Polip odbytu – jak się objawia i jak można go wyleczyć?

Polipy odbytu – co to takiego? 

Polipy odbytu często mylone są z żylakami odbytu, powszechnie zwanymi hemoroidami. W przeciwieństwie do tej przypadłości nie objawiają się one na wczesnym etapie swędzeniem i pieczeniem w okolicach odbytu czy krwawieniem. Jest to zmiana w obrębie błony śluzowej, która zazwyczaj nie daje żadnych objawów we wczesnym stadium rozwoju. Przeważnie znajduje się wewnątrz ciała, jednak zdarzają się sytuacje, kiedy wypada poza odbytnicę i można zobaczyć ją z zewnątrz.

Typowy polip zbudowany jest z tkanki łącznej oraz nabłonka. Zazwyczaj ma kształt maczugi i składa się z szypuły, czyli cienkiej nóżki, oraz miękkiego, kulistego zgrubienia, jednak polipy odbytu różnią się między sobą pod względem budowy. Wyglądają inaczej niż np. polipy w gardle. Wśród najczęściej występujących rodzajów można wymienić:

• polipy gruczolakowe – ich średnica przeważnie osiąga wielkość ok. 2 cm. W ciągu 10 lat mogą przerodzić się w nowotwór złośliwy, dlatego nie należy zwlekać z diagnostyką i leczeniem;

• polipy hiperplastyczne – w przeciwieństwie do zmian gruczolakowych bardzo rzadko przekształcają się w nowotwór. Występują w postaci pojedynczej lub mnogiej;

• polipy rzekome – przyczyną ich powstawania jest zapalenie jelita grubego z wrzodami;

• polipy hamartomatyczne – są uwarunkowane genetycznie.

Polip odbytu – skąd się bierze?

Nie do końca wiadomo, skąd biorą się polipy odbytu. Jednak na podstawie wieloletnich obserwacji specjalistom udało się ustalić, jakie czynniki sprzyjają rozwojowi tej choroby. Szacuje się, że na tę przypadłość cierpi ok. 30% osób, które poddają się badaniom profilaktycznym. Ryzyko pojawienia się tego typu zmian jest większe u osób po 30. roku życia. Niekiedy mają one – podobnie jak inne polipy – podłoże genetyczne, chociaż nie oznacza to, że każda osoba z takimi predyspozycjami musi zachorować. Do innych przyczyn należą stany zapalne jelit. 

Aby upewnić się, czy obserwowane dolegliwości są związane z polipami odbytu, trzeba udać się do proktologa. Lekarz zleci wykonanie kolonoskopii, czyli endoskopowego badania dolnej części przewodu pokarmowego. Za pomocą wziernika wyposażonego w kamerę specjalista będzie mógł dokładnie obejrzeć zmiany i wstępnie określić ich charakter. Zabieg odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, dlatego nie należy obawiać się bólu. 

Polip odbytu – jak się objawia?

Małe polipy odbytu – podobnie jak np. polipy żołądka – nie dają zazwyczaj żadnych objawów, natomiast zmianom o średnicy powyżej 1 cm mogą towarzyszyć następujące dolegliwości:

• zaparcia;

• biegunki;

• ciągłe parcie na stolec;

• częste bóle brzucha;

• niedokrwistość;

• krew i śluz w stolcu;

• widoczna zmiana częstotliwości wypróżnień. 

Silny ból może oznaczać, że polip wypadł poza odbyt, utknął w przetokach okołoodbytniczych, powstał ropień odbytu lub zmiana ma charakter złośliwy. W takiej sytuacji należy jak najszybciej udać się do lekarza. 

Jak należy leczyć polipy odbytu?

Małe polipy hiperplastyczne nie mają zwykle znaczenia klinicznego, jednak zmiany, których średnica jest większa niż 1 cm, należy usunąć. Guzki o wielkości mniejszej niż 3 cm można usunąć w trakcie badania endoskopowego. Te większe wycinane są zwykle podczas operacji. Jeśli zmiana okaże się złośliwa, trzeba liczyć się z tym, że wraz z polipem zostanie usunięty fragment jelita grubego.

Polip odbytu a rak jelita grubego

Wiele osób obawia się, że polip odbytu może mieć złośliwy charakter. Szacuje się, że ok. 50% polipów gruczolakowych o średnicy większej niż 2 cm przekształca się w nowotwór złośliwy. Podobnie dzieje się w przypadku polipów macicy. Aby potwierdzić lub wykluczyć taką diagnozę, należy pobrać fragment polipa i wykonać badanie histopatologiczne. W przybliżeniu tylko 30% osób, u których z polipa rozwinął się rak, ma szanse na przeżycie. Dlatego warto regularnie wykonywać badania profilaktyczne – pomogą one wyeliminować zmiany we wczesnym stadium.