Olej MCT - dlaczego warto stosować?

Olej MCT - co to jest?

Olej MCT to olej zbudowany ze średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które w swoim łańcuchu węglowym mają od 6 do 12 atomów węgla (choć niejednokrotnie można spotkać się z nomenklaturą, że związki te obejmują kwasy tłuszczowe zawierające do 10 atomów węgla). Jest to wyrób handlowy, ponieważ żaden z naturalnych produktów nie ma tak wysokiego udziału procentowego wspomnianych kwasów tłuszczowych. Oleje MCT są zwykle produkowane przemysłowo z wykorzystaniem oleju kokosowego lub oleju palmowego, gdyż to właśnie te produkty zawierają największy poziom średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Niewielkie ilości tych składników występują również naturalnie w maśle i tłustych produktach mlecznych.

Skład oleju MCT

Wiele osób zastanawia się, które konkretnie kwasy tłuszczowe wchodzą w skład oleju MCT. Otóż do wspomnianych średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych zalicza się: kwas kapronowy (6 atomów węgla), kwas kaprylowy (8 atomów węgla), kwas kaprynowy (10 atomów węgla) i kwas laurynowy (12 atomów węgla). Jednakże większość olejów MCT nie zawiera w składzie kwasu kapronowego ze względu na jego nieprzyjemny zapach i smak. Ponadto dobrej jakości oleje MCT są pozbawione kwasu laurynowego, ponieważ uważa się, że składnik ten nie podlega takim samym, korzystnym z punktu widzenia zdrowia przemianom, jak wcześniej wymienione pozostałe związki.Przeglądając produkty handlowe, można zauważyć, że udział procentowy poszczególnych kwasów tłuszczowych kształtuje się następująco:

• kwas kapronowy - 0-2%,

• kwas kaprylowy - 45-65%,

• kwas kaprynowy - 28,5-45%,

• kwas laurynowy - 0-3%.

Olej MCT - charakterystyka

Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe istotnie różnią się od długołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Charakteryzują się one tym, że są częściowo rozpuszczalne w wodzie i do strawienia nie wymagają obecności żółci oraz enzymów trzustkowych (lipazy trzustkowej). Po spożyciu są one wchłaniane w jelitach i transportowane bezpośrednio do krwiobiegu, a następnie do wątroby, z pominięciem cząsteczek transportowych - chylomikronów. Dużą zaletą średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych jest to, że nie są w dużym stopniu magazynowane w postaci tkanki tłuszczowej. Ich wartość energetyczna wynosi 8,3 kcal/g i jest niższa w porównaniu do długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (9,2 kcal/g).

Olej MCT a odchudzanie

Aktualny stan wiedzy pokazuje, że olej MCT może wspomagać odchudzanie. Jednakże taki efekt naukowcy odnotowali w przypadku, gdy w diecie zastąpiono długołańcuchowe kwasy tłuszczowe średniołańcuchowymi kwasami tłuszczowymi. Autorzy opracowania naukowego dowiedli, że taka praktyka przyczyniła się do obniżenia masy ciała na poziomie 0,51 kg, a także do zmniejszenia obwodu talii (średnio o 1,46 cm) i obwodu bioder (średnio o 0,79 cm). Dodatkowo naukowcy odnotowali niewielkie obniżenie podskórnej i trzewnej tkanki tłuszczowej. Z kolei w innej publikacji badacze wykazali, że przyjmowanie średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCT) przyczynia się do zmniejszenia spożycia energii, co może mieć teoretycznie wpływ na redukcję masy ciała. Jednocześnie uznali oni, że olej MCT nie oddziałuje na nasz apetyt. Na podstawie dostępnych informacji można zauważyć, że włączenie oleju MCT do diety może skutkować obniżeniem masy ciała tylko w nieznacznym stopniu.

Olej MCT a funkcje poznawcze

Najnowsze wyniki badań dowodzą, że spożywanie oleju MCT składającego się w 30% z kwasu kaprylowego i w 70% z kwasu kaprynowego powoduje poprawę funkcji poznawczych takich jak pamięć. Naukowcy odnotowali korzystne działanie, gdy olej MCT był stosowany w ilościach 12 lub 18 g na dzień przez 4 tygodnie.

Znaczenie oleju MCT dla jelit

Olej MCT może być wartościowym składnikiem diety dla zdrowych jelit. Wynika to m.in. z tego, że ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe i może poprawiać skład flory bakteryjnej znajdującej się w jelitach.

Wpływ oleju MCT na wyniki sportowe

Wielokrotnie można spotkać się z informacją, jakoby stosowanie oleju MCT miało zwiększać wydolność fizyczną. Z tego względu zaleca się suplementację tym produktem wśród sportowców. Jednakże przeprowadzone badania naukowe nie potwierdzają takiego działania. Dla przykładu, w jednym z badań naukowcy zaobserwowali, że regularne spożywanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych nie zwiększyło wytrzymałości, ani nie zmieniło w sposób znaczący metabolizmu związanego z wydajnością u wytrenowanych biegaczy. Pokazuje to, że olej MCT nie ma raczej zastosowania w żywieniu sportowców, w tym np. w diecie biegaczy.

Olej MC a olej kokosowy

Powszechnie przyjęło się stawiać znak równości pomiędzy olejem MCT a olejem kokosowym. Wynika to głównie, z tego, że olej kokosowy zawiera w swoim składzie stosunkowo dużo średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Jednakże zdecydowaną większość stanowi kwas laurynowy, który jak już wspomniano, nie jest „pełnoprawnym” przedstawicielem tej grupy związków. Zakładając więc, że średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe obejmują wyłącznie kwas kapronowy, kwas kaprynowy i kwas kaprylowy, to ich suma w oleju kokosowym wynosi zaledwie ok. 15-16%.

Jak stosować olej MCT?

Dotychczas naukowcy nie opublikowali żadnych oficjalnych zaleceń co do stosowania oleju MCT. Jednakże wydaje się, że korzyści może przynieść już spożycie 1 lub 2 łyżek tego produktu dziennie. Nie należy przekraczać 4-6 łyżek oleju MCT na dzień. Dobową dawkę średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych warto stopniowo zwiększać (począwszy np. od 1 łyżki na dzień), aby uniknąć dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Olej MCT najlepiej spożywać na surowo. Nie zaleca się na nim smażyć. Olej ten jest produktem pochodzenia roślinnego, dlatego mogą spożywać go osoby na diecie wegańskiej i wegetariańskiej. Jest źródłem skoncentrowanego tłuszczu, dlatego jeśli zastanawiasz się, co jeść na diecie ketogenicznej, to dobrym rozwiązaniem jest włączenie tego produktu do swojego jadłospisu. Jednocześnie pamiętaj, że najlepszy olej MCT to ten, który zawiera jak najwięcej kwasu kaprylowego i kwasu kaprynowego.