Miedź – właściwości, zastosowanie, suplementacja, niedobór i nadmiar

Funkcje miedzi w organizmie

Miedź odgrywa kluczową rolę w organizmie człowieka. Znajduje się w niewielkich ilościach we wszystkich naszych tkankach, przede wszystkim w wątrobie, mózgu, sercu i nerkach. Jej funkcje są zróżnicowane:

• bierze udział w syntezie hemoglobiny: współpracuje z żelazem w procesie tworzenia hemoglobiny, co umożliwia transport tlenu do komórek w całym organizmie;

• wpływa na funkcjonowanie mózgu, w tym na zdolność myślenia, zapamiętywania i kreatywność. Wpływa na przesyłanie impulsów nerwowych oraz poziom neuroprzekaźników;

• poprawia odporność i chroni przed działaniem wolnych rodników, co jest szczególnie ważne w procesie starzenia się organizmu;

• zwalcza bakterie: może hamować wzrost i rozwój bakterii, co jest ważne dla naszego układu immunologicznego;

• ma znaczenie dla skóry: bierze udział w syntezie wielu białek, w tym kolagenu i elastyny, które wpływają na kondycję skóry. Uczestniczy także w procesie tworzenia melaniny, która odpowiada za kolor skóry i włosów.

• Przeczytaj więcej o witaminach na włosy.

Jakie są źródła miedzi?

Najlepszym źródłem miedzi są różne produkty spożywcze. Oto niektóre z nich:

• wątroba, zwłaszcza cielęca, jest jednym z najbogatszych źródeł miedzi;

• orzechy nerkowca, włoskie, migdały, pistacje, orzechy pekan i makadamia;

• kakao i produkty na bazie kakao, takie jak czekolada gorzka;

• nasiona słonecznika, pestki dyni i sezamu;

• płatki owsiane.

Inne produkty, takie jak kasza gryczana, groszek zielony, natka pietruszki, chleb żytni razowy i czekolada gorzka, także dostarczają tego mikroelementu.

Warto zaznaczyć, że miedź lepiej przyswaja się z diety bogatej w białko zwierzęce niż z diety opartej głównie na białkach roślinnych. Dodatkowo składniki takie jak glukoza, skrobia i witamina C mogą poprawić wchłanianie miedzi, podczas gdy żelazo, cynk, cyna, wapń i fosfor mogą je zmniejszać. Fityniany, błonnik pokarmowy i związki siarki również wpływają negatywnie na przyswajanie miedzi.

• Przeczytaj też: Małopłytkowość – co to? Przyczyny, objawy, leczenie.

Jakie są objawy niedoboru miedzi?

Niedobór miedzi w organizmie może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Mogą one obejmować:

• anemię – niedobór miedzi może prowadzić do niedokrwistości, ponieważ miedź jest potrzebna do syntezy hemoglobiny;

• problemy neurologiczne – zbyt niski poziom miedzi może wpłynąć na pracę układu nerwowego, prowadząc do zaburzeń myślenia i koncentracji;

• zaburzenia skórne – niedobór miedzi może wpłynąć na kondycję skóry, prowadząc do problemów takich jak hiperpigmentacja czy łuszczenie się skóry;

• problemy z układem immunologicznym – niedobór miedzi może obniżyć odporność organizmu.

Objawy nadmiaru miedzi w organizmie

Podobnie jak niedobór, nadmiar miedzi może być szkodliwy dla organizmu. Nadmiar miedzi jest rzadki, ponieważ organizm ma mechanizmy regulujące poziom tego pierwiastka. Niemniej jednak choroby genetyczne, takie jak choroba Wilsona, mogą prowadzić do gromadzenia się nadmiaru miedzi w organizmie.

Objawy nadmiaru miedzi mogą obejmować:

• problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka, nudności i wymioty;

• uszkodzenie narządów, zwłaszcza wątroby i mózgu.

Kiedy jest konieczna suplementacja miedzi?

Suplementacja miedzi jest zazwyczaj zalecana tylko wtedy, gdy stwierdzono niedobór tego pierwiastka. Przed rozpoczęciem suplementacji miedzi zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

Suplementacja miedzi może być konieczna w przypadku osób, które mają trudności z przyswajaniem miedzi z diety, np. cierpiących na chorobę trzewną, inne zaburzenia wchłaniania czy po prostu niemogących dostarczać wystarczającej ilości miedzi wraz z pokarmem z różnych powodów, takich jak uczulenie na orzechy.

Miedź to mikroelement niezbędny do wielu procesów zachodzących w organizmie. Jej niedobór lub nadmiar mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, dlatego ważne jest utrzymanie prawidłowego poziomu miedzi w diecie. Najlepiej jest dostarczać ją za pomocą różnorodnych źródeł żywności, takich jak wątroba, orzechy, kakao i nasiona. W przypadku podejrzenia niedoboru lub nadmiaru miedzi zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia w celu określenia odpowiednich działań.