpieczną substancję, która może być stosowana już u małych dzieci. Ze względu na fakt, że jelita noworodków są bardziej przepuszczalne, laktoferyna u nich wykazuje największą skuteczność. Preparaty mające w swoim składzie laktoferynę są dostępne w postaci kapsułek, proszku do sporządzania zawiesiny i kropli.
Ważne jest, by dawkowanie i rodzaj preparatu laktoferyny dobrał lekarz. Jeśli zauważasz u siebie jakiekolwiek objawy niedoboru żelaza, skonsultuj swój stan zdrowia z lekarzem rodzinnym. Być może stosowana przez Ciebie dieta nie jest dobrze zbilansowana lub dobierane przez Ciebie produkty powodują wypłukiwanie tego pierwiastka z organizmu.
- M. Sienkiewicz i in., Lactoferrin: an overview of its main functions, immunomodulatory and antimicrobial role, and clinical significance, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 2022;62(22):6016–6033.
- T. G. Kanyshkova i in., Lactoferrin and its biological functions, Biochemistry, 2001;66(1):1–7.
- P. P. Ward i in., Multifunctional roles of lactoferrin: a critical overview, Cellular and Molecular Life Sciences, 2005;62(22):2540–2548.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.