Jak radzić sobie ze stresem? Skuteczne sposoby

Czym jest stres?

Stres jest definiowany jako brak równowagi psychicznej, spowodowany różnicami między możliwościami adaptacyjnymi danej osoby a wymagającą sytuacją (czynnikami środowiskowymi i bodźcami, które są stresorami). W jego wyniku dochodzi do aktywowania różnego rodzaju mechanizmów obronnych organizmu. Tym samym nie pozostają one bez wpływu na jego funkcjonowanie i zdrowie. Stres może wywoływać silne emocje i napięcie, ale w pewnych sytuacjach bywa bodźcem do działania.

W reakcji stresowej duży udział ma układ współczulny, który zaczyna działać niemal od razu po pojawieniu się stresora. W efekcie wzrasta produkcja adrenaliny i noradrenaliny, a ich skutkiem są charakterystyczne objawy stresu

• przyspieszenie akcji serca,

• przyspieszenie oddechu,

• wzrost ciśnienia krwi,

• rozszerzenie źrenic,

• wzmożona potliwość.

Podczas stresu wydzielany jest kortyzol (potocznie nazywany hormonem stresu). Duże znaczenie ma także ciało migdałowate – struktura mózgu, która odpowiada za negatywne emocje i reakcje obronne. To właśnie ona nadaje danemu czynnikowi (stresorowi) ładunek emocjonalny, który sprawia, że organizm reaguje na zaistniałą sytuację w określony sposób.

Jak stres wpływa na organizm człowieka?

Długotrwały stres ma negatywny wpływ na organizm człowieka. Mocno cierpi przede wszystkim układ krążenia. W wyniku stale podniesionego ciśnienia tętniczego oraz przyspieszonej akcji serca wzrasta ryzyko wystąpienia udaru mózgu lub zawału serca. Pojawiają się również problemy z trawieniem i schorzenia układu pokarmowego (np. wrzody żołądka). Stres powoduje także:

• problemy z koncentracją,

• obniżenie nastroju i depresję

• lęk,

• bóle głowy,

• bóle całego ciała,

• problemy z cyklem menstruacyjnym,

• pogorszenie się kondycji skóry i włosów,

• wzrost masy ciała.

Stres pozytywny

Stres pozytywny (eustres) działa na organizm mobilizująco, motywuje do podejmowania działań i pomaga przystosować się do sytuacji, które nie są negatywne, ale pozostają nieznane i z tego powodu wyzwalają napięcie psychiczne. Można je odbierać jako wyzwanie. Stres pozytywny pomaga poradzić sobie ze stresorem.

Stres pozytywny, czyli umiejętność przezwyciężenia trudności, zależy w głównej mierze od indywidualnych cech jednostki. Chodzi przede wszystkim o: energię (siłę fizyczną), zaangażowanie, sumienność, stabilność emocjonalną, optymizm, poczucie kontroli, poczucie koherencji, zdolność do oderwania się od negatywnych doświadczeń, ekstrawertyzm. Dużą rolę przypisuje się również wsparciu społecznemu.

Jak radzić sobie ze stresem?

Jeżeli nauczysz się, jak radzić sobie ze stresem, unikniesz negatywnych skutków zdrowotnych napięcia psychicznego. Istnieje kilka sposobów. Wskazane jest, abyś wypróbował kilka z nich i znalazł taki, który działa na ciebie najlepiej.

Wśród sposobów na to, jak opanować stres, wymienia się:

• medytację

• ćwiczenia oddechowe,

• koncentrowanie się na pozytywnych przeżyciach,

• spacer,

• aktywność fizyczną (dostosowaną do potrzeb i możliwości organizmu).

Każdego dnia znajdź minimum 20–30 minut tylko dla siebie. Czas ten powinieneś poświęcić na relaks. Możesz poczytać książkę, wziąć długą kąpiel w wannie, pójść na masaż, posłuchać muzyki, zająć się swoją pasją. Jest to moment tylko dla ciebie i rzeczy, które lubisz.

Nie wstydź się skorzystać z pomocy innej osoby. Rozmowa z kimś bliskim lub spotkanie z przyjacielem potrafi zdziałać cuda. Jeżeli czujesz, że to konieczne, udaj się po pomoc do specjalisty. Pamiętaj, że alkohol, używki, objadanie się nie są rozwiązaniem problemu. Mogą natomiast stać się źródłem kolejnych kłopotów.

Radzenie sobie ze stresem a pomoc psychologa

Nie zawsze wymienione wyżej sposoby na stres działają. Wówczas powinieneś udać się do psychologa lub psychoterapeuty. Podczas serii spotkań (ich liczba jest dopasowywana indywidualnie) specjalista pomoże znaleźć ci przyczynę problemów oraz wypracować pewne wzorce zachowań, dzięki którym skutecznie poradzisz sobie ze stresującymi sytuacjami.