Zatrzymanie wody w organizmie - przyczyny i objawy. Jak usunąć jej nadmiar?
Jedną z przyczyn nadmiaru wody w organizmie może być niewystarczające nawodnienie. Na zatrzymywanie płynów ma wpływ dieta, siedzący tryb życia i niektóre z chorób.
Nadmiar wody w organizmie objawia się opuchnięciami i wahaniem wagi. Przyczyny zatrzymywania płynu są różne, a jedną z nich jest niewystarczające nawodnienie. Niekiedy nadmiar jest skutkiem przyjmowanych leków lub objawem chorób. Naturalnym procesem natomiast, wynikającym z działania hormonów, jest nadmiar płynów przed miesiączką. Kiedy zatrzymywanie wody staje się problemem, który należy skonsultować z lekarzem? Dlaczego woda zatrzymuje się w organizmie i jak pozbyć się jej nadmiaru?
Jak sprawdzić, czy woda zatrzymuje się w organizmie?
Zatrzymywana woda w organizmie objawia się w postaci obrzęków miejscowych lub całego ciała. Mogą one mieć charakter trwały lub przejściowy – pojawiać się tuż po przebudzeniu i w ciągu dnia zmniejszać (dzieje się tak np. w przypadku niedoczynności tarczycy). Powstała opuchlizna może mieć różne nasilenie i sprawiać niewielki dyskomfort. Zatrzymywanie wody w większości przypadków nie powoduje jednak dolegliwości bólowych. Skóra w miejscu opuchlizny jest miękka i łatwo poddaje się uciskowi. W zależności od przyczyn zatrzymywania wody mogą wystąpić dodatkowe objawy, m.in. pulsujący ból głowy, problemy z koncentracją, bladość, zawroty głowy, spadek energii i senność. Zachwianie gospodarki wodnej powoduje również niewielką nadwagę.
Zatrzymana woda w organizmie – przyczyny problemu
Przyczyn zatrzymywania wody w organizmie jest bardzo dużo. Oto najczęstsze z nich:
wzrost ciśnienia w komórkach limfatycznych i nieprawidłowy transport limfy;
nadmiar sodu lub niedobór potasu. Składniki te odpowiedzialne są za regulację gospodarki wodnej organizmu. Problemy z ilością pierwiastków najczęściej pojawiają się u osób spożywających zbyt dużo soli, również w postaci przekąsek np. chipsów, serów dojrzewających, słonych ciastek;
dieta uboga w białko, którego niedobór po dłuższych czasie powoduje obrzęki ciała;
mała aktywność fizyczna lub jej brak. Zatrzymywanie wody w tym przypadku jest skutkiem zbyt wolnego przepływu krwi, która sprzyja tworzeniu się zastojów;
długotrwałe przebywanie w jednej pozycji. Dotyczy to szczególnie pracy stojącej, która utrudnia prawidłowy przepływ krwi;
ostatnie tygodnie ciąży;
przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub tabletek antykoncepcyjnych.
Za nadmiar płynu w organizmie odpowiedzialnych jest wiele przyczyn. Nie zawsze stan ten powinien niepokoić. Za ilość wody w organizmie odpowiadają hormony, które za pomocą nerek regulują proces jej wydalania. W przypadku miesiączki zatrzymanie wody jest zjawiskiem naturalnym i wynika ze wzrostu ilości estrogenów. Wówczas obrzęk może umiejscawiać się na brzuchu i na piersiach, powodując ich niewielki wzrost. Krótkotrwałe obrzęki wynikające z zatrzymania wody mogą również powstać na skutek upału.
Co ciekawe, zatrzymywanie się wody w organizmie może być również przyczyną jej niedoboru. Długo utrzymujący się stan niewystarczającego nawodnienia jest sygnałem dla organizmu, by zaczął magazynowanie wody w tkankach w celu zachowania ich prawidłowego działania i funkcjonalności.
Na jakie choroby wskazuje nadmiar wody?
Utrzymujący się nadmiar wody w organizmie niekiedy wskazuje na pewne nieprawidłowości. Oto niektóre z przypadłości:
choroby układu krwionośnego, w szczególności niewydolność serca lub żył;
schorzenia nerek – przewlekłe lub zapalne. Obrzęk najczęściej umiejscawia się w okolicach brzucha;
schorzenia wątroby – również powodują zatrzymywanie wody w okolicach brzucha;
choroby tarczycy – w przypadku nadczynności dochodzi do zatrzymywania wody w dolnej części nóg, niedoczynność powoduje obrzęki pod oczami i na powiekach.
Zatrzymywanie wody w przypadku chorób może pojawić się jako ich objaw lub skutek w przebiegu schorzenia.
Jak się pozbyć wody z organizmu?
Aby pozbyć się problemu związanego z zatrzymywaniem wody, musisz wiedzieć, co powoduje tworzenie obrzęków. Przyjrzyj się swojej diecie i stylowi życia. Jedz dużo produktów surowych – warzyw i owoców, odstaw natomiast słone przekąski. Twoja dieta powinna być bogata w błonnik, magnez, potas, sód i witaminy. Być może problem obrzęków tkwi w braku aktywności fizycznej. Pamiętaj, że bezruch sprzyja tworzeniu się zastojów. Zacznij od regularnych i intensywnych marszów lub jazdy rowerem. Wystarczy 30 minut ćwiczeń dziennie, by usprawnić przepływ krwi i limfy. Jeśli wiele godzin spędzasz przy biurku, nie zapominaj o robieniu przerwy i rozprostowaniu nóg.
Skuteczne w uregulowaniu płynów jest też nawadnianie organizmu. Rekomendowana ilość wypijanej dziennie wody wynosi od 2 do 3 litrów. Pracę nerek możesz wspomóc, sięgając po zioła np. napary z mniszka lekarskiego lub czystka. Jeśli twój styl życia i dieta nie budzą natomiast zastrzeżeń, a mimo to zmagasz się z obrzękami, skonsultuj się z lekarzem. Pomocne w ustaleniu przyczyny będzie wykonanie badań krwi z oznaczeniem wapnia, magnezu, potasu i sodu. Niezbędne w diagnozie jest również badanie poziomu hormonów – TSH, FT3 i FT4. W przypadku podejrzenia lub istniejących chorób serca zasięgnij porady lekarza na temat tego, jak dbać o układ krwionośny, by zmniejszyć ryzyko powstawania obrzęków.
- Normy żywienia dla populacji polskiej, red. M. Jarosz, Instytut Żywności i żywienia, Warszawa 2017.
- M. Jarosz, Praktyczny podręcznik dietetyki, Instytut Żywności i żywienia, Warszawa 2010.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.