Tymianek suszony - w jaki sposób może wpłynąć na zdrowie?

Tymianek - co to jest?

Tymianek, a właściwie macierzanka tymianek (Thymus vulgaris L.), to jedna z najbardziej znanych leczniczych roślin aromatycznych, która jest szeroko rozpowszechniona w rejonie Morza Śródziemnego. Pod względem botanicznym tymianek należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Surowiec zielarski stanowi ziele tymianku. Roślina ta była stosowana już w starożytności. Wykorzystywano ją m.in. do mumifikacji zwłok oraz do produkcji kadzideł. Znalazła również zastosowanie w tamtejszej medycynie. Tymianek suszony był postrzegany jako środek na kaszel, szkorbut, rwę kulszową i padaczkę. Zioło to jest szeroko wykorzystywane w sztuce kulinarnej. Cechuje się delikatnie ostrym i pikantnym aromatem. Wiele osób zastanawia się, jak wygląda tymianek suszony. Otóż jest to mieszanina różnych części tej rośliny: łodygi, liści i kwiatów. Charakteryzuje się ona szarym kolorem.

Tymianek - wartość odżywcza

Biorąc pod uwagę to, że suszonego tymianku stosuje się bardzo niewielkie ilości (ok. 1 grama, czyli 1 łyżeczkę), to nie zawiera on zbyt dużo makro- i mikroskładników. Jego wartość energetyczna wynosi 276 kcal/100 g. W najwyższych ilościach występują węglowodany (63,9 g/100 g). Z kolei poziom białka (9,11 g/100 g) i tłuszczu (7,43 g/100 g) jest bardzo niski. Tymianek zawiera również w swoim składzie błonnik pokarmowy w ilości 37 g/100 g.

Tymianek suszony - witaminy i składniki mineralne

W tymianku znajduje się wiele składników mineralnych. Wśród nich warto wymienić przede wszystkim wapń (1890 mg/100 g) i potas (814 mg/100 g), czyli związki odpowiedzialne za zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej. Dodatkowo wapń jest pierwiastkiem wpływającym korzystnie na budowę naszych kości. Tymianek suszony zawiera również stosunkowo dużo żelaza, którego niedobór wiąże się z wystąpieniem niedokrwistości (anemii). Biorąc pod uwagę ilość tymianku, którą się powszechnie spożywa, nie jest on dobrym źródłem witamin. Wyjątkiem jest tu witamina K, której poziom wynosi ok. 1710 µg/100 g. Witamina ta jest niezbędna dla właściwego krzepnięcia krwi. Dodatkowo wzmacnia kości, a także chroni naczynia krwionośne przed odkładaniem się w nich wapnia, co zapobiega rozwojowi miażdżycy.

Tymianek - źródło związków bioaktywnych

W suszonym tymianku znajduje się wiele związków charakteryzujących się wysoką aktywnością biologiczną. Ważną grupę stanowią kwasy fenolowe, a wśród nich: kwas ferulowy, kawowy, kumarowy, rozmarynowy, syryngowy. Dodatkowo tymianek jest źródłem flawonoidów takich jak: kwercetyna, kaempferol, apigenina, luteolina, rutyna, hesperydyna. Zarówno kwasy fenolowe, jak i flawonoidy to substancje o działaniu przeciwutleniającym - neutralizują szkodliwe działanie wolnych rodników, których nadmiar może przyspieszać starzenie się organizmu i wywoływać wiele chorób cywilizacyjnych.

Olejek eteryczny w suszonym tymianku

Najważniejszym składnikiem tymianku jest olejek eteryczny, który determinuje jego właściwości zdrowotne i sensoryczne (np. smak, zapach). Badacze zidentyfikowali w nim szereg związków chemicznych. W największych ilościach obecne są tymol i p-cymen. Olejek eteryczny tymianku zawiera również: alfa-pinen, kamfen, alfa-terpineol, linalool, karwakrol. Substancjom tym przypisuje się działanie antykancerogenne (przeciwrakowe), przeciwbakteryjne i regulujące aktywność układu odpornościowego.

Tymianek suszony - właściwości

Dotychczas naukowcy nie przeprowadzili badań klinicznych nad wpływem suszonego tymianku na zdrowie człowieka. Większość danych, które wskazują na potencjalne właściwości zdrowotne tymianku, pochodzi z eksperymentów in vitro lub doświadczeń wykonanych na zwierzętach.

Tymianek - właściwości przeciwdrobnoustrojowe

Tymianek ma silne działanie antybakteryjne. Doświadczenia potwierdziły, że związki obecne w tej roślinie hamują wzrost takich bakterii, jak: Staphylococcus aureus, Salmonella typhimurium, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa, Bacillus cereus. Dodatkowo badacze wykazali, że olejek eteryczny otrzymany z tymianku zapobiega rozwojowi grzybów, w tym pleśni Aspergillus flavus, a także chorobotwórczych drożdży z gatunku Candida albicans.

Tymianek - działanie przeciwnowotworowe

Tymiankowi przypisuje się aktywność antykancerogenną. Ta właściwość wynika prawdopodobnie z obecności związku o nazwie tymol. Naukowcy zaobserwowali, że składnik ten ma zdolność do hamowania rozwoju komórek raka płuc, piersi, prostaty i żołądka.

Tymianek - ochronny wpływ na wątrobę

Tymianek suszony i związki w nim zawarte mogą chronić naszą wątrobę przed uszkodzeniami. Naukowcy zauważyli, że podawanie olejku eterycznego z tymianku spowodowało korzystne obniżenie poziomu enzymów wątrobowych (aminotransferazy alaninowej i aminotransferazy asparaginianowej) u zwierząt, które jednocześnie otrzymywały paracetamol (lek ten może uszkadzać wątrobę). Dodatkowo badacze stwierdzili, że zioło to zapobiegło martwicy wątroby.

Zewnętrzne zastosowanie tymianku

Pewne korzyści zdrowotne można odnieść, stosując tymianek na włosy. Zioło to w postaci naparu jest wykorzystywane jako domowy sposób na łupież. Aby przygotować napar, należy 1-2 łyżki suszonego tymianku zalać 1 szklanką wrzątku i zaparzać pod przykryciem przez ok. 15 minut. Po tym czasie napar należy przecedzić i zaaplikować na głowę.