Nasiona czarnuszki - jakie właściwości prozdrowotne posiadają?

Czarnuszka - co to za roślina?

Czarnuszka należy do rodzaju jednorocznych roślin z rodziny jaskrowatych, liczącej niespełna trzydzieści gatunków. Czarnuszka rozpowszechniona jest zwłaszcza na terenach śródziemnomorskich i zachodniej Azji, choć niektóre jej gatunki spotkać można również w innych częściach świata. Przykładowo w Polsce dziko rośnie czarnuszka polna. Roślina ta znana jest przede wszystkim z wykorzystania w kulinarni, lecz na uwagę zasługują także jej właściwości prozdrowotne. A tych jest całe mnóstwo. Nasiona czarnuszki znane są od ponad 2000 lat ze swych leczniczych właściwości. Najwcześniejsze doniesienie pisemne na ten temat znaleziono w Starym Testamencie. Pisali o niej Hipokrates, Pliniusz, Galen i Avicenna.

Nasiona z czarnuszki - sposób wykorzystania i skład

Nasiona z czarnuszki stosowane mogą być w rozmaity sposób. Największą popularnością cieszy się zrobiony z nich olej. Można go spożywać samodzielnie, doprawiać nim potrawy lub smarować partie ciała. Olej otrzymuje się przez tłoczenie nasion na zimno. Nazywany jest złotem faraonów. Ma barwę miodową do ciemnobrązowej, lekko gorzkawy smak i intensywnie korzenny zapach.

Z nasion czarnuszki wykonuje się napar. Taką ziołową herbatkę można nie tylko pić, ale i wykorzystać do robienia okładów. Nasiona używane są jako przyprawa, np. do chleba, mięs, przetworów warzywnych. Są również składnikiem nalewek czy pełnią rolę środka konserwującego w kosmetykach, chronią bowiem przed promieniowaniem.

Nasiona czarnuszki posiadają bogaty skład. Zawierają:

• olej roślinny,

• alkaloidy,

• białka,

• saponiny,

• olejek eteryczny,

• flawonoidy.

Bogate są w nienasycone kwasy tłuszczowe, głównie kwas linolowy (50-60%), oleinowy (20%) i eikozadienowy (3%). Zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych (kwasu palmitynowego i stearynowego) wynosi około 30%. Oprócz tego nasiona czarnuszki dostarczają witamin, a zwłaszcza tokoferoli. Są cennym źródłem żelaza i źródłem cynku.

Nasiona czarnuszki - właściwości

Nasiona czarnuszki wykazują właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, przeciwutleniające. Skutecznie radzą sobie w walce z różnego rodzaju patogenami. Znane są z cech przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych, przeciwgrzybiczych. Roślina ta polecana jest osobom zmagającym się z nadmierną reakcją układu odpornościowego na występujące w środowisku obce substancje, określane jako alergeny, które w normalnych warunkach organizm powinien ignorować. Oznacza zatem, że działa przeciwalergicznie.

Wśród jej właściwości wymieniane są również:

• przeciwnowotworowe,

• przeciwcukrzycowe,

• neuroochronne,

• spazmolityczne (rozkurczowe),

• regulujące w zaburzeniach cyklu miesięcznego,

• pobudzające laktację (stąd poleca się nasiona czarnuszki w ciąży).

Nasiona czarnuszki siewnej wskazane są dla osób o obniżonej odporności, z uwagi na zdolności immunomodulujące. Stąd też spotkać je można w terapii tocznia czy reumatyzmu. To tylko wybrane działania nasion z czarnuszki. Niżej poznasz nieco szerzej najbardziej znane ich wykorzystanie terapeutyczne.

Czarnuszka i jej nasiona - na co pomagają?

Nasiona czarnuszki są powszechnie stosowane w łagodzeniu dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Roślina ta polecana jest w przypadku niestrawności, wrzodów żołądka, braku apetytu, biegunek. Hamuje wzrost drobnoustrojów pasożytujących w jelitach, głównie Shigella dysenteriae, Shigella flexneri, S. sonnei, S. boydii. Kolejnym znanym zastosowaniem nasion czarnuszki są schorzenia układu moczowego. Surowiec ten wykazuje działanie moczopędne i nefroprotekcyjne, czyli ochronne na miąższ nerek.

Poza tym oddziałuje korzystnie na wątrobę. To za sprawą działania żółciopędnego i hepatoprotekcyjnego, czyli ochronnego na komórki wątroby. Czarnuszkowe nasiona za sprawą właściwości hipotensyjnych (przeciwnadciśnieniowych) oraz hipolipidemicznych (obniżających poziom lipidów - tłuszczy) wpływają również dobroczynnie na układ krążenia.

Nasiona czarnuszki stosuje się w schorzeniach górnych dróg oddechowych (przeziębieniach, kaszlu, w nieżycie i zapaleniach oskrzeli, przy nawracających infekcjach). Zawarte w nich olejki eteryczne powodują rozszerzenie dróg oddechowych, a tym samym wspomagają ich pracę. Ponadto zmniejszają ilość śluzu i ułatwiają wykrztuszanie zalegającej wydzieliny.

Związki zawarte w nasionach czarnuszki przyczyniają się do obniżenia poziomu glukozy i wzrostu wydzielania insuliny. Chronią przed uszkodzeniami wywołanymi naświetlaniem promieniowaniem jonizującym w radioterapii. Surowiec ten przyczynić się może do poprawy samopoczucia, usprawnienia procesów zapamiętywania, myślenia, uczenia się. Stosuje się również nasiona czarnuszki na pasożyty. Wspomagają walkę z owsikami, tasiemcami, włośniem krętym.

Nasiona czarnuszki w kosmetyce

Nasiona czarnuszki są cenionym składnikiem produktów kosmetycznych. Stosuje się je jako środek antyseptyczny i miejscowo znieczulający. Polecane są na źle gojące się rany i zmiany wywołane ukąszeniem owadów, przy problemach trądzikowych, w łuszczycy i grzybicach skóry. Z uwagi na zdolność do niwelowania wolnych rodników wykorzystywane są w produktach o działaniu przeciw starzeniu się skóry. Ich atutem są właściwości ochronne względem skóry suchej, łojotokowej, atopowej. Preparaty z nasionami czarnuszki są stosowane również na ciało, głównie jako środek rozluźniający napięte mięśnie.