Sok z jagód – goji, acai czy z polskich leśnych jagód? Co wybrać?
Jagody ze względu na swoje unikatowe wartości odżywcze zdobywają coraz większą popularność. W kuchniach Polaków pojawiają się już nie tylko leśne jagody, lecz także sok z jagód goji i acai. Co konkretnie znajduje się w środku tych drobnych owoców? Jak zrobić sok z jagód?
Jagody acai – skąd pochodzą i co to za jagody?
Jagody acai to owoce drzew palmowych rosnących w amazońskiej dżungli w Ameryce Środkowej. Wyglądem przypominają borówki: mają okrągły kształt o średnicy 1–1,5 cm, z czego znajdująca się w środku pestka stanowi około 80% owocu.
Skład i właściwości lecznicze jagód acai
Rdzenni mieszkańcy Amazonii Północnej od wieków wykorzystywali jagody acai w celach leczniczych, szczególnie przy problemach z układem pokarmowym i problemach skórnych. Stanowiły też jedzenie dla niemowląt, kiedy nie mogły być żywione pokarmem matki.
Owoce acai charakteryzują się wysoką zawartością błonnika, niską zawartością cukrów prostych oraz niedużym procentem wody: ok. 60% w świeżym owocu. Jagody acai są źródłem miedzi, cynku, magnezu, chromu, potasu, selenu, manganu, boru i jodu. W ich skład wchodzą również nienasycone kwasy tłuszczowe, a ich poziom jest zbliżony do ilości kwasów tłuszczowych w oliwie z oliwek. W związku z tym owoce acai zawierają znaczną ilość witamin A i E rozpuszczalnych w tłuszczach oraz witaminy z grupy B.
Owoce acai charakteryzują się bardzo wysoką zawartością przeciwutleniaczy (30-krotnie więcej niż w czerwonym winie), a także ich różnorodnością – są to zarówno związki fenolowe, w tym antocyjany, jak i bioflawonoidy i fitosterole. Antyoksydanty (przeciwutleniacze) neutralizują szkodliwe działanie wolnych rodników, których nadmiar sprzyja powstawaniu nowotworów, chorób cywilizacyjnych, m.in. miażdżycy, cukrzycy, zaćmy, oraz chorób układu krążenia. Spożywanie żywności bogatej w antyoksydanty stymuluje układ immunologiczny.
Jagody acai wykazują właściwości:
przeciwnowotworowe,
wzmacniające odporność,
wzmacniające układ krwionośny i nerwowy,
zapobiegające powstawaniu cukrzycy i regulujące glikemię,
obniżające cholesterol,
wzmacniające wzrok,
wspierające procesy trawienne (w tym zapobieganie chorobie wrzodowej i refluksowi).
Ponieważ są sprowadzane z daleka, w Polsce nie spotyka się świeżych owoców. Lepiej spożywać jagody acai w formie soków niż suszonych owoców, ponieważ ich cenne składniki są wrażliwe na temperaturę, więc sok składem będzie bardziej zbliżony do świeżego owocu.
Jagody goji – skąd pochodzą i jak wyglądają?
Jagody goji (Lycium barbarum) są owocami kolcowoju pospolitego lub kolcowoju szkarłatnego, krzewu o wysokości 1–3 metrów, pochodzącego oryginalnie z Chin. Choć aktualnie jest on uprawiany również w wielu krajach ciepłych i subtropikalnych, np. w Japonii czy Korei, to właśnie jagody goji chińskiego pochodzenia cechują się najwyższymi wartościami odżywczymi i leczniczymi. Owoce mają podłużny kształt, są czerwonopomarańczowe i mierzą ok. 1–2 cm. Zbiory następują latem i jesienią. Ze względu na wyjątkową wrażliwość owoców są one zbierane z ogonkami lub strząsane na miękkie maty, a następnie suszone do momentu, aż skórka stwardnieje, a wnętrze wciąż będzie miękkie.
Skład i właściwości lecznicze jagód goji
Pierwsze wzmianki na temat używania owoców goji w tradycyjnej medycynie chińskiej pochodzą sprzed 2300 lat. Owoce goji są bogatym źródłem witamin C, E, B1, B2, B6 oraz składników mineralnych, m.in. fosforu, wapnia, miedzi, cynku, selenu oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-6 i przeciwutleniaczy, m.in. flawonoidów. Zawierają również żelazo, więc warto włączyć je do swojej diety w przypadku anemii. Swój czerwonopomarańczowy kolor zawdzięczają karoteinoidom, m.in. zeaksantynie oraz luteinie, które odpowiadają za prawidłową ostrość widzenia.Jednak największe zainteresowanie badaczy budzi najcenniejszy składnik owoców goji – kompleks polisacharydowy LBP (Lycium Barbarum Polysaccharides). Wykazuje on szereg cech leczniczych, m.in.:
działa przeciwnowotworowo (hamuje wzrost komórek nowotworowych, podczas przyjmowania chemioterapii w znacznym stopniu chroni komórki wątroby),
ma właściwości przeciwutleniające,
pomaga stabilizować poziom cukru we krwi
stymuluje układ odpornościowy.
Zalecana ilość spożycia jagód goji to 5 do 12 g suszonych owoców dziennie. Jeśli kupujesz sok z jagód goji, koniecznie zwróć uwagę na skład i wybierz ten w 100% z owoców, bez dodatku cukru. Jeśli lubisz mieć pewność co do pochodzenia produktów i nie martwić się, czy nie zawierają pestycydów, możesz wyhodować kolcowój pospolity we własnym ogródku. Ta roślina bardzo dobrze przyjmuje się w naszym klimacie.
Przeciwwskazaniem do spożycia owoców goji jest stosowanie leków przeciwzakrzepowych, a w przypadku kobiet ciąża lub karmienie piersią.
Leśne jagody – dlaczego warto je jeść?
Również polskie czarne jagody (Vaccinium myrtillus) są bogatym źródłem wartości odżywczych. Dzięki wysokiej zawartości garbników mają działanie przeciwbiegunkowe (można podawać je również dzieciom), wspomagają leczenie i zapobiegają wielu chorobom oczu, np. zaćmie czy retinopatii cukrzycowej, wykazują szerokie działanie prozdrowotne dzięki wysokiej zawartości przeciwutleniaczy.
Jak zrobić sok z czarnych jagód?
Umyte jagody wsyp do garnka, dolej odrobinę wody, zasyp cukrem i gotuj, od czasu do czasu mieszając.
Gdy część wody wyparuje, przelej sok z jagodami do słoików (możesz wcześniej przetrzeć jagody przez sito).
Zakręć szczelnie słoiki i pasteryzuj przez 15 minut.
- B. Kulczyński, A. Gramza-Michałowska, Kompleks polisacharydowy jagód Goji (Lycium barbarum) jako element fitoterapii – przegląd literatury, „Postępy Fitoterapii” 2014, nr 4, s. 247–251
- J. Drozd, E. Anuszewska, Czarna jagoda – perspektywy nowych zastosowań w profilaktyce i wspomaganiu leczenia chorób cywilizacyjnych, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie” 2013, nr 2, s. 226–235
- E. Cieślik, A. Gębusia, Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych, „Postępy Fitoterapii” 2012, nr 2, s. 93–100
- E. Cieślik, K. Topolska, Skład chemiczny i właściwości funkcjonalne jagody acai (Euterpe oleracea Mart.), „Postępy Fitoterapii” 2012, nr 3, s. 188–191
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.