Co to jest paraliż senny? Jak sobie z nim poradzić?

Co to jest paraliż senny?

Paraliż senny jest zjawiskiem występującym w czasie snu, które charakteryzuje się czasowym i odwracalnym porażeniem mięśni. Brak możliwości wykonania ruchu podczas marzeń sennych jest fizjologicznym stanem, który zapobiega uszkodzeniom ciała. Zdarza się jednak, że mózg wysyła nieprawidłowe impulsy. W efekcie twoja świadomość budzi się, ale ciało nie.

Przyczyn paraliżu sennego jest wiele. Możesz doświadczyć go, gdy nie przestrzegasz zasad higieny snu, prowadzisz nieregularny tryb życia, często zmieniasz strefy czasowe lub pracujesz na zmiany. Wywołać go mogą również niektóre leki i substancje, które wpływają na układ nerwowy. Inną przyczyną może być narkolepsja, czyli zaburzenie charakteryzujące się nadmierną sennością.

Paraliż senny występuje u 5-40% osób w populacji ogólnej. Skąd aż tak duże rozbieżności w danych? Odpowiedź jest prosta - nie wszyscy zgłaszają się z tym problemem do lekarza. Dlatego niemożliwe jest prowadzenie bardziej szczegółowych statystyk. Paraliż senny jest częstym zjawiskiem u dzieci i młodzieży. Nie oznacza to jednak, że nie dotyka osób dorosłych.

Jakie są objawy paraliżu sennego?

Najważniejszym objawem paraliżu sennego jest niemożność wykonania jakiegokolwiek ruchu. Nie możesz ruszać swoim ciałem. Masz poczucie, że utraciłeś nad nim kontrolę. Jednocześnie Twoja świadomość jest całkowicie zachowana. Możesz także normalnie oddychać. Paraliż senny pojawia się podczas zasypiania lub w momencie przebudzania, gdy przechodzisz z fazy snu w stan czuwania.

Podczas paraliżu sennego możesz odczuwać również inne objawy:

• uczucie bezwładnego spadania,

• nieprzyjemne doznania psychiczne (np. halucynacje dźwiękowe, wzrokowe lub somatyczne),

• szybsze ruchy gałek ocznych,

• wrażenie dzwonienia w uszach.

Niemal zawsze pojawia się strach, a niekiedy także panika. Czujesz przyspieszone bicie serca, jest ci nieprzyjemnie, wydaje ci się, że masz trudności ze złapaniem oddechu. W rzeczywistości oddech nie jest zaburzony. Mimo pojawienia się uczucia strachu, paraliżu sennego nie możesz mylić z inną parasomnią, jaką są lęki nocne.

Jak długo trwa paraliż senny?

Paraliż senny nie jest długotrwałym zjawiskiem. Stan ten trwa zwykle kilkanaście sekund. Bardzo rzadko zdarza się, aby utrzymywał się do kilku minut. Paraliż senny mija samoistnie. Są jednak pewne działania, które możesz podjąć, aby spowodować jego ustąpienie.

Co robić, gdy pojawi się paraliż senny?

Gdy doświadczysz paraliżu sennego, możesz zacząć szybciej oddychać (mięśnie oddechowe nie są objęte porażeniem), dzięki czemu twój mózg otrzyma informację o tym, że należy się obudzić. Spróbuj także poruszyć jakąś częścią ciała (np. palcami u rąk) lub zmienić minę na twarzy (np. uśmiechnij się). Ruch jakiegokolwiek mięśnia spowoduje, że paraliż senny ustąpi.

Paraliż senny jest bardzo nieprzyjemnym doznaniem. Pamiętaj, żeby zachować spokój. Musisz uświadomić sobie, że nie dzieje się nic złego i wszystko za chwilę minie. Jest to ważne zwłaszcza wtedy, gdy pojawiają się halucynacje.

Zjawisko to najczęściej zdarza się sporadycznie. Możesz doświadczyć go raz w życiu. Niekiedy jednak ten stan nawraca. Wówczas powinieneś zgłosić się do lekarza, ponieważ może to być objaw choroby wymagającej leczenia. Na wizytę wybierz się również wtedy, gdy przy okazji pojawiają się też inne zaburzenia snu (np. nawracające trudności w zasypianiu lub częste wybudzanie się w nocy).

Czy można zapobiec paraliżowi sennemu?

Sposobem na uniknięcie paraliżu sennego jest prawidłowa higiena snu. Powinieneś zadbać o regularny rytm dnia. Staraj się zasypiać i budzić o tej samej godzinie. Nie wykonuj intensywnego wysiłku fizycznego przed snem i zrezygnuj z wykonywania pobudzających czynności (np. oglądania horrorów lub grania w gry komputerowe). Nie pij przed snem kawy, mocnej herbaty lub napojów energetycznych. Zadbaj także o dobre warunki w sypialni: brak dodatkowych źródeł światła, wygodny materac, cisza, odpowiedni mikroklimat (pamiętaj o wietrzeniu sypialni przed pójściem spać).