Uczulenie na płyn do płukania – czym jest spowodowane, jak wygląda i jak sobie z nim radzić?
Wkładasz ulubioną koszulkę i niedługo potem na skórze pojawiają się zaczerwienienie i liczne pęcherze. Skóra zaczyna swędzieć i miejscami pękać. Co się dzieje? To typowa reakcja obronna organizmu dotkniętego uczuleniem na płyn do płukania tkanin. Jeśli więc stosujesz od niedawna nowy preparat, możesz mieć pewność, że to znajdujące się w nim alergeny substancji zapachowych wywołały zmiany skórne. Możesz jednak skutecznie radzić sobie z alergią dzięki środkom przepisanym przez lekarza alergologa.
Polecane
Co jest przyczyną uczulenia na płyn do płukania?
Uczulenie od płynu do płukania ma charakter alergii kontaktowej. Jest to nadwrażliwość organizmu na substancje chemiczne o małej masie cząsteczkowej (hapteny) lub proteiny (białka).
Reakcję immunologiczną wywołuje bezpośredni kontakt skóry z czynnikiem drażniącym. Odczyn zapalny powstaje w momencie, gdy alergen zostanie rozpoznany przez receptory limfocytów. Jednocześnie same przeciwciała nie mają wpływu na odpowiedź obronną, co odróżnia alergię kontaktową od pokarmowej i wziewnej.
Alergia kontaktowa rozwija się u około 40 procent dorosłych i 30 procent dzieci. Obok niklu i tiomersalu (konserwant szczepionek) najczęściej uczulają substancje zapachowe obecne między innymi w płynie do płukania tkanin. Nie jest to jednak jeden rodzaj cząsteczek. Enigmatycznie brzmiąca nazwa „substancje zapachowe” może odnosić się do składników pochodzenia roślinnego, zwierzęcego oraz syntetycznego.
Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 1223/2009 z 30 listopada 2009 r. producenci nie mają obowiązku wyszczególniać substancji zapachowych o niskim stężeniu innych niż 26 silnie alergizujących i wymienionych w Dyrektywie 2003/15/EC Parlamentu Europejskiego. Są to między innymi geraniol, nadający różany aromat, oraz limonen i eugenol o działaniu antyseptycznym.
Jak wygląda uczulenie na płyn do płukania?
Objawy uczulenia na płyn do płukania mają głównie charakter skórny. Zmiany lokalizują się przede wszystkim na głowie i twarzy, a także szyi, za uszami, w dołach pachowych i pachwinowych oraz na rękach. Innymi słowy – wszędzie tam, gdzie tkanina wypłukana w płynie do płukania miała przez dłuższy czas kontakt z ciałem.
W przypadku silnych alergii może dojść do erytrodermii, czyli stanu zapalnego skóry całego ciała, a nawet bezpośrednio zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego. Ponadto u osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry może dojść do zaostrzenia dolegliwości.
Mniej groźnymi, ale dokuczliwymi objawami uczulenia na płyn do płukania są:
nadmierne wysuszenie skóry,
trudno gojące się pęknięcia skóry,
kontaktowe zapalenie skóry (w tym GDA – alergiczne kontaktowe zapalenie skóry),
pokrzywka lub wysypka przypominająca rumień nagły (tzw. trzydniówka).
Jak radzić sobie z alergią na płyn do płukania?
Osoby uczulone na płyn do płukania powinny zrezygnować ze stosowania preparatów tego typu lub zastąpić je tymi o właściwościach hipoalergicznych. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku niemowląt i małych dzieci, których skóra jest szczególnie wrażliwa na działanie alergenów znajdujących się preparatach pielęgnacyjnych i środkach piorących.
Wśród często praktykowanych sposobów na alergię na płyn do płukania jest stosowanie wapnia (zwanego często wapnem na alergię). Niestety, jego skuteczność jest wysoce wątpliwa. Obecnie stosuje się go do łagodzenia uczuleń już tylko w nielicznych krajach. Pamiętaj również, że jeśli przyjmujesz leki antyhistaminowe, wapń może zaburzyć ich wchłanianie. Nie tylko więc nie pomoże w zwalczaniu uczulenia na płyn do płukania, ale wręcz negatywnie wpłynie na leczenie.
Stany zapalne skóry powstałe w wyniku uczulenia na płyn do płukania mogą złagodzić kąpiele w krochmalu. Są bezpieczne zarówno dla dorosłych, jak i dzieci.
Identyfikacja alergii na płyn do płukania i późniejsze leczenie przebiega analogicznie, jak to ma miejsce przy uczuleniach wziewnych i pokarmowych. Po wykonaniu testów skórnych lub badania krwi lekarz alergolog może zalecić stosowanie odpowiednich medykamentów.
Podstawą leczenia stanów zapalnych wywołanych płynem do płukania jest stosowanie glikokortykosteroidów (działających przeciwzapalnie, immunosupresyjnie i przeciwalergicznie).
Przy łagodnych i ostrych wypryskach możesz stosować miejscowo: aerozole, maści i kremy z mocznikiem (5–10 proc.) i kwasem salicylowym (5–10 proc.) oraz emolienty (preparaty o działaniu nawilżającym, natłuszczającym i ochronnym).
U pacjentów opornych na terapię glikokortykosteroidami lekarz może zalecić fototerapię UVB lub fotochemoterapię PUVA po zastosowaniu światłouwrażliwiających leków.
Jeśli wymienione metody są jednak nieskuteczne lub mają niekorzystny wpływ na organizm, wówczas konieczna może okazać się immunoterapia. Nie polega ona jednak na wyeliminowaniu alergii na płyn do płukania, lecz na alergen znajdujący się w substancji zapachowej dodawanej do tego preparatu. Odczulanie polega na regularnym podawaniu antygenu lub antyalergenów w formie szczepionki. Choć leczenie może trwać nawet kilka lat, prowadzi do całkowitego wyleczenia.
- R. Śpiewak, Alergia kontaktowa – diagnostyka i postępowanie, „Alergia, Astma, Immunologia” 2007 r., nr 12(3), s. 109–127.
- B. Kręcisz i in., Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, „Alergia” 2014, nr 1, 19–24.
- K. Miksa i in., Obecność alergenów zapachowych w wybranych kosmetykach, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2016, nr 97(2), s. 161–165.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
