Podbiał pospolity – nie tylko wsparcie w walce z kaszlem

Czym jest podbiał pospolity?

Podbiał pospolity (łac. Tussilago farfara L., Asteraceae) jest byliną zaliczaną do rodziny roślin złożonych (łac. Compositae). Łacińska nazwa stanowi połączenie dwóch wyrazów: tussis oznaczającego „kaszel” oraz ago, czyli „pędzić”. Właśnie dlatego już w czasach starożytnych wykorzystywano podbiał pospolity w uśmierzaniu stanów zapalnych dróg oddechowych do wspomagania wykrztuszania oraz łagodzenia napadów astmy oskrzelowej (podobne właściwości ma czarny bez).

Podbiał pospolity ma intensywnie żółte kwiaty o średnicy 17–22 mm i rurkowate płatki układające się w koszyczki na szczycie owłosionego pędu. Ząbkowane liście w kształcie przypominającym zaokrąglone serce mają średnicę 1–30 mm. Co ciekawe, pędy z kwiatami pojawiają się już na przełomie marca i kwietnia, gdy niewidoczne są jeszcze liście. Te pojawiają się dopiero po przekwitnieniu. Nic więc dziwnego, że podbiał pospolity bywał również nazywany: Filius ante padrem, co należy tłumaczyć jako: „syn przed ojcem”.

Jakie są cenne składniki podbiału pospolitego?

Do celów leczniczych wykorzystywane są zarówno liście, jak i kwiaty. W przypadku liści (które zbierane są przede wszystkim w krajach Europy) cenne są te suszone i świeże z podbiału Farfarae folium. Obfitują w cenne związki czynne, takie jak:

• garbniki,

• olejki eteryczne,

• flawonoidy,

• fitosterol,

• polifenole,

• cholina,

• cynk.

Prozdrowotnie działające kwiaty (zbierane przede wszystkim w krajach Azji) pozyskiwane są z podbiału Farfarae flos. Cenne są w nich przede wszystkim:

• flawonoidy (m.in. rutyna, awikularyna),

• karotenoidy (m.in. astaksantyna),

• fitosterole,

• aminy (m.in. etanoloamina, cholina),

• kwasy tłuszczowe (nienasycone).

Jakie są właściwości i działanie podbiału pospolitego?

Zdarzyło Ci się sięgnąć po tabletki do ssania z podbiałem, gdy męczył się uporczywy kaszel? Zawarty w podbiale pospolitym śluz oblepia błony śluzowe dróg oddechowych, dzięki czemu chroni je przed dalszymi podrażnieniami. Ale to nie wszystko. Ten sam śluz łagodzi również stany zapalne.

Jeśli zależy Ci na wspomaganiu odkrztuszania – sięgnij po suplement z kwiatów podbiału pospolitego o działaniu wykrztuśnym. Podbiał pospolity łagodzi stany zapalne (podobnie jak piperyna zawarta w pieprzu), co jest efektem jego zdolności do zwalczania bakterii (tak jak coraz bardziej popularna kombucha).

Obecność związków polifenolowych i flawonoidów (w które obfituje też herbata z pokrzywy) czyni z podbiału pospolitego silny antyoksydant. Tym samym wspiera organizm w utrzymaniu równowagi między wolnymi rodnikami a przeciwutleniaczami. Dzięki temu redukuje ryzyko rozwoju stresu oksydacyjnego doprowadzającego do trwałych zmian w DNA. Wśród roślin za podobne działanie antyoksydacyjne doceniana jest aronia.

Czy stosowanie podbiału pospolitego wywołuje skutki uboczne?

Ze względu na obecność alkaloidu pirolizydynowego w podbiale pospolitym roślina może wywołać uszkodzenia wątroby. W plonach zbieranych w Europie jest jednak mniej tego związku niż w roślinach porastających tereny dalekowschodnie. Jego procentowy udział zmienia się też w zależności od okresu zbioru, a także sposobu ekstrakcji i suszenia.

Toksyczne działanie alkaloidu pirolizydynowego można rozpoznać po:

• bólu brzucha,

• wymiotach i biegunce,

• powiększeniu wątroby i śledziony,

• marskości wątroby,

• żółtaczce,

• wodobrzuszu.

Komisja Europejska, wydając specjalne rozporządzenie, ograniczyła dopuszczalny poziom alkaloidów pirolizydynowych w niektórych produktach spożywczych. Dzięki temu nie musisz się obawiać o swoje zdrowie, jeśli stosujesz zalecane dobowe dawki suplementów diety.

Spożywanie podbiału pospolitego (syropu, pastylek, herbaty) w dozwolonych dawkach nie wywołuje szkód w organizmie osoby dorosłej. Jest to jednak niebezpieczne w przypadku kobiet w ciąży ze względu na większą wrażliwość wątroby płodu. Z podobnego względu stosowanie podbiału pospolitego nie jest wskazane u kobiet karmiących piersią oraz dzieci poniżej 12 roku życia.