Czym jest medytacja transcendentalna i jakie płyną z niej korzyści?

Czym medytacja transcendentalna różni się od innych technik? 

Medytacją nazywa się wszelkie praktyki służące wyciszeniu, oczyszczeniu umysłu, a w dalszej perspektywie – poprawie jakości naszego życia. Istnieje wiele technik medytacji – od pracy z oddechem wykorzystywanej w jodze (Pranajama), po taniec (praktykowany np. przez bractwo derwiszów). Specyficzną metodą medytacji transcendentalnej są mantry, czyli krótkie słowa lub dźwięki, które powtarza się, celem skupienia uwagi na tej jednej czynności, a tym samym odwrócenia jej od niepotrzebnych myśli.

Odpowiedzi na pytanie, co to jest medytacja transcendentalna i czym różni się od np. medytacji mindfulness, można szukać także w pojęciu transcendencji, do którego odnosi się nazwa metody. W filozofii słowo to oznacza wykraczanie poza coś, a w szczególności – poza granice poznania. Transcendentalna medytacja ma zatem służyć nie – jak we wspomnianym mindfulness – głębokiemu doświadczeniu chwili obecnej, lecz nade wszystko wykroczeniu poza własne myśli, uwolnieniu się od nich, a wręcz wzniesieniu ponad wszystko, co nas otacza. 

Jak wygląda medytacja transcendentalna?

Medytacja transcendentalna nie jest techniką skomplikowaną – z łatwością opanowują ja nawet małe dzieci. Nie wymaga szczególnej zdolności koncentracji ani – wbrew obiegowym opiniom – nie wiąże się z manipulacją umysłem. Medytację transcendentalną można praktykować nawet wówczas, gdy nie wierzy się w skuteczność tej metody. Wystarczy usiąść wygodnie, zamknąć oczy i powtarzać (głośno lub w myślach) wybraną mantrę. Oryginalnie są to jednosylabowe słowa zaczerpnięte z sanskrytu (np. „Om”). W praktyce może być to każdy krótki, prosty dźwięk.

Mistrzowie metody zalecają praktykowanie trwającej około 20 minut medytacji porannej. Drugą, podobną sesję powinniśmy odbyć późnym popołudniem lub wczesnym wieczorem. Medytacja transcendentalna nie wymaga więc wiele czasu ani zmiany trybu życia, choć można wybrać nieco bardziej czasochłonne zajęcia grupowe. Najlepiej nauczyć się medytowania od swojego mistrza i początkowo praktykować pod jego okiem. Taka osoba pokaże nam między innymi, jak wygląda prawidłowe oddychanie w medytacji oraz zaproponuje nam najlepszą dla nas mantrę. 

Medytacja transcendentalna – jak to robić? 

Praktykę medytacji transcendentalnej najlepiej zacząć na profesjonalnym kursie tej techniki. Możesz jednak także spróbować nauczyć się jej samodzielnie. W tym celu znajdź w ciągu dnia moment, w którym nikt nie będzie Ci przeszkadzał i wybierz miejsce, w którym czujesz się komfortowo. Mistrzowie zalecają medytowanie na siedząco, z zamkniętymi oczami albo w zaciemnionym pomieszczeniu – by nic nie rozpraszało Twojej uwagi. 

Kiedy już zasiądziesz do medytacji transcendentalnej, skup się na oddechu i poczuj jego swobodny rytm. Następnie dostosuj do niego swoją mantrę.Możesz rytmicznie powtarzać ją w myśli lub wypowiadać na głos. Postaraj się nie myśleć o niczym. Początkowo rozmaite myśli będą nieustannie przychodziły Ci do głowy, ale nie poświęcaj im uwagi. Obserwuj je jak przepływające na niebie chmury i skupiaj się na oddechu, wciąż powtarzając swoją mantrę.

 Nie stresuj się, jeśli początkowo myśli będą mocno zaprzątać Twój umysł, a Ty nie poczujesz się odprężenia po 20 minutach medytacji. Cierpliwie powtarzaj praktykę. Pewnego dnia w jej trakcie poczujesz, jak opuszcza Cię niepokój, zmęczenie, a Twój umysł stanie się jednością z oddechem – na chwilę będzie całkowicie wolny od trosk.

Co daje medytacja transcendentalna? 

Medytacja transcendentalna to nie tylko forma głębokiego relaksu, który pozwala zdystansować się od problemów i z nową energią przystąpić do codziennych zmagań ze światem. W dłuższej perspektywie praktyka medytacji:

• pozwala lepiej zrozumieć siebie,

• ułatwia radzenie sobie z trudnymi emocjami,

• uwrażliwia na innych ludzi,

• poprawia zdolności poznawcze (koncentrację, pamięć),

• rozbudza kreatywność,

• oddziałuje korzystnie na układ sercowo-naczyniowy,

• wspomaga leczenie depresji i nerwic.

Skuteczność medytacji transcendentalnej wielokrotnie potwierdzono badaniami naukowymi. Choć ich wartość uznaje się za dyskusyjną, nie brak relacji osób praktykujących ten rodzaj medytacji, które twierdzą, że odmieniła ich życie na lepsze. 

Ruch medytacji transcendentalnej

Techniki medytacji transcendentalnej opracował w połowie XX wieku Maharishi Mahes Yogi, łącząc tradycje hinduizmu z praktykami bliższymi umysłowości ludzi Zachodu. Stworzył on w Stanach Zjednoczonych szkołę, w której nauczał swojej metody, propagując ją jako odpowiedź na problemy współczesności. To przesłanie było tak atrakcyjne dla Amerykanów, że wokół szkoły Yogiego rozwinął się ruch duchowy o charakterze quasi-religijnym. 

Z postulatem przemiany ludzkości i świata utożsamiła się także kontrkultura hippisów, stąd medytacja transcendentalna była często praktykowana w ich kręgach. Na całym świecie spopularyzowały ją takie sławy, jak członkowie zespołów The Beatles czy Rolling Stones, a później – Tom Hanks, David Lynch i wielu innych. Obecnie ruch medytacji transcendentalnej koncentruje się przede wszystkim na propagowaniu ajurwedy.