W jaki sposób zadbać o sprawność swoich stawów?

Jakie są najczęstsze schorzenia stawów?

Dolegliwości stawów są wywołane różnymi chorobami. Wśród nich znajdują się zwyrodnienia, które bywają nieprzyjemne szczególnie dla małych obszarów i powodują np. ból stawów dłoni. Schorzenie to dotyczy nie tylko osób starszych, ale również młodych, a jego przyczynami są przede wszystkim przeciążenia, urazy, lecz także wiek.

Podobna choroba to reumatoidalne zapalenie stawów, dotykająca więcej kobiet niż mężczyzn. Jej determinanty stanowią między innymi dieta uboga w substancje odżywcze, menopauza i prowadzenie niezdrowego stylu życia. W przebiegu tego schorzenia miejsca w okolicy stawów są obrzęknięte, bolesne i tkliwe. Zmniejsza się również ruchomość i mogą pojawić się nawet zniekształcenia stawów.

Osoby poniżej 16. roku życia niestety także są narażone na choroby tkanek kostnych. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów nie ma konkretnej przyczyny, niemniej wykazuje objawy typowe dla tej grupy schorzeń. Należą do nich: sztywność po dłuższej stagnacji oraz po przebudzeniu, ból, obrzęk, a nawet ubytki kostne.

Młodym osobom towarzyszy również często strzelanie stawów, czego przyczyn można upatrywać w:

• ograniczonej aktywności fizycznej,

• zbyt częstym przebywaniu przed komputerem w pozycji siedzącej,

• a także brakach substancji, dzięki którym możliwa jest regeneracja chrząstki stawowej.

O ile prawidłowa ruchomość stawów jest istotna, to zbyt duża nie jest bezpieczna dla układu ruchu. Mowa o hipermobilności, czyli zaburzeniu polegającym na przekraczającym normę zwiększonym zakresie ruchów pomiędzy kośćmi. Niestety może prowadzić do urazów takich jak skręcenia lub zwichnięcia, lecz także do reumatyzmu. Hipermobilności nie da się zlikwidować, ale można zmniejszać jej skutki, np. poprzez uprawianie sportów, które jej nie pogłębiają, lub stosując dietę bogatą w witaminę E.

Jak zadbać o sprawność stawów?

Sprawność stawów jest podyktowana ilością mazi stawowej, która nawilża powierzchnie stawowe, zapobiega ich ścieraniu się, a także umożliwia płynny ruch pomiędzy kośćmi. Jeśli jest jej zbyt mało, pojawiają się dolegliwości bólowe, uczucie sztywności, a nawet ubytki kości. Stawy mogą działać prawidłowo głównie dzięki odpowiedniej diecie, suplementacji i aktywności fizycznej. Codzienny jadłospis ubogi w witaminę D3, mięso oraz warzywa i owoce nie jest w stanie zapewnić stawom ani sprawności, ani regeneracji.

Suplementacja jest równie ważna. Jeśli wraz z pożywieniem nie jesteśmy w stanie dostarczyć organizmowi wymaganej ilości makro- i mikroelementów, a także witamin, to preparaty dostępne w aptekach mogą wspomóc dietę. Zaopatrując się w suplementy, warto zwrócić uwagę na obecność w nich kwasu hialuronowego, chondroityny i kolagenu. Właściwości wszystkich wymienionych substancji powodują m.in. zmniejszenie bólów reumatycznych. Pamiętaj jednak, że tabletki nie powinny zastępować diety. Dla bezpieczeństwa dawkę przyjmowanych tabletek skonsultuj z lekarzem, który uprzednio zleci też wykonanie badań krwi.

Kolejnym czynnikiem, który ma wpływ na sprawność stawów, jest aktywność fizyczna. Oto, dlaczego jest tak ważna:
* napędza produkcję mazi stawowej,
* zwiększa gęstość kości,
* sprawia, że możliwa staje się odbudowa chrząstki stawowej,
* utrzymuje lub poprawia ruchomość stawów,
* sprawia, że są lepiej ukrwione i odżywione.

Każdy trening powinien jednak uwzględniać ćwiczenia, które po pierwsze będą wykonywane w oparciu o prawidłową technikę, a po drugie nie obciążą nadmiernie stawów (szczególnie kolanowych). Równie ważne jest wzmacnianie mięśni poprzez ćwiczenia oporowe, które stabilizują stawy, a także rozgrzewka przed, rozciąganie oraz regeneracja stawów po treningu.

Co na regenerację stawów? Kompleksowa dieta

Dieta na stawy, która sprzyja odbudowie chrząstki stawowej, powinna opierać się na produktach śródziemnomorskich, czyli m.in.:

• tłustych rybach i oliwie z oliwek, które są bogactwem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, zmniejszających dolegliwości bólowe i sztywność;

• warzywach i owocach, które mają w składzie witaminy, a także kolagen;

• produktach zawierających witaminę D i wapń, czyli substancje bezpośrednio wpływające na gęstość kości.

Ich przyjmowanie może zapobiec wystąpieniu chorobom stawów takim jak osteoporoza, usprawniona jest także dzięki nim regeneracja stawu barkowego czy kolanowego.

W diecie na stawy trzeba wykluczyć nasycone kwasy tłuszczowe (smalec, masło) i cukry proste (cukierki, słodkie napoje). Choć są smaczne i lubiane przez większość osób, powodują wzrost masy ciała, co wpływa na sprawność stawów. Niestety osoby borykające się z nadwagą lub otyłością są szczególnie narażone na dolegliwości stawowe, a regeneracja stawów będzie u nich bardzo powolna. W tym przypadku powinny w pierwszej kolejności zgłosić się do dietetyka, który ułoży im dietę pozwalającą schudnąć, a jednocześnie bogatą w niezbędne składniki odżywcze.

Niekorzystnie na stawy mogą wpływać także herbata i kawa, ale w nadmiernej ilości i mocno parzone. Mają one bowiem właściwości, które wypłukują wapń i utrudniają jego wchłanianie przez kości.

Rodzaje aktywności fizycznej, które zregenerują stawy

Brak podejmowania jakiejkolwiek aktywności fizycznej to najgorsza rzecz, jaką można zafundować swoim stawom. Ciało nie jest bowiem stworzone do bezruchu, a gdy go dostaje - przestaje być naszym przyjacielem. W takim razie które formy ruchu będą sprzyjać regeneracji stawów? Z pewnością zajęcia indywidualne lub grupowe na basenie. Aquaerobik lub proste ćwiczenia wykonywane samemu odciążą stawy, a dodatkowo wpłyną na ich ruchomość. Woda jest idealnym środowiskiem w momencie, gdy dokuczają Ci dolegliwości kostno-mięśniowe lub gdy konieczna jest regeneracja chrząstki stawu kolanowego.

Również pilates sprzyja poprawie sprawności stawów, choć to nie koniec jego zalet. Działa kompleksowo na całe ciało, poprawiając elastyczność mięśni, sylwetkę ciała, a także redukując ból. Jego uniwersalność i bezpieczeństwo sprawiają, że to ćwiczenia dla każdego niezależnie od wieku. Zamiennie z pilatesem można uprawiać jogę. Oprócz ćwiczeń fizycznych uczy ona prawidłowego oddechu, wycisza i relaksuje. Nie od dziś bowiem wiadomo, że stan psychiczny ma wpływ na brak lub wystąpienie dolegliwości.

W codziennej dbałości o stawy warto uwzględnić proste ćwiczenie domowe. Skłony tułowia, krążenia ramion, bioder i stawów skokowych, a także rozciąganie całego ciała z pewnością zregenerują aparat ruchu. Wybierz dogodną dla Ciebie porę ćwiczeń - może to być zaraz po przebudzeniu lub przed snem, a nawet w trakcie oglądania telewizji.

Zioła pomocne w odbudowie chrząstki stawowej

W odbudowie chrząstki stawowej lub gdy konieczna jest regeneracja stawów kolanowych sprawdzą się zioła na stawy, zawierające pokrzywę i siedmiopalecznik. Pokrzywa zawiera dużo kwasów (np. linolowy), które mają działanie przeciwzapalne, natomiast to właśnie siedmiopalecznik stymuluję odbudowę tkanki chrzęstnej. Również jesion nie pozostaje obojętny, gdyż w dużej mierze wpływa na ruchomość stawów. Warto sięgnąć po zioła zawierające kolagen, pamiętając o tym, że jeśli jest już on w suplementach, to nie można przekroczyć zalecanej dawki.

W regeneracji chrząstki stawowej sprawdzą się też żywokost lekarski i liście agawy. Napary można przyjmować doustnie lub stworzyć z nich okład i przyłożyć na wybrane stawy, a wtedy działają miejscowo. Przyjmując te zioła, możesz z pewnością zauważyć też zmniejszenie dolegliwości bólowych, które są ściśle związane z zaburzeniami w obrębie chrząstki. A co stosować na reumatyzm? Sarsaparilla to bardzo dobry produkt na walkę z tą chorobą, ponieważ rozgrzewa i przyspiesza krążenie krwi, wobec czego stawy są bogatsze w substancje regenerujące i odżywcze. W efekcie sztywność i ból zostają zredukowane.